Na osnovu člana 48 tačka 4 Zakona o zaštiti na radu ("Službeni list RCG", broj 79/04), Ministarstvo rada i socijalnog staranja donosi

PRAVILNIK

O POSTUPKU I ROKOVIMA ZA VRŠENjE PERIODIČNIH PREGLEDA I ISPITIVANjA SREDSTAVA ZA RAD, SREDSTAVA I OPREME LIČNE ZAŠTITE NA RADU I USLOVA RADNE SREDINE

(Objavljen u "Sl. listu RCG", br. 71 od 28. novembra 2005)

IOPŠTE ODREDBE

Član 1

Ovim pravilnikom uređuje se postupak i određuju rokovi za vršenje periodičnih pregleda i ispitivanja sredstava za rad, sredstava i opreme lične zaštite na radu i uslova radne sredine.

Član 2

Sredstva za rad, u smislu ovog pravilnika, su:
- sredstva za rad sa povećanim opasnostima po život i zdravlje zaposlenih (u daljem tekstu: određena sredstva za rad) koji sa njima rade i dolaze u dodir pri radu, a to su: prese, makaze, dizalice i druga sredstva unutrašnjeg transporta, građevinske mašine, mašine za obradu i preradu metala i sličnih materijala, mašine za obradu i preradu drveta i sličnih materijala, kupatila sa nitratnim solima, razvijači acetilena i acetilenske stanice, sudovi pod pritiskom i cijevna mreža, pokretni zatvoreni sudovi pod pritiskom i pripadajuća instalacija, kompresori i kompresorske stanice kao i elektroenergetske odnosno elektro i gromobranske instalacije i
- sredstva za rad koja ne predstavljaju povećanu opasnost po život i zdravlje zaposlenih (u daljem tekstu: ostala sredstva za rad).

IIPERIODIČNI PREGLEDI I ISPITIVANjA ODREĐENIH SREDSTAVA ZA RAD

Član 3

Periodični pregledi i ispitivanja određenih sredstava za rad vrše se u skladu sa propisima o zaštiti na radu, standardima, tehničkim propisima, uputstvima proizvođača i odredbama ovog pravilnika, radi utvrđivanja da li je primijenjenim mjerama osiguran bezbjedan rad, a naročito da li:
- su izrađena uputstva za rad, način montaže i demontaže, kao i za rukovanje i održavanje,
- mjesto na koje je postavljeno određeno sredstvo za rad odgovara propisima, naročito u pogledu slobodnih površina i prolaza, položaja rukovaoca i dr.,
- su temelji urađeni u skladu sa propisima i uputstvima proizvođača,
- su postavljene oznake sa propisanim podacima koji su od značaja za zaposlene,
- su ugrađeni mjerni, regulacioni, sigurnosni ili kontrolni uređaji i da li je obezbijeđena njihova ispravnost,
- su uređaji i naprave za uključivanje u pogon i isključivanje iz pogona, signalni uređaji i uređaji za upravljanje signalima postavljeni u skladu sa zahtjevima projektanta, tehničkim propisima, uputstvima proizvođača, standardima i propisima o zaštiti na radu, da li pouzdano djeluju, da li su osigurani od nenamjernog uključivanja, da li postoje oznake pravca kretanja i djelovanja, uključivanja i isključivanja, kao i da li se kretanja i djelovanja određenih sredstava za rad ili njihovih djelova ostvaruju prema oznakama koje se nalaze i pokazuju način njihove upotrebe,
- su postavljeni ili ugrađeni uređaji za zaštitu od pokretnih djelova, fizičkih, hemijskih, bioloških štetnosti i mikroklime i da li je obezbijeđeno njihovo efikasno funkcionisanje,
- su kod određenih sredstava za rad primijenjene mjere za sprečavanje pojave buke, vibracija, štetnih i opasnih materija, prašina, para i sl. i da li se stvara koncentracija iznad maksimalno dozvoljene u radnoj sredini,
- su zbog upotrebe ili transporta nastale promjene od kojih može doći do pojava (lomovi, slabljenje materijala zbog zamora i sl.) koje ugrožavaju bezbjednost i zaštitu zdravlja zaposlenih,
- su određena sredstva za rad koja su međusobno povezana u funkcionalnu cjelinu, a koja se u procesu rada stalno ili povremeno koriste, bezbjedna za rad kao funkcionalna cjelina i
- su električne instalacije izvedene u skladu sa propisima, a naročito u pogledu obezbijeđenja efikasnosti zaštite od opasnog napona dodira (ispravnost priključenja, mjerenje odstojanja provodnika, izbor i podešenost uređaja za kontrolu, izbor opreme i mjere zaštite prema spoljašnjim uticajima i sl.).

Član 4

Periodični pregledi i ispitivanja određenih sredstava za rad vrše se dok su u mirovanju i u pogonu (statička i dinamička ispitivanja).
Periodičnim pregledom i ispitivanjem iz stava 1 ovog člana, vrši se provjera funkcionalnosti njihovih djelova, kao i mjerenja instrumentima i opremom, dok su bez opterećenja i pri najvećem dopuštenom opterećenju, po redosljedu korišćenja koji je tehnološko-konstrukcijski određen, uz upotrebu svih naprava i alata koji se koriste na određenom sredstvu za rad.

Član 5

Periodični pregledi i ispitivanja određenih sredstava za rad vrše se na način, da kada se utvrde nedostaci na nekom dijelu, ne smiju se nastaviti pregledi i ispitivanja na ostalim djelovima, ako su u funkcionalnoj vezi, sve dok se utvrđeni nedostaci ne otklone.

Član 6

Za vrijeme pregleda i ispitivanja određenih sredstava za rad moraju se primjenjivati mjere zaštite na radu, a naročito u pogledu postavljanja zaštitnih naprava i bezbjednog načina rada lica koje vrši pregled i ispitivanje.

1. Prese i makaze

Član 7

Periodični pregledi i ispitivanja mehaničkih i hidrauličnih presa sa pritiskom većim od 10 MPa, i makaza za sječenje na mehanizovani pogon sa ručnim dodavanjem materijala vrše se:
- prije puštanja u rad,
- poslije izvršene rekonstrukcije djelova ili sklopova koji neposredno utiču na zaštitu zaposlenih pri radu i
- poslije premještanja na druge temelje odnosno lokaciju i
- u roku od tri godine od prethodnog pregleda i ispitivanja.

2. Dizalice

Član 8

Periodični pregledi i ispitivanja dizalica, liftova i žičara sa električnim ili motornim pogonom, dizalica sa djelimično ručnim i djelimično motornim pogonom kojima se diže, prenosi i spušta teret pomoću čeličnog užeta ili lanca (izuzev dizalica sa nosivošću do 10 KN, kao i uređaja na ručni pogon za dizanje i spuštanje tereta sa nosivošću do 2 KN), dizalica koje služe za potrebe tehnološkog procesa, kao i ostalih sredstava unutrašnjeg transporta (viljuškari, karete, transporteri neprekidnog transporta materijala i dr.) vrše se:
- prije puštanja u rad,
- prije puštanja u rad poslije udesa (havarije),
- poslije izvršene rekonstrukcije,
- poslije izvršenog generalnog remonta,
- poslije premještanja na druge temelje odnosno lokacije i
- u roku od tri godine od prethodnog pregleda i ispitivanja.
Izuzetno od odredbe stava 1 ovog člana rok pregleda i ispitivanja za dizalice prve i druge pogonske klase iznosi pet godina, ako je pogonska klasa dizalice utvrđena prema važećim standardima.

3. Građevinske mašine

Član 9

Periodični pregledi i ispitivanja građevinskih mašina sa električnim ili motornim pogonom vrše se:
- prije puštanja u rad,
- prije puštanja u rad poslije udesa (havarije),
- poslije izvršene rekonstrukcije,
- poslije izvršenog generalnog remonta,
- poslije premještanja na druge temelje odnosno lokacije i
- u roku od tri godine od prethodnog pregleda i ispitivanja.

4. Mašine za preradu i obradu metala i sličnih materijala

Član 10

Periodični pregledi i ispitivanja mašina za preradu i obradu metala i sličnih materijala (bušilice, rendisaljke (blanjalice), glodalice, mašine za rezanje, kombinovane mašine i dr.), vrše se :
- prije puštanja u rad,
- poslije izvršene rekonstrukcije djelova ili sklopova koji neposredno utiču na zaštitu zaposlenih pri radu,
- poslije premještanja na druge temelje odnosno lokaciju i
- u roku od tri godine od prethodnog pregleda i ispitivanja.

5. Mašine za preradu i obradu drveta i sličnih materijala

Član 11

Periodični pregledi i ispitivanja mašina za preradu i obradu drveta i sličnih materijala (gateri, tračne pile, kružne pile, rendisaljke (blanjalice), glodalice, mašine za rezanje, kombinovane mašine i dr.), vrše se :
- prije puštanja u rad,
- poslije izvršene rekonstrukcije djelova ili sklopova koji neposredno utiču na zaštitu zaposlenih pri radu,
- poslije premještanja na druge temelje odnosno lokaciju i
- u roku od tri godine od prethodnog pregleda i ispitivanja.

6. Kupatila sa nitratnim solima

Član 12

Periodični pregledi i ispitivanja kupatila sa nitratnim solima u kojima se vrši termička obrada legura lakih metala vrše se:
- prije puštanja u rad i
- u roku od tri godiNe od prethodnog pregleda i ispitivanja.

7. Razvijači acetilena i acetilenske stanice

Član 13

Pod acetilenskom stanicom, u smislu ovog pravilnika, podrazumijevaju se i cijevni vodovi za kiseonik i njima pripadajuća armatura, ako se razvođenje kiseonika vrši sa centralnog mjesta pomoću boca sa kiseonikom smještenih u posebnoj prostoriji.
Periodični pregledi i ispitivanja opreme i oruđa za proizvodnju i punjenje acetilena u sudove, acetilenskih stanica za proizvodnju i razvođenje acetilena, kao i podstanica za napajanje i razvođenje acetilena vrše se:
- prije puštanja u rad,
- u roku od tri godine od prethodnog pregleda i ispitivanja za razvijače (generatore) acetilena, kompenzaciono-sabirne sudove, kompresore i njima pripadajuću opremu i pumpe rastvarača i
- u roku od šest godina od prethodnog pregleda i ispitivanja za sve vrste ostalih sudova, kolektore, cjevovode sa priključnim radnim mjestima za potrošače i stanice za rastvarače acetilena.
Pokretni razvijači acetilena sa