ZAKON

O BEZBJEDNOSTI HRANE

(Objavljen u "Sl. listu Crne Gore", br. 14 od 21. decembra 2007, 40/11)

I. OPŠTE ODREDBE

Predmet zakona

Član 1

Ovim zakonom uređuju se osnove i načela za obezbjeđenje visokog nivoa zaštite života i zdravlja ljudi, zaštite interesa potrošača i zahtjevi u oblasti proizvodnje i prometa bezbjedne hrane i hrane za životinje.
Ovaj zakon zasniva se na načelu pouzdanog, naučno utemeljenog i efikasnog sprovođenja postupaka u izboru i preduzimanju mjera u oblasti bezbjednosti hrane i hrane za životinje, primjerenih zahtjevima iz oblasti zaštite života i zdravlja ljudi, zdravlja i dobrobiti životinja, zdravlja bilja i zaštite životne sredine.

Primjena zakona

Član 2

Ovaj zakon primjenjuje se na sve faze proizvodnje i prometa hrane ili hrane za životinje.
Ovaj zakon ne primjenjuje se na:
- primarnu proizvodnju hrane ili hrane za životinje za sopstvenu upotrebu u domaćinstvu;
- pripremu, rukovanje ili skladištenje hrane koja služi za sopstvenu upotrebu u domaćinstvu ili hrane za životinje koje služe za proizvodnju hrane za sopstvenu upotrebu u domaćinstvu;
- neposredno snabdijevanje potrošača malim količinama primarnih proizvoda;
- hranu za životinje koje ne služe za proizvodnju hrane.
- Načelo slobodne trgovine

Član 3

Ovaj zakon primjenjuje se u skladu sa principima slobodne trgovine, uz obezbjeđenje visokog nivoa zaštite života i zdravlja ljudi.

Pojam hrane

Član 4

Hranom, u smislu ovog zakona, smatra se svaka supstanca ili proizvod, prerađen, djelimično prerađen ili neprerađen koji je namijenjen za ishranu ljudi ili se može očekivati da će se koristiti za ishranu ljudi.
Hrana iz stava 1 ovog člana obuhvata i vodu:
- koja služi za javno vodosnabdijevanje kao voda za piće;
- koja se koristi, odnosno ugrađuje u hranu tokom njene proizvodnje, pripreme ili obrade;
- flaširanu ili na drugi način upakovanu vodu, stonu, izvorsku ili mineralnu vodu.
Hrana iz stava 1 ovog člana obuhvata i pića, supstance koje se ugrađuju u hranu tokom proizvodnje, pripreme ili obrade, žvakaće gume kao i suplemente i hranu mineralnog porijekla.
Hranom, u smislu ovog zakona, ne smatraju se:
a) hrana za životinje;
b) žive životinje, osim ako nijesu namijenjene za stavljanje u promet radi ishrane ljudi;
c) bilješke prije žetve, berbe ili ubiranja plodova;
d) lijekovi i medicinski proizvodi;
e) kozmetički proizvodi;
f) duvan i duvanski proizvodi;
g) narkotici ili psihotropne supstance;
h) rezidue i kontaminenti.

Podjela hrane

Član 5

Hrana se prema porijeklu dijeli na:
- hranu životinjskog porijekla;
- hranu biljnog porijekla;
- kombinovanu hranu koja sadrži proizvode biljnog porijekla i prerađene proizvode životinjskog porijekla (u daljem tekstu: kombinovana hrana);
- ostalu hranu.

Značenje izraza

Član 6

Pojedini izrazi upotrijebljeni u ovom zakonu imaju sljedeće značenje:
1) poslovanje s hranom ili hranom za životinje je profitabilna ili neprofitabilna djelatnost, javna ili privatna, koja se obavlja u svim fazama proizvodnje, prerade, obrade, dorade, ambalažiranja, preambalažiranja, pakovanja, skladištenja, prevoza ili distribucije hrane ili hrane za životinje;
2) subjekat u poslovanju s hranom ili hranom za životinje je privredno društvo, drugo pravno lice, preduzetnik ili fizičko lice koje je odgovorno za sprovođenje i izvršavanje utvrđenih zahtjeva radi obezbjeđenja bezbjednosti hrane ili hrane za životinje u okviru djelatnosti koju obavlja;
3) hrana za životinje je supstanca ili proizvod biljnog ili životinjskog porijekla, uključujući i aditive prerađene, djelimično prerađene ili neprerađene, namijenjene za peroralnu ishranu životinja;
4) prodaja na malo je :
- rukovanje hranom, odnosno njena obrada, priprema, skladištenje i posluživanje na mjestu prodaje ili isporuke krajnjem potrošaču u ugostiteljskim objektima, u objektima kolektivne i javne ishrane i ketering;
- prodaja krajnjem potrošaču u prodavnicama, supermarketima, megamarketima i drugim prodajnim objektima u pojedinačnim deklarisanim pakovanjima;
5) prodaja na veliko je postupak rukovanja hranom ili hranom za životinje koji obuhvata preuzimanje, sortiranje, čuvanje, skladištenje, prevoz i distribuciju hrane ili hrane za životinje radi dalje prodaje ili prerade;
6) rizik je mogućnost nastajanja štetnog uticaja na život i zdravlje ljudi i životinja i ozbiljnost tog uticaja koji nastupa kao posledica postojanja opasnosti;
7) analiza rizika je postupak koji se sastoji od tri međusobno povezana dijela: procjene rizika, upravljanja rizikom i obavještavanja o riziku;
8) procjena rizika je naučno zasnovan postupak koji se sastoji od utvrđivanja opasnosti, definisanja opasnosti, procjene izloženosti i definisanja rizika koja obuhvata i procjenu mogućih negativnih efekata po zdravlje ljudi zbog prisustva aditiva, zagađivača, štetnih materija ili organizama koji prouzrokuju bolesti izazvane hranom;
9) upravljanje rizikom je postupak, odvojen od procjene rizika, kojim se upoređuju različite mogućnosti postupanja u vezi s rizikom, u saradnji sa zainteresovanim učesnicima, uzimajući u obzir procjenu rizika i druge relevantne faktore, kao i izbor odgovarajućih preventivnih i kontrolnih mjera;
10) obavještavanje o riziku je međusobna razmjena informacija i mišljenja u postupku analize rizika, u vezi sa opasnostima i rizicima, faktorima i percepciji rizika, između procjenjivača rizika, nadležnih organa i organizacija za upravljanje rizicima, potrošača, subjekata u poslovanju s hranom ili hranom za životinje i drugih zainteresovanih subjekata, koje uključuje i stručno tumačenje nalaza procjene rizika, kao osnove za donošenje odluka u upravljanju rizikom;
11) opasnost je biološki, hemijski ili fizički faktor u hrani ili hrani za životinje ili stanje hrane ili hrane za životinje koji može da izazove štetno djelovanje na život i zdravlje ljudi i životinja;
12) suplement je dodatak ishrani koji predstavlja koncentrovani izvor mikronutritijenata i ima fiziološki i nutritivni efekat;
13) sledljivost je mogućnost praćenja hrane, hrane za životinje, životinja koje služe za proizvodnju hrane, sirovina ili supstanci koje su namijenjene ugrađivanju u hranu ili hranu za životinje, kroz sve faze proizvodnje i prometa;
14) proizvodnja hrane je postupak koji obuhvata sve faze od prijema komponenti, pripreme, obrade, dorade, prerade, pakovanja, kao i skladištenja hrane kod proizvođača;
15) promet je postupak rukovanja hranom nakon završetka proizvodnje koji obuhvata skladištenje, prevoz, distribuciju, prodaju, izlaganje radi prodaje, razmjenu i poklanjanje hrane i hrane za životinje, uvoz i izvoz, osim u naučne-istraživačke svrhe;
16) primarna proizvodnja je proizvodnja i uzgoj primarnih poljoprivrednih proizvoda u biljnoj proizvodnji, stočarstvu i ribarstvu, uključujući žetvu i berbu plodova, mužu i uzgoj životinja prije klanja, lov i ribolov i sakupljanje samoniklih plodova i biljaka iz prirode koja obuhvata i rukovanje, transport i skladištenje primarnih proizvoda na mjestu proizvodnje, koja za rezultat ima isključivo proizvod koji nije podvrgnut tehnološkim postupcima nakon žetve, sakupljanja plodova ili ulova, osim jednostavne fizičke obrade;
17) primarni proizvod je proizvod dobijen iz primarne proizvodnje;
18) prerada je proces kojim se mijenja primarni proizvod primjenom određenih fizičkih i hemijskih postupaka;
19) pakovana hrana je hrana koja je upakovana u ambalažu;
20) potrošač je lice koje konzumira hranu;
21) objekat je poslovna jedinica subjekta u poslovanju s hranom ili hranom