Na osnovu člana 6 stav 1 tačka 9, a u vezi sa članom 103 stav 8 Zakona o vazdučnom saobraćaju ("Službeni list CG", broj 30/12), uz saglasnost Ministarstva saobraćaja i pomorstva, Agencija za civilno vazduhoplovstvo, donijela je

PRAVILNIK

O RADNOM VREMENU, VREMENU LETA, DNEVNOM, NEDELjNOM I GODIŠNjEM ODMORU, TRAJANjU PREVOZA I OBAVEZE DEŽURSTVA, BROJU POLIJETANjA I SLIJETANjA POSADE VAZDUHOPLOVA

(Objavljen u "Sl. listu Crne Gore", br. 65 od 27. decembra 2012, 14/13)

Predmet pravilnika

Član 1

Ovim pravilnikom utvrđuje se organizacija i raspored radnog vremena, vrijeme leta i vrijeme odmora članova posade vazduhoplova u komercijalnom vazdušnom saobraćaju (u daljem tekstu: član posade), organizacija radnog vremena člana posade kod prevoza u cilju pružanja hitne medicinske pomoći, pružanja usluga iz vazduha, školovanja i obuke vazduhoplovnog osoblja i panoramskih letova.

Primjena

Član 2

Odredbe ovog pravilnika primjenjuju se na pravno lice ili preduzetnika koji obavlja djelatnost iz člana 1 ovog pravilnika i ima sjedište ili prebivalište na teritoriji Crne Gore (u daljem tekstu: vazduhoplovni subjekat).

Pravo vazduhoplovnog subjekta da odredi povoljnije uslove

Član 3

Vazduhoplovni subjekat može da odredi povoljnije uslove za člana posade od uslova koji su propisani ovim pravilnikom.

Značenje izraza

Član 4

Pojedini izrazi upotrijebljeni u ovom pravilniku imaju sljedeća značenja:
1) posada vazduhoplova (Crenj members) su lica koja imaju odgovarajuću letačku dozvolu, a čije su dužnosti vezane za upravljanje vazduhoplovom za vrijeme leta (letačka posada) i lica koja imaju dozvolu odnosno potvrdu o obučenosti, a čije su dužnosti vezane za sigurnost lica ukrcanih u vazduhoplov (kabinska posada);
2) sektor (Sector) je svaki let koji započinje u jednom, a završava se u istom ili drugom mjestu;
3) dužnost (Duty) je bilo koji zadatak koji je članu posade dodijelio vazduhoplovni subjekat;
4) letačka dužnost (Flight Duty) je dužnost koju član posade vrši u ili na vazduhoplovu;
5) aktivni član posade (Operating Crenj Member) je član posade koji vrši letačke dužnosti tokom cijelog ili dijela leta;
6) pojačana letačka posada (Augmented Flight Crenj) je letačka posada koju čini veći broj članova od najmanjeg propisanog broja članova, tako da za vrijeme leta svaki član posade može svoju dužnost da preda drugom članu letačke posade koji je osposobljen i ovlašćen da vrši dužnost koja mu se predaje;
7) pojačana kabinska posada (Augmented Cabin Crenj) je kabinska posada koju čini veći broj članova od najmanje propisanog broja članova;
8) radno vrijeme (Duty Time) je vremenski period koji traje od trenutka kad se član posade javi na dužnost po zahtjevu vazduhoplovnog subjekata do trenutka kad bude oslobođen svih dužnosti;
9) vrijeme letačke dužnosti (Flight Duty Period) je vremenski period u kome član posade vrši letačku dužnost i traje od trenutka kad vazduhoplovni subjekat zahtijeva od člana posade da se javi na dužnost u vezi sa izvršenjem jednog ili više letova, do trenutka kada član posade poslije poslednjeg leta izvrši poslijeslijetne dužnosti;
10) vrijeme leta (Block Time) je vremenski period koji traje od trenutka kad se motor ili propeler pokrene radi polijetanja ili vazduhoplov prvi put pokrene s parking pozicije do trenutka kad se vazduhoplov potpuno zaustavi na određenoj parking poziciji i potom potpuno zaustave svi motori ili propeleri;
11) vrijeme javljanja na dužnost je vrijeme u kojem je član posade dužan da se javi na dužnost po zahtjevu vazduhoplovnog subjekta;
12) dežurstvo (Stand by) je vremenski period u kome je član posade spreman da se, na zahtjev vazduhoplovnog subjekta, odmah javi na letačku ili drugu dužnost ili na pozicioniranje, koje ne utiče na vrijeme odmora.
13) odmor (Rest Period) je neprekidan vremenski period u kome je član posade oslobođen svih dužnosti i dežurstava;
14) vrijeme prevoza (Traveling Time) je vremenski period koji član posade provede u putovanju od mjesta stanovanja ili mjesta odmora do unaprijed određenog mjesta javljanja na dužnost, i obratno;
15) prekid (Break) je vremenski period kraći od odmora, u kome je član posade vazduhoplova oslobođen svih dužnosti, ali se računa kao dužnost;
16) podijeljeno radno vrijeme (Split Duty) je vremenski period u kome se letačka dužnost vrši na dva ili više sektora, pod uslovom da je vršenje bilo kojih od sektora razdvojeno prekidom;
17) lokalni dan (Local Day) je vremenski period od 24 sata koji počinje u 00,00 sati po lokalnom vremenu;
18) lokalna noć (Local Night) je vremenski period od osam sati koji traje u intervalu između 22 sata i 8.00 sati po lokalnom vremenu;
19) period najniže dnevne aktivnosti organizma (Njindonj Of Circadian Lonj-NjOCL) je vremenski period između 2:00 sata i 05:59 sati; period najniže dnevne aktivnosti organizma unutar područja od tri vremenske zone od matičnog aerodroma računa se prema lokalnom vremenu na matičnom aerodromu. Van područja od tri vremenske zone od matičnog aerodroma, u prvih 48 sati poslije odlaska iz vremenske zone na matičnom aerodromu period najniže dnevne aktivnosti organizma računa se prema lokalnom vremenu na matičnom aerodromu, a poslije tog vremena računa se prema lokalnom vremenu u mjestu dolaska.
20) slobodan dan (A single day free of duty) je vremenski period u kome je član posade oslobođen svih dužnosti i koji u neprekidnom vremenskom slijedu obuhvata najmanje lokalnu noć, naredni lokalni dan i narednu lokalnu noć. Vrijeme odmora može da čini dio slobodnog dana;
21) matični aerodrom (Home Base) je aerodrom koji vazduhoplovni subjekat određuje za svakog člana posade, na kojem član posade u redovnim prilikama započinje i završava radno vrijeme i pri tome sam sebi obezbjeđuje smještaj; vazduhoplovni subjekat može da odredi samo jedan matični aerodrom za svakog člana posade;
22) odgovarajući smještaj (Accommodation) je prikladno namještena soba sa ležajem i minimalnim nivoom buke u kojoj mogu da se kontrolišu svijetlo i temperatura;
23) pozicioniranje (Positioning) je prevoz člana posade koji je na dužnosti, a nije aktivni član posade, iz jednog mjesta u drugo, po nalogu vazduhoplovnog subjekta.

Planiranje rasporeda radnog vremena člana posade

Član 5

Vazduhoplovni subjekat planiranje rasporeda radnog vremena člana posade vrši na način koji obezbjeđuje da obim posla ne ugrožava njegovo zdravlje i sigurnost u civilnom vazduhoplovstvu, a da članu posade smanji monotoniju rada.
Vazduhoplovni subjekat planira raspored radnog vremena, koji obuhvata najmanje dvije nedelje, osim u povremenom vazdušnom prevozu.
O planiranom rasporedu radnog vremena iz stava 2 ovog člana, vazduhoplovni subjekat obavještava člana posade najmanje 2 dana prije početka njegove primjene, kako bi omogućio članu posade da planira odgovarajući odmor.
Izmjene planiranog rasporeda radnog vremena iz stava 2 ovog člana mogu se vršiti najviše četiri puta mjesečno, a sljedeće izmjene mogu se vršiti samo uz saglasnost člana posade.

Planiranje radnog vremena i trajanja letačke dužnosti

Član 6

Prilikom planiranja, rasporeda radnog vremena, vazduhoplovni subjekat obezbjeđuje srazmjeru između učestalosti i trajanja letačke dužnosti i učestalosti i trajanja odmora, i u najvećoj mjeri smanjuje negativan uticaj, koji ima na člana posade rad s punim radnim vremenom uz najkraći odmor.
Prilikom planiranja trajanja letačke dužnosti, vazduhoplovni subjekat treba da izbjegava naizmjenično smjenjivanje dnevnih i noćnih letačkih dužnosti, pozicioniranje člana posade kojim se ozbiljno remeti njegov redovan tok spavanja i vršenja dužnosti i spriječi nastupanje pretjeranog zamora koji bi članu posade otežao da, s prihvatljivim nivoom sigurnosti, vrši letačku dužnost.
O slobodnim danima koje planira za člana posade, vazduhoplovni subjekat ga obavještava najmanje sedam dana prije početka korišćenja slobodnih dana. Prilikom planiranja slobodnih dana mora se voditi računa da se slobodni dani, kad god je moguće, koriste u mjestu stanovanja člana posade.

Obavljanje letačke dužnosti

Član 7

Obavljanje letačke dužnosti vazduhoplovni subjekat planira na način kako bi član posade bio pošteđen zamora i svoje dužnosti obavljao sa zadovoljavajućim nivoom sigurnosti u svim okolnostima.

Elementi Operativnog priručnika

Član 8

Vazduhoplovni subjekat, u skladu sa odredbama ovog pravilnika, u svom Operativnom priručniku propisuje:
- ograničenja radnog vremena, trajanje letačke dužnosti i odmora za svakog člana posade;
- uslove pod kojima radno vrijeme i trajanje letačke dužnosti mogu da se produže, a odmor skrati;
- proceduru po kojoj se Agencija za civilno vazduhoplovstvo Crne Gore (u daljem tekstu: Agencija) obavještava o produženju radnog vremena i trajanju letačke dužnosti;
- način upućivanja zahtjeva članu posade kojim mu se obezbjeđuje dovoljno vremena za javljanje na dužnost;
- vrijeme koje je stvarno potrebno za vršenje pretpoletnih i posleletnih dužnosti;
- ovlašćenje vođi vazduhoplova da zahtijeva da pretpoletne i posleletne dužnosti traju duže;
- prihvatljivi nivo buke, temperature, svijetla i ventilacije vazduha, ako član posade na dužnosti provodi prekid u vazduhoplovu, pri čemu član posade mora imati mogućnost kontrole nad temperaturom i ventilacijom vazduha.
Na odredbe Operativnog priručnika koje se odnose