Na osnovu člana 12 stav 4 Zakona o zaštiti dobrobiti životinja ("Službeni list CG", broj 14/08), Ministarstvo poljoprivrede i ruralnog razvoja donijelo je

PRAVILNIK

O BLIŽIM USLOVIMA KOJE TREBA DA ISPUNjAVAJU OBJEKTI I OPREMA ZA DRŽANjE I UZGOJ ŽIVOTINjA ZA PROIZVODNjU

(Objavljen u "Sl. listu Crne Gore", br. 28 od 10. juna 2011)

I. OSNOVNE ODREDBE

Član 1

Ovim pravilnikom propisuju se bliži uslovi koje treba da ispunjavaju objekti i oprema za držanje i uzgoj životinja za proizvodnju (u daljem tekstu: životinje) i način držanja životinja.

Član 2

Izrazi upotrijebljeni u ovom pravilniku imaju sljedeće značenje:
1. tele je goveče do šest mjeseci starosti;
2. svinja je životinja iz porodiceSus scrofabez obzira na starost, koja se drži za uzgoj ili tov;
3. nerast je polno zreo mužjak svinje namijenjen priplodu;
4. nazimica je polno zrela ženka svinje koja se nije prasila;
5. krmača je ženka svinje koja se prasila najmanje jednom;
6. sisanče je prase od rođenja do zalučenja;
7. zalučeno prase je prase od zalučenja do desete nedjelje starosti;
8. tovljenik i mlado prase je svinja od desete nedjelje starosti do klanja i/ili polne zrelosti;
9. kokoška nosilja je životinja vrsteGallus gallus, koja je dostigla zrelost za nošenje jaja i uzgaja se za proizvodnju konzumnih jaja;
10. pile za tov je životinja vrsteGallus galluskoja se uzgaja za proizvodnju mesa;
11. jato je grupa pilića koja se drži u jednoj smještajnoj jedinici objekta u isto vrijeme;
12. gnijezdo je odvojen prostor za nošenje jaja, za jednu kokošku ili grupu kokošaka (grupno gnijezdo), čiji pod nije izgrađen od žičane mreže;
13. prostirka (postelja) je bilo koji rastresit materijal koji zadovoljava etiološke potrebe životinja;
14. korisna površina za kokošku nosilju je prostor širine najmanje 30 cm, visine najmanje 45 cm, nagiba do 14%, u koju se ne uračunava površina za gnijezdo;
15. korisna površina za pile za tov je površina koja je prekrivena prostirkom i stalno dostupna pilićima;
16. gustina naseljenosti je ukupna tjelesna masa (živa vaga) pilića za tov koji su smješteni u istoj smještajnoj jedinici u isto vrijeme, po kvadratnom metru korisne površine;
17. nivo dnevnog mortaliteta je broj pilića za tov koji su uginuli u istoj smještajnoj jedinici objekta istog dana i/ili koji su lišeni života iz zdravstvenih ili drugih razloga, podijeljen sa ukupnim brojem pilića za tov u toj smještajnoj jedinici, u tom danu, pomnožen sa 100;
18. nivo kumulativnog dnevnog mortaliteta je zbir nivoa dnevnih mortaliteta.

Član 3

Objekti, boksovi, oprema i posuđe koji se koriste za držanje i uzgoj životinja moraju se redovno čistiti i dezinfikovati na odgovarajući način, radi sprječavanja pojave ili širenja bolesti.
Podovi u objektima treba da budu glatki, ali ne klizavi, kako bi se spriječilo povrijeđivanje životinja.
Temperatura, vlažnost vazduha, cirkulacija vazduha, koncentracija gasova i prašine u vazduhu i intenzitet buke moraju biti u granicama koje nijesu štetne za životinje.
Izmet, mokraća i otpatci od hrane moraju se redovno uklanjati kako bi se širenje neprijatnih mirisa svelo na najmanju moguću mjeru i izbjeglo privlačenje insekata i glodara.
Objekti treba da budu dovoljno osvijetljeni, fiksnim ili prenosnim, prirodnim ili vještačkim osvjetljenjem, radi vršenja kontrole i pregleda životinja u bilo koje doba dana ili noći.
U slučaju kada je objekat u kojem se drže životinje vještački osvijetljen mora se obezbijediti vrijeme za odmor životinja, u skladu sa fiziološkim potrebama životinja kada moraju biti u mraku.

Član 4

Objekat koji se vještački provjetrava treba da ima i rezervni sistem provjetravanja, koji je do otklanjanja kvara na glavnom sistemu dovoljan za očuvanje zdravlja i dobrobiti životinja, kao i alarmni sistem koji upozorava lice koje se brine o životinjama o kvaru u sisitemu za provjetravanje.
Alarmni sistem treba da se redovno održava i provjerava u skladu sa uputstvom proizvođača.
Električna oprema i električne instalacije moraju biti izvedene na način da se spriječi povređivanje životinja.

Član 5

Voda treba da bude dostupna svim životinjama u dovoljnim količinama ili se potrebe za vodom moraju obezbijediti na drugi odgovarajući način.
Životinjama se mora obezbijediti preko odgovarajuće opreme hrana, u dovoljnim količinama i vremenskim razmacima, koja odgovara njihovoj starosti, vrsti, etološkim i fiziološkim potrebama.
Oprema za hranjenje i napajanje treba da bude izrađena i postavljena tako da spriječi kontaminaciju hrane i vode i povrede životinja zbog guranja pri hranjenju i napajanju.

Član 6

Vlasnik odnosno držalac životinja vodi evidenciju o ishrani, ljekovima kojima su liječene i broju uginulih životinja nađenih tokom svake kontrole.
Evidencije iz stava 1 ovog člana čuvaju se najmanje tri godine od dana upisa.

IINAČIN DRŽANjA POJEDINIH VRSTA I KATEGORIJA ŽIVOTINjA

1. NAČIN DRŽANjA TELADI

Član 7

Objekti u kojima se drže telad treba da imaju dovoljno prostora tako da se telad mogu normalno okretati, ustajati, ležati i njegovati se.

Član 8

Telad starija od osam nedjelja moraju se držati u grupama, bez brnjice. Najmanja podna površina po teletu u odnosu na tjelesnu masu mora da iznosi:
1) 1,5 m2 za tele koje ima manje od 150 kg žive vage;
2) 1,7 m2 za tele od 150 kg do 220 kg žive vage;
3) 1,8 m2 za tele koje ima više od 220 kg žive vage.
Telad iz stava 1 ovog člana mogu se držati u posebnim - individualnim boksovima samo iz zdravstvenih ili etioloških razloga, po nalogu veterinara.
Širina individualnog boksa mora biti najmanje jednaka visini grebena teleta, mjereno u stojećem položaju.
Dužina individualnog boksa treba da bude najmanje jednaka dužini teleta koja se mjeri od vrha nosa do zadnje ivice sjedne kosti (tuber ischi) pomnoženo sa 1,1.
Individualni boksovi za telad moraju imati perforirane zidove koji omogućavaju teladima vizuelni kontakt i dodir, iz zdravstvenih razloga.
Odredbe st. 1,3,4,5 i 6 ovog člana ne primjenjuju se na:
- gazdinstva sa pet i manje teladi; i
- telad koja još sisaju.

Član 9

Objekti u kojima se drže i uzgajaju telad treba da imaju odgovarajuće prirodno ili vještačko osvjetljenje.
Ukoliko se koristi vještačko osvjetljenje, period osvjetljenja treba da odgovara periodu prirodnog osvjetljenja, najmanje od 9 do 17 sati.

Član 10

Telad koja se drže u objektu (zatvorenom prostoru) moraju se obilaziti najmanje dva puta dnevno, a koja se drže van objekta (otvorenom prostoru), najmanje jednom dnevno.

Član 11

Telad se ne drže na vezu.
Telad koja se drže u grupama mogu se vezati samo za vrjeme hranjenja mlijekom ili zamjenom za mlijeko, ne duže od jednog sata.
Oprema za vezivanje teladi mora da omogući nesmetano ustajanje, ležanje, njegu tijela i mora se redovno kontrolisati, radi sprječavanja gušenja ili povrede teleta.

Član 12

U objektima u kojima se drže telad površina poda treba da bude tvrda, ravna, stabilna i izgrađena tako da ne prouzrokuje povrede i patnju tokom stajanja ili ležanja i da odgovara veličini i težini teleta.
Prostor za ležanje treba da bude udoban, čist, suv i neškodljiv za telad.
Za telad mlađu od dvije nedjelje treba da se obezbijedi čista, suva i neškodljiva prostirka.

Član 13

Teladima treba da se obezbijedi odgovarajuća ishrana prilagođena njihovom uzrastu, težini, fiziološkim i etološkim potrebama.
Hrana za telad treba da sadrži količinu gvožđa kojom se obezbjedjuje prosječna vrijednost hemoglobina u krvi od najmanje 4,5mmol/l.
Teletu nakon rođenja, a najkasnije šest sati nakon rođenja mora se obezbijediti kravlji kolostrum.
Telad starija od dvije nedjelje treba da se hrane vlaknastom hranom odgovarajućeg kvaliteta, s tim da se količina vlaknastog dijela hrane povećava od 50 g do 250 g na dan za telad od osam do 20 nedjelja starosti.
Telad starija od dvije nedjelje moraju se hraniti najmanje dva puta dnevno.
Telad koja se drže u grupama kojima hrana nije stalno dostupna ili se hrane bez automatske opreme za pojedinačnu raspodjelu hrane moraju