Na osnovu člana 6 stav 1 tačka 9, člana 89 stav 6, člana 90 stav 6 i člana 91 stav 7 Zakona o vazdušnom saobraćaju ("Službeni list CG", broj 30/12), uz prethodnu saglasnost Ministarstva saobraćaja i pomorstva, Agencija za civilno vazduhoplovstvo donijela je

PRAVILNIK

O USLOVIMA I NAČINU STRUČNOG OSPOSOBLjAVANjA, STICANjA, IZDAVANjA, OBNAVLjANjA I PRODUŽAVANjA VAŽENjA DOZVOLE I OVLAŠĆENjA VAZDUHOPLOVNOM OSOBLjU ZA PRIPREMU, OTPREMU I PRAĆENjE LETA

(Objavljen u "Sl. listu Crne Gore", br. 65 od 27. decembra 2012)

Predmet

Član 1

Ovim pravilnikom utvrđuju se bliži uslovi u pogledu stručne spreme, radnog iskustva, stručne osposobljenosti vazduhoplovnog osoblja koje obavlja poslove pripreme, otpreme i praćenje leta (u daljem tekstu: vazduhoplovni dispečer), način izdavanja, obnavljanja i produžavanja dozvola, ovlašćenja za rad i posebnih ovlašćenja, vrijeme na koje se izdaje dozvola, vrijeme na koje važi ovlašćenje, uslove pod kojima se mijenja, ukida ili privremeno ukida dozvola, uslove pod kojima se ukida ili privremeno ukida ovlašćenje, obrazac dozvole, uslovi koje mora da ispunjava pravno ili fizičko lice koje obavlja stručno osposobljavanje vazduhoplovnih dispečera, uslovi pod kojima se izdaje, mijenja, ukida ili privremeno ukida ovlašćenje za stručno osposobljavanje vazduhoplovnih dispečera, vrijeme na koje se izdaje ovlašćenje, obrazac ovlašćenja, sadržina programa za stručno osposobljavanje i način stručnog osposobljavanja, način polaganja ispita vazduhoplovnih dispečera, kao i uslovi koje mora da ispunjava lice koje se imenuje za ispitivača koji sprovodi stručni ispit za utvrđivanje stručne osposobljenosti vazduhoplovnih dispečera.

Izrazi

Član 2

Pojedini izrazi upotrebljeni u ovom pravilniku imaju sledeća značenja:
1) vazduhoplovni dispečer je lice koje ispunjava uslove u pogledu stručne spreme, radnog iskustva i stručne osposobljenosti u skladu sa ovim pravilnikom i koje ima dozvolu za rad za obavljanje poslova, pripreme, otpreme, praćenja, kontrole i nadzora letačkih operacija i podrške vođi vazduhoplova pri izvođenju letačkih operacija, koju je izdala Agencija za civilno vazduhoplovstvo,
2) dozvola je dokument koji identifikuje lice kao stručno osposobljeno vazduhoplovno osoblje, a sadrži lične podatke, podatke o stručnoj osposobljenosti, o posebnim ovlašćenjama, njihovom važenju i trenutnoj sposobnosti za obavljanje određenih poslova i zadataka,
3) operator vazduhoplova je operator koji primjenjuje odobrenu metodu operativne kontrole saobraćaja koja podrazumijeva angažovanje vazduhoplovnih dispečera,
4) posebna ovlašćenja su ovlašćenja kojima su utvrđeni posebni uslovi, prava ili ograničenja, koja imaocu dozvole vazduhoplovnog dispečera, pod uslovima propisanim u ovom pravilniku, može da dodijeli operator vazduhoplova,
5) ovlašćenje za rad vazduhoplovnog dispečera je ovlašćenje za obavljanje poslova i zadataka vazduhoplovnog dispečera koje se stiče, održava i obnavlja isključivo kod operatora vazduhoplova koji radno angažuje vazduhoplovne dispečere u svrhu obavljanja operativne kontrole i nadzora letačkih operacija,
6) prihvatljivi period za produženje važenja ovlašćenja za rad vazduhoplovnog dispečera je period koji se sastoji od kalendarskog mjeseca prije mjeseca isteka važenja ovlašćenja za rad, mjeseca isteka važenja ovlašćenja i kalendarskog mjeseca poslije mjeseca isteka važenja ovlašćenja.
7) grupa 1 vazduhoplova su vazduhoplovi pogonjeni klipnim i turbo-elisnim motorima
8) grupa 2 vazduhoplova su vazduhoplovi pogonjeni turbomlaznim motorima.

Opšti uslovi za obavljanje poslova i zadataka pripreme, otpreme i praćenja leta

Član 3

(1) Agencija za civilno vazduhoplovstvo (u daljem tekstu: Agencija) izdaje dozvolu vazduhoplovnog dispečera licu koje ima navršenih najmanje 21 godinu života, koje ispunjava uslove propisane ovim pravilnikom u pogledu iskustva i stručne osposobljenosti i koje položi ispit za sticanje dozvole vazduhoplovnog dispečera u skladu sa ovim pravilnikom.
(2) Vazduhoplovni dispečer može da obavlja samo poslove i zadatake za koje ima važeću dozvolu i posebna ovlašćenja.

Poslovi i zadaci vazduhoplovnog dispečera

Član 4

(1)Vazduhoplovni dispečer obavlja poslove koji neposredno utiču na sigurnost vazdušnog saobraćaja, koji se odnose na pripremu i izvršenje leta vazduhoplova.
(2) Vazduhoplovni dispečer:
1) pruža podršku vođi vazduhoplova u pripremi leta i obezbjeđuje potrebne informacije;
2) pruža podršku vođi vazduhoplova u pripremi operativnog i ATS plana leta, potpisuje, kada je primjenljivo, i prijavljuje ATS plan leta odgovarajućoj ATS službi; i
3) odgovarajućim sredstvima pruža vođi vazduhoplova, za vrijeme leta, informacije potrebne za sigurno odvijanje leta.
(3) U slučaju hitne situacije vazduhoplovni dispečer mora da:
1) pokrene postupak definisan u operativnom priručniku operatora vazduhoplova izbjegavajući bilo koju aktivnost koja bi bila u suprotnosti sa postupcima kontrole letenja; i
2) proslijedi vođi vazduhoplova informacije povezane sa sigurnošću, koje mogu biti neophodne za sigurno izvođenje leta, uključujući bilo koju promjenu plana leta koja je potrebna za odvijanje leta.

Posjedovanje dozvole vazduhoplovnog dispečera

Član 5

(1) Operator vazduhoplova koji ima odobrenu metodu operativne kontrole saobraćaja, koja podrazumijeva angažovanje vazduhoplovnih dispečera, mora da obezbijedi da poslove i zadatake vazduhoplovnog dispečera (u smislu odgovornosti za operativnu kontrolu izvođenja vazduhoplovnih operacija) obavlja lice koje ima dozvolu vazduhoplovnog dispečera izdatu u skladu sa ovim pravilnikom.

Uslovi za sticanje dozvole vazduhoplovnog dispečera

Član 6

(1) Agencija izdaje dozvolu vazduhoplovnog dispečera ako podnosilac zahtjeva ispunjava uslove za izdavanje dozvole vazduhoplovnog dispečera, sadržane u važećem amandmanu ICAO Aneksa 1 - Licenciranje osoblja, koji se odnose na:
1) Starost:
Ne smije biti mlađi/a od 21 godinu.
2) Znanje:
Mora dokazati znanje primjereno pravima i obavezama imaoca dozvole vazduhoplovnog dispečera, u sljedećim oblastima:
a) Vazduhoplovno pravo:
- pravila i propisi koji se odnose na imaoca dozvole vazduhoplovnog dispečera, odgovarajuće službe, praksu i postupke u vazdušnom saobraćaju;
b) Opšte znanje o vazduhoplovima:
- osnove rada vazduhoplovnih pogonskih jedinica, sistema i instrumenata;
- operativna ograničenja vazduhoplova i pogonskih jedinica;
- lista minimalne opreme;
c) Proračun letnih performansi, postupci planiranja i utovara:
- uticaj utovara i rasporeda mase na performanse vazduhoplova i letne karakteristike, proračun mase i balansa;
- operativno planiranje leta; proračun potrošnje goriva i maksimalnog trajanja leta sa određenom količinom goriva; postupci za izbor alternativnog aerodroma, kontrola krstarenja na ruti, operacije produženog doleta;
-