Na osnovu člana 14 tačka 11 Zakona o elektronskim medijima ("Sl.list CG", br. 46/10), Savjet Agencije za elektronske medije, na sjednici održanoj 21. jula 2011. godine donio je

PRAVILNIK

O KOMERCIJALNIM AUDIOVIZUELNIM KOMUNIKACIJAMA

(Objavljen u "Sl. listu Crne Gore", br. 36 od 27. jula 2011)

OSNOVNE ODREDBE

Član 1

Ovim Pravilnikom propisuju se standardi, uslovi i kvote za oglašavanje, telešoping i sponzorstvo u programima elektronskih medija i u elektronskim publikacijama, u skladu sa Zakonom o medijima, Zakonom o elektronskim medijima i drugim domaćim i međunarodnim dokumentima.

Član 2

(1) Oglašavanje, telešoping i sponzorstvo su slobodni, uz ista prava i obaveze domaćih i stranih pravnih i fizičkih lica.
(2) Oglašavanje, telešoping i sponzorisanje u programima elektronskih medija obavlja se u skladu sa zakonom, ovim Pravilnikom, dobrim poslovnim običajima i profesionalnom etikom.
(3) Odredbe ovog pravilnika shodno se primjenjuju na radijske i na televizijske programe i elektronske publikacije.

Član 3

Primjena ovog Pravilnika ne utiče na primjenu posebnih propisa kojima je uređeno oglašavanje pojedinih proizvoda ili usluga, ni na primjenu posebnih propisa kojima se zabranjuje ili ograničava oglašavanje u određenim medijima, a koji su usklađeni sa pravilima Evropske unije.

Član 4

1) Pojedini izrazi upotrijebljeni u ovom Pravilniku imaju sljedeće značenje:
a) Komercijalna audiovizuelna komunikacija: audiovizuelna medijska usluga koja podrazumijeva uključivanje u program skupa slika sa ili bez zvuka, namijenjenih: (a) direktnom ili indirektnom promovisanju robe, usluga ili imidža fizičkog ili pravnog lica koje obavlja neku privrednu aktivnost, uz određenu finansijsku ili sličnu nadoknadu ili (b) samopromovisanju;
b) Oglašavanje: komercijalna audiovizuelna komunikacija koja podrazumijeva emitovanje bilo kog oblika obavještenja, uz određenu naknadu ili radi samopromovisanja, od strane pravnog ili fizičkog lica, a koje ima za cilj da predstavi i skrene pažnju na određeni proizvod ili uslugu, uključujući nepokretnosti, prava, obaveze, odnosno da motiviše potrošače da koriste, odnosno kupe taj proizvod ili uslugu, uz finansijsku naknadu;
c) Oglas: programski sadržaj namijenjen oglašavanju ili telešopingu, koji može biti različita kombinacija audiovizuelnih formata;
d) Oglašivač: pravno ili fizičko lice čijem poslovnom imenu ili ličnosti, aktivnosti, proizvodu ili usluzi je posvećen oglas;
e) Naručilac: pravno ili fizičko lice koje je u svoje ime ili u ime oglašivača naručilo i platilo objavljivanje oglasa;
f) Proizvođač oglasa: pravno ili fizičko lice koje je registrovano za obavljanje djelatnosti kreiranja i/ili produkcije oglasa;
g) Upoređujuće oglašavanje: oglašavanje koje se direktno ili posredno odnosi na konkurenta, odnosno na robu ili usluge konkurenta;
h) Prevarno oglašavanje: oglašavanje koje na bilo koji način dovodi u zabludu ili je vjerovatno da će dovesti u zabludu lica kojima je upućeno ili do kojih dopire pa je vjerovatno da će zbog toga uticati na njihovo ekonomsko ponašanje, odnosno da zbog toga povrjeđuje/škodi ili je vjerovatno da će povrijediti/škoditi konkurente/u;
i) Prikriveno oglašavanje: predstavljanje riječima ili slikama robe, usluga, imena, zaštitnog znaka ili aktivnosti proizvođača roba ili pružaoca usluga u radijskim i/ili TV programima kada je cilj ili efekat takvog predstavljanja oglašavanje ili promocija i moglo bi dovesti javnost u zabludu u vezi sa njegovom prirodom;
j) Telešoping: komercijalna audiovizuelna komunikacija koja podrazumijeva pružanje direktne ponude za prodaju proizvoda, usluga i nepokretnosti, uz nadoknadu;
k) Oglašavanje na dijelu ekrana: istovremeno ili paralelno prikazivanje uredničkog i oglasnog sadržaja;
l) Virtuelno oglašavanje: oblik oglašavanja kojim se u programu mijenja postojeći oglas, ili dodaje novi oglas na mjestu na kojem u stvarnom programu isti ne postoji, tako da virtuelno oglašavanje djeluje kao sastavni dio originalnog prenosa programa;
m) Telepromocija odnosno radiopromocija: oblik oglašavanja tokom prenosa programa pri čemu se pravi pauza u dotadašnjem toku uredničkog sadržaja, a voditelj preuzima ulogu prezentera određenih proizvoda ili usluga;
n) Sponzorstvo: komercijalna audiovizuelna komunikacija koja podrazumijeva bilo koje učešće fizičkog ili pravnog lica, koje se ne bavi djelatnošću pružanja audiovizuelnih medijskih usluga, niti proizvodnjom audiovizuelnih radova, u finansiranju radio i/ili televizijskih programa, s ciljem da promoviše svoje ili tuđe ime, zaštitni znak, ugled, aktivnosti, proizvode ili usluge;
o) Sponzor: pravno ili fizičko lice, osim emitera ili radijskog/televizijskog producenta, koje sponzoriše određeni program u cilju promovisanja svojih ili tuđih proizvoda ili usluga;
p) Sponzorisani program: program čije troškove ili dio troškova plaća sponzor u cilju promocije sopstvenog ili tuđeg proizvoda ili usluge, robne marke, imidža, aktivnosti i bilo kojeg drugog direktnog ili indirektnog komercijalnog interesa;
r) Elektronska publikacija: urednički oblikovana internet stranica i/ili portal koji sadrže elektronske verzije štampanih medija i/ili informacije iz medija na način da su dostupni širokoj javnosti bez obzira na njihov opseg;
s) Maloljetnik: lice staro do 18 godina.
(2) Ostali izrazi upotrijebljeni u ovom Pravilniku imaju značenja definisana članom 8 Zakona o elektronskim medijima.
(3) Svi izrazi koji se u ovom Pravilniku koriste za fizička lica u muškom rodu obuhvataju iste izraze u ženskom rodu.

Član 5

Pružanje usluga komercijalnih audiovizuelnih komunikacija zasniva se na načelima:
a) zabrane ugrožavanja ljudskog dostojanstva;
b) slobode oglašavanja i sponzorisanja;
c) istinitosti, potpunosti i određenosti;
d) prepoznatljivosti oglašivača ili sponzora;
e) zabrane zloupotrebe povjerenja;
f) zabrane diskriminacije;
g) zabrane povrede morala;
h) zaštite prava maloljetnika;
i) poštovanja i zaštite konkurencije.

Član 6

Komercijalne audiovizuelne komunikacije ne smiju, neposredno ili posredno:
a) da podstiču na diskriminaciju po bilo kom osnovu, a naročito po osnovu rase, boje kože, pola, nacionalne pripadnosti, društvenog porijekla, rođenja, vjeroispovijesti, političkog ili drugog ubjeđenja, seksualne ili druge orijentacije, imovinskog stanja, kulture, jezika, starosti, psihičkog ili fizičkog invaliditeta ili
b) promovišu društvenu diskriminaciju zbog fizičkog izgleda ili zbog uspjeha zasnovanog na gubitku težine ili drugih estetskih kategorija.

Član 7

(1) U komercijalnim audiovizuelnim komunikacijama zabranjeno je:
a) ugrožavanje ljudskog dostojanstva;
b) podsticanje ponašanja koje ugrožava zdravlje ili život ljudi;
c) podsticanje ponašanja koje ugrožava životnu sredinu;
d) korišćenje scena smrti, povrjeđivanja, nasilja ili uništavanja objekata i prirode;
e) promovisanje duvana i duvanskih proizvoda, opojnih droga i psihoaktivnih supstanci, oružja, streljiva i pirotehničkih sredstava i prometa roba i usluga zabranjenih zakonom;
f) promovisanje medicinskih proizvoda koji su dostupni samo na Ijekarski recept ili postupaka i metoda liječe nja koji nijesu u skladu sa posebnim zakonom kojim se uređuje zdravstvena zaštita;
g) upotrebljavanje vizuelnih i audio formi, sadržaja ili elemenata koji su prepoznatljivi za važne vijesti ili saopštenja (dnevnik, vijesti, itd.);
h) korišćenje prepoznatljivosti nekog programa sa namjerom da se dovede gledalac ili slušalac u zabludu da gleda ili sluša taj program;
i) diskreditovanje ili omalovažavanje konkurenta, njegovog proizvoda ili usluge;
j) predstavljanje konkurentskog proizvoda ili usluge kao loše imitacije ili reprodukcije;
k) korišćenje djelova nekog programa (naslov, logo, muzika i sl.), ukoliko pravo za njegovo korišćenje nije regulisano ugovorom;
l) kopiranje oglasnog sadržaja drugog oglašivača, njegove aktivnosti, proizvoda ili usluge;
m) neovlašćeno upotrebljavanje zaštitnog znaka ili drugog obilježja kojim se