Na osnovu člana 6 stav 1 tačka 9, a u vezi sa članom 54 stav 10 Zakona o vazdušnom saobraćaju ("Službeni list CG", broj 30/12), uz saglasnost Ministarstva saobraćaja i pomorstva, Agencija za civilno vazduhoplovstvo, donijela je

PRAVILNIK

O USLUGAMA ZEMALjSKOG OPSLUŽIVANjA

(Objavljen u "Sl. listu Crne Gore", broj 48 od 14. septembra 2012, 14/13)

Predmet

Član 1

(1) Ovim pravilnikom utvrđuju se bliži uslovi koje treba da ispunjava pravno ili fizičko lice za dobijanje dozvole za pružanje usluga zemaljskog opsluživanja, uslovi koje treba da ispunjava vazdušni prevoznik za dobijanje dozvole za pružanje usluga zemaljskog opsluživanja za sopstvene potrebe (u daljem tekstu: samoopsluživanje), vrste usluga zemaljskog opsluživanja koje se pružaju na aerodromu koji se koristi za komercijalni vazdušni saobraćaj, uslovi pod kojima se izdaje, mijenja, ukida ili privremeno ukida dozvola za pružanje usluga zemaljskog opsluživanja i dozvola za samoopsluživanje, vrijeme na koje se ove dozvole izdaju, usluge kod kojih može da se ograniči broj njihovih pružalaca, uslovi pod kojima pojedine usluge mogu da se izuzmu od samoopsluživanja, uslovi pod kojima može da se ograniči broj pružalaca usluga, kriterijumi i postupak izbora pružaoca usluga i uslovi pod kojima se ograničava broj vazdušnih prevoznika, koji imaju pravo na samoopsluživanje.
(2) Vrste usluga zemaljskog opsluživanja koje se pružaju na aerodromu koji se koristi za komercijalni vazdušni saobraćaj date su u Prilogu 1, koji je sastavni dio ovog pravilnika.
Područje primjene

Član 2

(1) Ovaj pravilnik se odnosi na sve aerodrome koji se koriste za komercijalni vazdušni saobraćaj i to:
(a) Odredba člana 9 stav 3 ovog pravilnika koja se odnose na kategorije usluga, osim usluga iz člana 10 stav 1 ovog pravilnika, odnosi se na sve aerodrome bez obzira na njihov obim saobraćaja.
(b) Odredba člana 10 stav 1 ovog pravilnika, odnosi se na aerodrome čiji godišnji saobraćaj nije manji od milion putnika ili 25 000 tona tereta.
(c) Odredba člana 8 ovog pravilnika primjenjuju se na aerodrome:
- čiji godišnji saobraćaj nije manji od 3 miliona putnika odnosno 75 000 tona tereta; ili
- čiji saobraćaj u periodu od šest mjeseci prije 1. aprila ili 1. oktobra prethodne godine nije bio manji od 2 miliona putnika ili 50 000 tona tereta.
(2) Pored slučajeva iz stava 1 ovog člana, odredbe ovog pravilnika primjenjuju se na sve aerodrome koji su otvoreni za komercijalni vazdušni saobraćaj čiji godišnji saobraćaj nije manji od 2 miliona putnika odnosno 50 000 tona tereta.
(3) Ako aerodrom dostigne jednu od granica u prevozu tereta iz st. 1 i 2 ovog člana, a ne dostigne odgovarajuću granicu u prevozu putnika, odredbe ovog pravilnika ne primjenjuju se na kategorije usluga koje se odnose za putnike.
(4) Organ državne uprave nadležan za poslove vazdušnog saobraćaja (u daljem tekstu: Ministarstvo) do 1. jula svake godine dostavlja Evropskoj Komisiji podatke o aerodromima na kojima se primjenjuju odredbe ovog pravilnika.

Značenje izraza

Član 3

Pojedini izrazi upotrijebljeni u ovom pravilniku imaju sljedeća značenja:
1) aerodrom je određeno područje na zemlji ili vodi, sa objektima, instalacijama i opremom, namijenjeno, u potpunosti ili djelimično, za kretanje, polijetanje i slijetanje vazduhoplova, uključujući i pomoćne instalacije koje mogu da se pri tome koriste za potrebe saobraćaja vazduhoplova i usluga u vezi s njima, zajedno sa instalacijama potrebnim za potrebe komercijalnog vazdušnog saobraćaja;
2) operator aerodroma je pravno ili fizičko lice koje upravlja aerodromom;
3) sistem aerodroma označava dva ili više aerodroma grupisanih kako bi posluživale isti grad ili urbano područje;
3) korisnik aerodroma je fizičko ili pravno lice odgovorno za prevoz putnika, pošte i/ili tereta vazdušnim putem od ili do dotičnog aerodroma;
4) usluge zemaljskog opsluživanja su usluge koje se pružaju korisnicima aerodroma na aerodromima za komercijalni vazdušni saobraćaj;
5) samoopsluživanje je situacija u kojoj korisnik aerodroma direktno obavlja sam za sebe jednu ili više vrsta usluga zemaljskog opsluživanja i za pružanje takvih usluga ne zaključuje nikakav ugovor sa trećim licem; u smislu ove definicije korisnici aerodroma ne smatraju se između sebe trećim licima ako:
- jedan od njih ima većinski udio u vlasništvu drugog, ili
- jedno te isto pravno lice ima većinski udio u vlasništvu oba;
6) pružalac usluga zemaljskog opsluživanja je svako fizičko ili pravno lice koje trećim licima pruža jednu ili više vrsta usluga zemaljskog opsluživanja;
7) ECAA sporazum je Multilateralni sporazum između Evropske zajednice i njenih država članica, Republike Albanije, Bosne i Hercegovine, Republike Bugarske, Republike Hrvatske, Bivše Jugoslovenske Republike Makedonije, Republike Island, Republike Crne Gore, Kraljevine Norveške, Rumunije, Republike Srbije i Misije privremene uprave Ujedinjenih nacija na Kosovu (u skladu sa Rezolucijom Savjeta bezbjednosti UN 1244 od 10. juna 1999) o uspostavljanju Zajedničkog evropskog vazduhoplovnog područja.

Upravljanje aerodromom

Član 4

(1) Ako aerodromom ili sistemom aerodroma ne rukovodi i ne upravlja jedan operator nego nekoliko zasebnih fizičkih ili pravnih lica, svako od tih lica, u smislu ovog pravilnika, smatra se dijelom operatora aerodroma.
(2) Ako se za nekoliko aerodroma ili sistem aerodroma osniva jedan operator aerodroma, svaki od tih aerodroma ili pojedinačnih dijelova sistema aerodroma, u smislu ovog pravilnika, smatra se zasebnim.
(3) Za primjenu ovog pravilnika nadležni su Ministarstvo i Agencija za civilno vazduhoplovstvo (u daljem tekstu: Agencija), u skladu sa ovlašćenjima propisanim ovim pravilnikom.

Razdvajanje računa

Član 5

(1) Operator aerodroma, korisnik aerodroma ili pružalac usluga koji pruža usluge zemaljskog opsluživanja, mora potpuno odvojiti račune (konta) za pružanje usluga zemaljskog opsluživanja od računa za druge djelatnosti, u skladu sa važećim računovodstvenim standardima.
(2) Finansijski izvještaj sa svim obračunima prihoda i rashoda subjekata iz stava 1 ovog člana podliježu godišnjoj reviziji od strane nezavisnog ovlašćenog revizora, kojeg imenuje Ministarstvo, u skladu sa zakonom kojim su uređene javne nabavke.
(3) U godišnjim finansijskim izvještajima subjekata iz stava 1 ovog člana ne smije da bude bilo kakvih povezanih finansijskih tokova između pružanja usluga zemaljskog opsluživanja i njihovih ostalih djelatnosti.
(4) Izveštaj nezavisnog ovlašćenog revizora, mora da sadrži izjavu da li su računi (konta) subjekata iz stava 1 ovog člana razdvojeni i da li ima povezanih finansijskih tokova iz stava 2 ovog člana.
(5) Izveštaj revizora dostavlja se Ministarstvu i Agenciji najkasnije do 30. juna tekuće godine za prethodnu godinu.

Odbor korisnika aerodroma

Član 6

(1) Na svakom aerodromu na koji se primjenjuju odredbe ovog pravilnika operator aerodroma mora da formira Odbor korisnika aerodroma.
(2) Svi korisnici aerodroma imaju pravo da budu u Odboru korisnika aerodroma ili da budu predstavljeni preko organizacije određene za tu svrhu.
(3) Odbor korisnika aerodroma ima Poslovnik o radu.
(4) Savjetovanja vezana za primjenu ovog pravilnika održavaju se, najmanje jednom godišnje, između operatera aerodroma, Odbora korisnika aerodroma i pružalaca usluga zemaljskog opsluživanja.

Slobodan pristup tržištu usluga zemaljskog opsluživanja

Član 7

(1) Pružaocima usluga zemaljskog opsluživanja slobodan je pristup tržištu, radi pružanja jedne ili više usluga zemaljskog opsluživanja.
(2) Operator aerodroma dužan je da im omogući pružanje usluga zemaljskog opsluživanja pod uslovima koji su određeni ovim pravilnikom.

Ograničenje broja pružalaca usluga zemaljskog opsluživanja

Član 8

(1) Ministarstvo može na pojedinom aerodromu da ograniči broj pružalaca usluga zemaljskog opsluživanja na najmanje dva, u pogledu sledećih usluga:
- prihvata i otpreme prtljaga,
- prihvata i otpreme vazduhoplova,
- snabdijevanja vazduhoplova gorivom i mazivom,
- prihvata i otpreme tereta i pošte, u dijelu koji se odnosi na fizičko rukovanje pri dolasku, odlasku ili transferu između robnog (kargo) terminala i vazduhoplova.
(2) U slučaju iz stava 1 ovog člana, najmanje jedan pružalac usluga koji bude imao pravo na pružanje usluga ne smije direktno ili indirektno da bude pod kontrolom:
- operatora aerodroma,
- korisnika aerodroma koji je prevezao više od 25% putnika ili robe u godini koja prethodi godini u kojoj su pružaoci usluga izabrani,
- subjekta koji direktno ili indirektno kontroliše/koga kontrolišu operator aerodroma ili korisnik aerodroma.
(3) U slučaju