ZAKON

O ENERGETICI

(Objavljen u "Sl. listu Crne Gore", br. 28 od 14. maja 2010, 6/13)

I. OSNOVNE ODREDBE

Predmet zakona

Član 1

(1) Ovim zakonom određuju se: energetske djelatnosti i uređuju uslovi i način njihovog obavljanja, radi kvalitetnog i sigurnog snabdijevanja krajnjih kupaca energijom; javne usluge i druge djelatnosti u oblasti energetike od interesa za Crnu Goru; način organizovanja i funkcionisanja tržišta električne energije i gasa; način i uslovi korišćenja obnovljivih izvora energije i kogeneracije; energetska efikaskost u sektoru proizvodnje, prenosa i distribucije energije, kao i druga pitanja od značaja za energetiku.
(2) Ovaj zakon ne primjenjuje se na djelatnosti koje se odnose na istraživanje i eksploataciju uglja, nafte i gasa, razvoj, proizvodnju ili rafinisanje sirove nafte ili gasa, kao ni na energetsku efikasnost u finalnoj potrošnji energije.

Energetske djelatnosti

Član 2

Energetske djelatnosti, u smislu ovog zakona, su:
1) proizvodnja električne energije;
2) prenos električne energije;
3) distribucija električne energije;
4) snabdijevanje električnom energijom;
5) organizovanje tržišta električne energije;
6) nabavka gasa;
7) skladištenje gasa;
8) prenos gasa;
9) distribucija gasa;
10) snabdijevanje gasom;
11) transport nafte naftovodima i drugi oblici transporta nafte koji nijesu uređeni posebnim propisom;
12) transport naftnih derivata produktovodima i drugi oblici transporta naftnih derivata koji nijesu uređeni posebnim propisom;
13) trgovina na veliko naftnim derivatima;
14) trgovina na malo naftnim derivatima;
15) skladištenje nafte i naftnih derivata;
16) proizvodnja toplote za daljinsko grijanje i/ili hlađenje;
17) distribucija toplote za daljinsko grijanje i/ili hlađenje;
18) snabdijevanje toplotom za daljinsko grijanje i/ili hlađenje;
19) trgovina, posredovanje i zastupanje na tržištu energije;
20) transport i skladištenje tečnog prirodnog gasa (u daljem tekstu: TPG);
21) upravljanje postrojenjem za TPG;
22) upravljanje postrojenjem za tečni naftni gas (u daljem tekstu: TNG);
23) trgovina na veliko i snabdijevanje krajnjih kupaca TNG;
24) trgovina na veliko i snabdijevanje krajnjih kupaca TPG;
25) proizvodnja energije iz obnovljivih izvora energije i kogeneracija.

Javni interes

Član 3

(1) Obezbjeđivanje dovoljnih količina energije koje su potrebne za život i rad građana i poslovanje i razvoj privrednih subjekata i njihovo snabdijevanje na siguran, bezbjedan, pouzdan i kvalitetan način, po realnim cijenama, kao i energetski razvoj su od opšteg ekonomskog interesa za Crnu Goru (u daljem tekstu: javni interes).
(2) Javni interes iz stava 1 ovog člana ostvaruje se obavljanjem energetskih djelatnosti iz člana 67 ovog zakona, u skladu sa principima:
1) efikasnog i ekonomičnog korišćenja prirodnih resursa koje zadovoljava energetske potrebe i strateške ekonomske interese države;
2) zaštite životne sredine;
3) efikasnog korišćenja energije;
4) unapređenja konkurencije na tržištu električne energije i uspostavljanja konkurentnog tržišta gasa;
5) zaštite krajnjih kupaca električne energije i gasa;
6) profitnog poslovanja;
7) podsticanja učešća privatnog sektora;
8) uspostavljanja ugovornih odnosa u korišćenju prenosnih i distributivnih sistema električne energije i gasa i drugih sistema gasa i snabdijevanju električnom energijom, gasom i toplotom za daljinsko grijanje ili industrijsku upotrebu;
9) usklađivanja organizacije i funkcionisanja energetskog sektora Crne Gore sa organizacijom i funkcionisanjem energetskog sektora evropskih država.

Član 4

(1) Organizovanje, funkcionisanje i razvoj tržišta električne energije i gasa vrši se na način kojim se obezbjeđuje sigurnost snabdijevanja, pouzdanost i kvalitet usluga, po realnim cijenama i tarifama prihvatljivim za krajnjeg kupca, kao i integracija tržišta električne energije i gasa Crne Gore u regionalno i evropsko tržište.
(2) Uređenje i funkcionisanje energetskog sektora, u skladu sa ovim zakonom, vrši se u cilju obezbjeđenja efikasnog i kvalitetnog obavljanja djelatnosti na transparentan i nediskriminatoran način.

Značenje izraza

Član 5

Pojedini izrazi upotrijebljeni u ovom zakonu imaju sljedeće značenje:
1) aerotermalna energija je energija koja je u obliku toplote sadržana u vazduhu;
2) biomasa je biorazgradivi dio proizvoda, ostataka i otpadaka od poljoprivrede (uključujući i biljne i životinjske materije), šumarske i drvne industrije, kao i biorazgradivi djelovi komunalnog i industrijskog otpada;
3) cijena sa prekidom je cijena energije koja je unaprijed dogovorena između energetskog subjekta i kvalifikovanog kupca, kojom se uzimaju u obzir prekidi u snabdijevanju električnom energijom ili gasom;
4) daljinsko grijanje ili daljinsko hlađenje je distribucija toplotne energije u obliku pare, tople vode ili rashladnog fluida iz centralnog izvora kroz sistem za više zgrada ili postrojenja, u svrhu grijanja ili hlađenja prostora ili procesa;
5) dispečiranje električne energije ili gasa je upravljanje tokovima električne energije ili gasa u sistemu, uključujući i razmjenu sa drugim sistemima;
6) distribucija električne energije je prenošenje električne energije kroz elektro-energetske distributivne sisteme, radi isporuke krajnjim kupcima, osim snabdijevanja električnom energijom;
7) distribucija gasa je prenošenje gasa gasovodnim sistemima radi isporuke krajnjim kupcima, osim snabdijevanja gasom;
8) distribucija toplote je prenošenje toplote za daljinsko grijanje i/ili daljinsko hlađenje ili industrijsku upotrebu pomoću pare, tople vode ili rashladnog fluida kroz distributivne sisteme;
9) distributer toplote je energetski subjekat koji vrši distribuciju toplote za daljinsko grijanje i/ili daljinsko hlađenje;
10) ekonomski opravdana potražnja toplote je potražnja toplote koja nije veća od one koja bi se pokrila na tržištu iz nekog drugog izvora toplote koji nije kogeneracija;
11) ekonomsko prvenstvo je vrsta dispečiranja u kojem operator prenosnog sistema prihvata prvo ponudu sa najnižom cijenom za raspoloživu proizvodnju električne energije, nakon čega slijedi prihvatanje skuplje proizvodnje po rastućem redosljedu;
12) električna energija iz obnovljivih izvora je: energija proizvedena u postrojenjima koja koriste samo obnovljive izvore energije; dio električne energije koju iz obnovljivih izvora energije proizvedu elektrane sa kombinovanim ciklusom, koje u svom procesu koriste i neobnovljive izvore energije (npr. spaljivanje biomase u elektranama na ugalj) i obnovljiva električna energija koja se koristi za akumulaciju energije, bez električne energije koja je dobijena iz te akumulacije;
13) energetski bilans je planski akt kojim se za određeni planski period utvrđuje sistematski prikaz tokova energije od njihovog izvora u prirodi (primarna energija), nabavke i prodaje (primarnih i sekundarnih oblika energije), razmjene u skladištima, preko potrošnje ili proizvodnje u centralnim postrojenjima za transformaciju energije, gubitka prenosa i distribucije energije do