Na osnovu člana 104 stav 6 Zakona o vazdušnom saobraćaju ("Službeni list CG", broj 30/12), uz prethodnu saglasnost Ministarstva saobraćaja i pomorstva, Agencija za civilno vazduhoplovstvo donijela je

PRAVILNIK

O STRUČNOM OSPOSOBLjAVANjU I IZDAVANjU POTVRDE O OSPOSOBLjENOSTI POMOĆNOM VAZDUHOPLOVNOM OSOBLjU ZA OBAVLjANjE POSLOVA ODRŽAVANjA I NADZIRANjA RADA ISPRAVNOSTI VAZDUHOPLOVNO TEHNIČKIH UREĐAJA I SISTEMA KONTROLE LETENjA PRUŽALACA USLUGA U VAZDUŠNOJ PLOVIDBI

(Objavljen u "Sl. listu Crne Gore", br. 15 od 22. marta 2013)

Član 1

Ovim pravilnikom se utvrđuju uslovi u pogledu stručne spreme pomoćnog vazduhoplovnog osoblja koje obavlja poslove održavanja i nadziranja rada ispravnosti vazduhoplovno tehničkih uređaja i sistema kontrole letenja pružalaca usluga u vazdušnoj plovidbi (u daljem tekstu: vazduhoplovno tehničko osoblje KL), način stručnog osposobljavanja i izdavanja potvrde o stručnoj osposobljenosti vazduhoplovno tehničkog osoblja KL, obrazac potvrde o osposobljenosti, uslovi koje mora da ispunjava pravno lice koje obavlja poslove stručnog osposobljavanja vazduhoplovno tehničkog osoblja KL (u daljem tekstu:organizacija za osposobljavanje) i sadržaj i način vođenja evidencije o stručnoj osposobljenosti vazduhoplovno tehničkog osoblja KL.

Član 2

Pojedini izrazi upotrijebljeni u ovom pravilniku imaju sledeća značenja:
1) pomoćno vazduhoplovno osoblje koje obavlja poslove održavanja i nadziranja rada ispravnosti vazduhoplovno tehničkih uređaja i sistema kontrole letenja pružalaca usluga u vazdušnoj plovidbi (vazduhoplovno tehničko osoblje KL) je pomoćno vazduhoplovno osoblje čiji poslovi posredno utiču na sigurnost vazdušnog saobraćaja i koje obavlja poslove projektovanja, postavljanja i praćenja rada tehničkih sistema i uređaja kontrole letenja, tehničku kontrolu ispravnosti tehničkih sistema i uređaja, podešavanje tehničkih sistema i uređaja za izmjene u radu, kao i preventivno i korektivno održavanje tehničkih sistema i uređaja koje koristi pružalac usluga u vazdušnoj plovidbi i poslove stručne obuke za osposobljavanje kandidata za obavljanje ovih poslova;
2) potvrda o stručnoj osposobljenosti vazduhoplovno tehničkog osoblja KL je isprava kojom se potvrđuje da je njen imalac osposobljen i ovlašćen da obavlja poslove vazduhoplovno tehničkog osoblja KL u skladu sa ovlašćenjima i posebnim ovlašćenjem instruktora vazduhoplovno tehničkog osoblja KL upisanim u potvrdu;
3) ovlašćenje je sastavni dio potvrde o osposobljenosti vazduhoplovno tehničkog osoblja KL kojim se potvrđuje da je imalac osposobljen i ovlašćen za obavljanje jednog ili više sledećih poslova: postavljanje i praćenje rada tehničkih sistema i opreme kontrole letenja; tehničku kontrolu ispravnosti; podešavanje tehničkih sistema i opreme za izmjene u radu; preventivno i korektivno održavanje tehničkih sistema i uređaja koje koristi pružalac usluga u vazdušnoj plovidbi; stručno osposobljavanje vazduhoplovno tehničkog osoblja KL za sticanje potvrde ili ovlašćenja;
4) ovlašćenje Tip 1 je ovlašćenje kojim se potvrđuje da je njegov imalac osposobljen i ovlašćen za preduzimanje propisanih procedura i postupaka za manipulaciju, tehničku kontrolu, praćenje rada, preventivno i korektivno održavanje tehničkih sistema i uređaja koje koristi pružalac usluga u vazdušnoj plovidbi, da bi tehnički sistemi i uređaji bili odgovarajuće održavani ili dovedeni u predviđeno stanje;
5) ovlašćenje Tip 2 je ovlašćenje kojim se potvrđuje da je njegov imalac osposobljen i ovlašćen za preduzimanje propisanih procedura i postupaka za manipulaciju, tehničku kontrolu, praćenje rada, preventivno i korektivno održavanje, modifikaciju, postavljanje i završno podešavanje (kalibražu) tehničkih sistema i uređaja koje koristi pružalac usluga u vazdušnoj plovidbi, da bi tehnički sistemi i uređaji bili odgovarajuće održavani ili dovedeni u predviđeno stanje;
6) posebno ovlašćenje instruktora vazduhoplovno tehničkog osoblja KL (instruktor) je ovlašćenje kojim se potvrđuje da je njegov imalac osposobljen i ovlašćen da sprovodi stručnu obuku kandidata za pripremu teorijskog i praktičnog dela ispita radi sticanja potvrde o obučenosti vazduhoplovno tehničkog osoblja, odnosno za sticanje, produženje važenja i obnovu ovlašćenja (Tip 1 ili Tip 2);
7) organizacija za osposobljavanje vazduhoplovno tehničkog osoblja KL je domaće ili strano pravno lice koje ispunjava uslove u pogledu kadra i opreme i koje posjeduje potvrdu o pravu na obučavanje vazduhoplovno tehničkog osoblja KL koja je izdata ili priznata od strane Agencije;
8) tehnički sistem vazdušne plovidbe je skup sastavnih elemenata na vazduhoplovu i na zemlji, kao i satelitskih uređaja koji pružaju podršku u pružanju usluga u vazdušnoj plovidbi tokom svih faza leta;
9) tehnički uređaj je samostalan uređaj ili dio tehničkog sistema koji svojim radom obezbjeđuje uslugu direktno vazduhoplovima ili kontroli letenja, u svrhu sigurnog odvijanja vazdušnog saobraćaja;
10) održavanje je skup propisanih procedura, mjera i postupaka koji se primjenjuju u cilju održavanja tehničkih sistema i uređaja koje koristi pružalac usluga u vazdušnoj plovidbi ili njihovog dovođenja u predviđeno stanje;
11) rad pod nadzorom na poslovima tehničkog osoblja je rad kandidata na obuci sa ili pod nadzorom lica koje posjeduje odgovarajuće ovlašćenje;
12)CNS (Communication, navigation and surveillance)su usluge komunikacije, navigacije i nadzora u vazdušnom saobraćaju;
13) disciplineCNSsu: radar (SUR), navigacija (NAV), komunikacija (COM), napajanje električnom energijom (FAC) i automatska obrada podataka (DP).

Član 3

Poslove vazduhoplovno tehničkog osoblja KL može da obavlja lice koje je stručno osposobljeno, koje posjeduje potvrdu o stručnoj osposobljenosti u koju je upisano ovlašćenje imaoca potvrde, odnosno posebno ovlašćenje instruktora i supervizor tehnike, kao i da ispunjava druge uslove propisane zakonom i ovim pravilnikom.

Član 4

Stručno osposobljavanje vazduhoplovno tehničkog osoblja KL sadrži:
1) Osnovnu obuku koja se sastoji od teorijskog i praktičnog dijela obuke;
1. teorijski dio osnovne obuke obuhvata sledeće predmete:
a) vazduhoplovni propisi,
b) osnove kontrole letenja,
v) tehnički sistemi i uređaji pružaoca usluga u vazdušnoj plovidbi - osnovni principi,
g) engleski jezik sa stručnom terminologijom,
d) profesionalno okruženje,
đ) vazduhoplovna sigurnost i kvalitet (Safety & Quality),
e) ljudski faktor (HUMF);
2. praktični dio osnovne obuke je specijalizovana obuka u jednoj od disciplinaCNS (SUR, NAV, COM, FAC, DP)i sastoji se od sticanja praktičnih znanja i sposobnosti i njihove primjene u praktičnom radu na tehničkom sistemu i uređaju;
2) Obuku za sticanje ovlašćenja Tip 1 ili ovlašćenja Tip 2 koja se sprovodi sa ciljem ispunjavanja uslova za sticanje potvrde o obučenosti vazduhoplovno tehničkog osoblja KL, obuhvata obuku za određeni tehnički sistem ili uređaj i sastoji iz teorijske obuke i praktične obuke na radnom mjestu;
3) Posebnu obuku za sticanje posebnog ovlašćenja instruktora;
4) Obuku za radno mjesto Supervizor tehnike;
5) Dodatnu obuku koja se sprovodi sa ciljem održavanja i unapređenja već stečenih znanja i ovlašćenja.

Član 5

Agencija za civilno vazduhoplovstvo Crne Gore (u daljem tekstu: Agencija) može da prizna stručno osposobljavanje vazduhoplovno tehničkog osoblja KL koje je obavljeno u inostranstvu, u organizacijama za stručno osposobljavanje koje su ovlašćene od nadležne vazduhoplovne vlasti strane države, ako uslovi pod kojim je stručno osposobljavanje obavljeno nisu blaži od uslova propisanih ovim pravilnikom.

Član 6

Osnovnoj obuci može da pristupi lice koje ima najmanje četvrti stepen srednje stručne spreme, tehničkog smjera.
Za pristupanje obuci za sticanje ovlašćenja kandidat mora prethodno da završi osnovnu obuku.

Član 7

Za pristupanje polaganju ispita za sticanje potvrde o stručnoj osposobljenosti vazduhoplovno tehničkog osoblja KL i prvog ovlašćenja, kandidat mora da ima završenu obuku:
1) za ovlašćenje Tip 1, da ima najmanje tri mjeseca, a najviše šest mjeseci rada pod nadzorom na poslovima tehničke kontrole i praćenja rada sistema/uređaja pružaoca usluga u vazdušnoj plovidbi;
2) za ovlašćenje Tip 2, da ima najmanje šest mjeseci, a najviše 12 mjeseci rada pod nadzorom na poslovima tehničkog osoblja, na analizi rada i završnom podešavanju (kalibraži) tehničkih sistema/uređaja pružaoca usluga u vazdušnoj plovidbi.
Za polaganje ispita za sticanje novih ovlašćenja kandidat mora da ima završenu obuku za sistem ili uređaj za koji stiče