Na osnovu člana 4 stav 4, člana 10 stav 5 i člana 13 stav 5 Zakona o hemikalijama ("Službeni list CG", broj 18/12) Ministarstvo održivog razvoja i turizma uz saglasnost Ministarstva zdravlja donijelo je

PRAVILNIK

O KRITERIJUMIMA I NAČINU KLASIFIKACIJE, PAKOVANjA I OZNAČAVANjA HEMIKALIJA I ODREĐENOG PROIZVODA U KLASE OPASNOSTI

(Objavljen u "Sl. listu Crne Gore", br. 53 od 24. oktobra 2012)

Član 1

Ovim pravilnikom propisuju se kriterijumi i način klasifikacije hemikalija i određenog proizvoda u klase opasnosti, kao i bliži način pakovanja i označavanja hemikalija i određenog proizvoda i svojstva supstance za koju se može upotrijebiti alternativni hemijski naziv kao i sadržaj zahtjeva za upotrebu alternativnog hemijskog naziva.
Ovaj pravilnik primjenjuje se i na klasifikaciju sredstava za zaštitu bilja, biocida i predmeta opšte upotrebe ako su opasna po život i zdravlje ljudi i životnu sredinu, kao i nečistoća u hemikalijama ukoliko one imaju neko od tih svojstava.

Član 2

Izrazi upotrijebljeni u ovom pravilniku imaju sljedeća značenja:
1) eksplozivne hemikalije su čvrste, tečne supstance i smješe u obliku paste ili
želatina koje mogu egzotermno reagovati i u odsustvu kiseonika iz vazduha, pri čemu se vrlo brzo stvaraju i ispuštaju gasovi koji pod određenim uslovima detoniraju, brzo se zapale ili usljed zagrijavanja i povišenog pritiska eksplodiraju, ako su ograničeni prostorom;
2) oksidirajuće hemikalije su supstance i smješe koje dovode do snažne egzotermne reakcije kada su u dodiru s drugim supstancama (prije svega zapaljivim);
3) vrlo lako zapaljive hemikalije su tečne supstance i smješe koje imaju izuzetno nisku tačku paljenja i nisku tačku ključanja, gasovite supstance i smješe koje su zapaljive u dodiru sa vazduhom pri normalnoj temperaturi i pritisku;
4) lako zapaljive hemikalije su:
- supstance i smješe koje se u dodiru sa vazduhom zagriju i same od sebe zapale pri normalnoj temperaturi i pritisku bez dovođenja spoljne energije;
- čvrste supstance i smješe koje se lako zapale pri kratkotrajnom dodiru sa izvorom plamena, a zatim dalje gore i troše se i onda kada se izvor plamena odstrani;
- tečne supstance i smješe koje imaju vrlo nisku tačku paljenja;
- supstance i smješe koje u dodiru s vodom ili njenom parom ispuštaju u opasnim količinama lako zapaljive gasove;
5) zapaljive hemikalije su supstance i smješe koje imaju nisku tačku paljenja;
6) vrlo otrovne hemikalije su supstance i smješe koje prilikom gutanja u dodiru sa kožom i udisanjem vrlo malih količina mogu uzrokovati smrt ili vrlo teška akutna ili hronična oštećenja zdravlja;
7) otrovne hemikalije su supstance i smješe koje prilikom gutanja, u dodiru sa kožom i udisanjem malih količina mogu izazvati smrt ili vrlo teška akutna ili hronična oštećenja zdravlja;
8) štetne hemikalije su supstance i smješe koje prilikom gutanja, u dodiru sa kožom i udisanjem mogu izazvati smrt ili vrlo teška akutna ili hronična oštećenja zdravlja;
9) nagrizajuće hemikalije su supstance i smješe koje mogu u dodiru sa zdravom kožom izazvati oštećenja svih slojeva tkiva;
10) nadražujuće hemikalije su supstance i smješe koje mogu pri dodiru sa kožom ili sluznicom izazvati upale;
11) hemikalije koje dovode do preosjetljivosti su supstance i smješe koje mogu nakon udisanja ili prolaska kroz kožu izazvati reakciju preosjetljivosti;
12) karcinogene hemikalije su supstance i smješe koje nakon udisanja, gutanja ili prolaskom kroz kožu mogu izazvati rak ili povećati učestalost njegove pojave;
13) mutagene hemikalije su supstance i smješe koje nakon udisanja, gutanja ili prolaskom kroz kožu mogu uzrokovati nasljedna genetska oštećenja ili značajno povećati njihove pojave;
14) reproduktivno toksične hemikalije su supstance i smješe koje nakon udisanja, gutanja ili prolaska kroz kožu mogu uzrokovati ili povećati mogućnost pojave nenasljednih štetnih uticaja na potomstvo i/ili poremetiti reproduktivne funkcije ili nakon gutanja, udisanja ili prolaska kroz kožu (kontakta s kožom) mogu štetno djelovati na plodnost, plod ili potomstvo;
15) hemikalije opasne za okolinu su supstance i smješe koje zbog svojih svojstava, količine i unošenja u okolinu mogu biti štetne za zdravlje ljudi, biljni i životinjski svijet, odnosno biološku i prirodnu raznovrsnost.

Član 3

Hemikalije se klasifikuju u jednu ili više klasa opasnosti na osnovu podataka o svojstvima hemikalija i kriterijuma iz Priloga 1 koji je sastavni dio ovog pravilnika.
Na osnovu fizičkih i hemijskih svojstava i kriterijuma iz Priloga 1(Dio 1) ovog pravilnika, hemikalije se klasifikuju u sljedeće klase opasnosti:
- eksplozivne;
- oksidirajuće;
- vrlo lako zapaljive;
- lako zapaljive;
- zapaljive.
Na osnovu svojstava koja utiču na život i zdravlje ljudi u skladu sa kriterijumima iz Priloga 1(Dio 2 i 3) ovog pravilnika, hemikalije se klasifikuju u sljedeće klase opasnosti:
- vrlo otrovne;
- otrovne;
- štetne;
- nagrizajuće (korodirajuće);
- nadražujuće;
- hemikalije koje dovode do preosjetljivosti;
- karcinogene;
- mutagene;
- reproduktivno toksične i
- hemikalije opasne po okolinu.
Na osnovu svojstava koja utiču na životnu sredinu u skladu sa kriterijumima iz Priloga 1(Dio 4) ovog pravilnika, hemikalije se klasifikujui u klasu: "opasno po životnu sredinu".

Član 4

Prilikom klasifikacije hemikalija i određenog proizvoda uzimaju se u obzir podaci o svim opasnim svojstvima hemikalija iz člana 3 ovog pravilnika.
Prilikom klasifikacije hemikalija i određenog proizvoda koriste se podaci:
1) dobijeni primjenom propisanih metoda ispitivanja opasnih svojstava hemikalija i određenog proizvoda;
2) o procjeni opasnosti smješe dobijeni primjenom metoda izračunavanja datih u Prilogu 2, 3 i 4 koji su sastavni dio ovog pravilnika;
3) dobijeni na osnovu dostupnih rezultata prethodnih ispitivanja;
4) o transportu opasnog tereta u skladu sa međunarodnim propisima;
5) iz stručne literature;
6) dobijeni iz praktičnog iskustva i dr.
Ako se u postupku klasifikacije hemikalija i određenog proizvoda koriste podaci dobijeni primjenom drugih načina ispitivanja, validnost tih podataka procjenjuje se upoređivanjem sa podacima dobijenim na osnovu ispitivanja u skladu sa propisanim metodama.
Izuzetno od st. 1 i 2 ovog člana za određivanje svojstava sredstava za zaštitu bilja mogu se koristiti i druge međunarodno priznate metode koje su u skladu sa propisima kojima se uređuju sredstva za zaštitu bilja.

Član 5

Ukoliko se prilikom klasifikacije hemikalija i određenog proizvoda identifikuju nečistoće, aditivi ili pojedini sastojci koji se klasifikuju kao opasni na osnovu efekata po život i zdravlje ljudi ili životnu sredinu iz Priloga 1 (Dio 2, 3 i 4) ovog pravilnika, u obzir se uzimaju ti sastojci ako su njihove koncentracije jednake ili veće od graničnih koncentracija datih u Tabeli 1.
Tabela 1
Prilikom klasifikacije hemikalija i određenog proizvoda, nečistoće, aditivi ili pojedini sastojci uzimaju se u obzir i kada je njihova koncentracija manja od graničnih koncentracija datih u Tabeli 1, ili su njihove koncentracije jednake ili veće od graničnih koncentracija datih u Listi klasifikovanih supstanci, odnosno u Prilogu 3 (Dio 2) i Prilogu 4 (Dio 2) ovog pravilnika.
Prilikom klasifikacije hemikalija i određenog proizvoda uzima se u obzir prisustvo azbesta i žive.
Granične koncentracije date u Tabeli 1. ne primjenjuju se za živu i azbest.

Član 6

Klasifikacija hemikalija i određenog proizvoda na osnovu kriterijuma iz Priloga 1 (Dio 1) ovog pravilnika, vrši se na osnovu podataka o fizičkim i hemijskim svojstvima, dobijenih propisanim metodama ispitivanja.
Izuzetno od stava 1 ovog člana, kada fizička i hemijska svojstva pojedinih smješa