Na osnovu člana 68 stav 2 i člana 69 stav 3 Zakona o upravljanju otpadom ("Službeni list CG", broj 64/11) Ministarstvo održivog razvoja i turizma donijelo je

PRAVILNIK

O BLIŽIM KARAKTERISTIKAMA LOKACIJE, USLOVIMA IZGRADNjE, SANITARNO-TEHNIČKIM USLOVIMA, NAČINU RADA I ZATVARANjA DEPONIJA

(Objavljen u "Sl. listu Crne Gore", br. 31 od 5. jula 2013)

Predmet

Član 1

Ovim pravilnikom bliže se propisuju karakteristike lokacije (geološke, hidrološke, morfološke, meteorološke, seizmološke i druge), uslovi izgradnje, sanitarno-tehnički uslovi, način rada i zatvaranje deponija, stručna sprema i kvalifikacije rukovodioca deponije i vrste otpada i uslovi za prihvatanje otpada na deponiju.

Primjena

Član 2

Ovaj pravilnik ne primjenjuje se na:
- odlaganje kanalizacionog mulja i mulja iz riječnih korita i jezera;
- inertni otpad koji se koristi za uspostavljanje novog stanja ili vraćanja u prethodno stanje životne sredine, za obezbjeđivanje stabilnosti tijela deponije, sanitarnih mjera i drugih zahvata na rekonstrukciji i izgradnji deponija;
- odlaganje mulja na obali vodotoka ako je nastao iz vodnog zemljišta tog vodotoka i nema karakteristike opasnog otpada;
- odlaganje materijala, koji nastaje na iskopima prilikom izvođenja građevinskih radova, i
- odlaganje nezagađene jalovine ili inertni otpad, koji nastaje kod istraživanja, korišćenja, obogaćivanja, prerade i skladištenja mineralnih sirovina ili izvođenja radova na površinskim kopovima.

Značenje izraza

Član 3

Izrazi upotrijebljeni u ovom pravilniku imaju sljedeća značenja:
1) tijelo deponije je prostor na deponiji u koji se odlaže otpad sa sistemom za: zaptivanje dna deponije, pokrivanje površina deponije, ispuštanje ocjednih voda sa površina deponije, sakupljanje i evakuaciju gasova, uključujući ivice, potporne nasipe i druge konstrukcione elemente za obezbjeđivanje stabilnosti tijela deponije;
2) ocjedne vode su tečnosti, koje se cijede iz odloženog otpada odnosno prodiru kroz tijelo deponije ili se zadržavaju unutar tijela deponije;
3) deponijski gas je gas koji nastaje odlaganjem otpada organskog porijekla usljed mineralizacije otpada;
4) drenažni sistemje sistem za sakupljanje ocjednih voda iz tijela deponije,
5) gradska kanalizacija je sistem za prihvatanje upotrijebljenih sanitarnih voda iz domaćinstava, privrednih društava i ustanova;
6) tečni otpad je otpad u tečnom stanju uključujući otpadne vode, osim mulja;
7) izlučevinaje rastvor, koji se dobija laboratorijskim testiranjem izlučivanja otpada;
8) sporedni životinjski proizvodiI.,II. iliIII. kategorije su životinjski proizvodi, koji nijesu namijenjeni ishrani ljudi;
9) zona seizmičkog uticajaje područje sa vjerovatnoćom od 10% ili više, da će maksimalno ubrzanje tla premašiti 0,1 gravitacijskog ubrzanja u roku od 50 godina;
10) izolovano naselje je naselje u određenoj opštini:
- do 500 stanovnika odnosno sa više pet stanovnika po kvadratnom kilometru; i
- koje je najmanje udaljeno 50 km od urbanog dijela i koje ima najmanje 250 stanovnika po kvadratnom kilometru ili kojem je zbog nepovoljnih vremenskih uslova tokom većeg dijela godine otežan pristup do najbižih urbanih djelova.

Karakteristike lokacije za odlaganje otpada

Član 4

Lokacija za deponovanje otpada određuje se na osnovu sljedećih karakteristika:
- dimenzija i prirodnih karakteristika lokacije;
- položaja i udaljenosti lokacije u odnosu na objekte, vidljivosti lokacija i ambijentalno uklapanje;
- saobraćajnih veza, transportnih rastojanja i stepena infrastrukturnog opremanja lokacije;
- mogućnosti obezbjeđenja materijala za formiranje nepropusnog sloja, drenažu i pokrivanje; i
- dosadašnjeg korišćenja prostora.
Lokacija deponije određuje se vrednovanjem karakteristika, u skladu sa Prilogom 1, koji je sastavni dio ovog pravilnika.

Lokacija za izgradnju deponije

Član 5

Deponija se gradi na lokaciji u okviru koje površinska granica tijela deponije treba da bude minimalno udaljena:
- 300 m od naseljenih mjesta i mjesta namijenjenih rekreaciji, javnih parkova, rehabilitacionih centara i banja i poljoprivrednih površina, namijenjenih uzgajanju povrća;
- 500 m od stalnih rječnih tokova i jezera, osim vodotoka sa malim proticajem koji se mogu na dijelu deponije zatvorenim profilima kanalisati ili izvesti skretanjem vodotoka;
- 300 m od zaštićene prirodne ili kulturne baštine.
Tijelo deponije treba da bude projektovano i izgrađeno tako da ne postoji mogućnost plavljenja tijela deponije podzemnim vodama u svim hidrološkim uslovima, da nije na lokaciji na kojoj vode iz pukotinskih stijenskih masa pune deponijski prostor, kao i da nije u I, II i III zoni sanitarne zaštite izvorišta, u skladu sa posebnim propisima.
Deponije smještene u zoni seizmičkog uticaja projektuju se tako da, prekrivni sloj kosina i dna deponije, sistem za sakupljanje ocjednih voda i gasa i završni prekrivni sloj, obezbjeđuju otpornost na najveće horizontalne seizmičke uticaje.

Geološke i hidrogeološke karakteristike

Član 6

Geološke i hidrogeološke karakteristike lokacije koja je predviđena za odlaganje otpada odnosno izgradnju deponije određuju se na osnovu geoloških i hidrogeoloških istraživanja, u skladu sa zakonom.
Geološkim istraživanjima naročito se utvrđuje:
- geološka struktura lokacije planirane za odlaganje otpada i zaštitne zone oko deponije dobijena na osnovu rezultata najmanje pet istražnih bušotina;
- granulometrijski sastav i koeficijent filtracije svakog litološkog sloja lokacije;
- hidrogeološko osmatranje i mjerenje koeficijenta filtracije u svakoj istražnoj bušotini;
- geofizičke karakteristike gornjih slojeva lokacije za deponiju i zaštitne zone oko deponije primjenom geofizičkih metoda (elektro-provodljivosti ili seizmičkih metoda);
- nivo podzemnih voda na lokaciji.
Geološka istraživanja iz stava 2 al. 1, 2 i 3 ovog člana, ne vrše se za deponije za inertni otpad.
Hidrogeološkim istraživanjima naročito se utvrđuju:
- karakteristike slivnih područja površinskih voda na lokaciji za deponiju u najnepovoljniim hidrogeološkim uslovima (najveći mogući nivo vode za period od 50 godina), prikazom na karti razmjere 1: 5000;
- prikaz hidroloških parametara vode koja se infiltrira i otiče iz tijela deponije, a naročito:
a) prosječne godišnje padavine na širem području deponije (za period od 15 godina);
b) najveća godišnja količina padavina na širem području deponije (za period od 15 godina);
c) pretpostavljena količina vlažnosti koju otpad apsorbuje;
d) količina apsorbovane vode u otpadu;
e) isparavanje iz tla; i
f) najveća količina padavina u seriji kišnih dana.
- hidrogeološke karakteristike za svaki od podzemnih izdana, horizontalne i vertikalne dimenzije izdana, pravci hidrogeoloških tokova, sezonske oscilacije nivoa voda, namjena korišćenja i tip vodenog izdana.

Uslovi za izgradnju

Član 7

Deponija se može graditi na lokaciji na kojoj je obezbijeđeno sakupljanje ocjednih voda i gasa sa deponije, sa tehničkim rješenjem njihovog tretmana radi sprječavanja zagađivanja podzemnih i površinskih voda, vazduha i tla.

Sastavni djelovi deponije

Član 8

Deponija se sastoji od: tijela deponije, sistema za tretman deponijskog gasa, bazena za prihvat ocjednih voda, postrojenja za tretman i ispuštanje ocjednih voda, spoljašnjeg drenažnog sistema za sakupljanje površinske atmosferske vode i vode od pranja točkova, opreme za mjerenje otpada, prostora za kontrolu i analizu otpada i prostora za privremeno skladištenje otpada.
Deponijom u smislu ovog pravilnika smatra se i:
- postrojenje ili dio postrojenja, gdje proizvođač otpada skladišti svoj otpad na mjestu njegovog nastanka, više od tri godine prije predaje na dalju preradu; i
- skladište otpada, gdje se otpad privremeno skladišti više od tri godine prije predaje na dalju preradu ili više od jedne godine prije odstranjivanja.

Tijelo deponije

Član 9

Dno i kosine tijela deponije treba da se sastoje od sintetičkog materijala u kombinaciji sa mineralnim slojem koji zadovoljava uslove propusnosti i debljine u smislu zaštite tla, podzemnih i površinskih voda.
Dno i kosina tijela deponije za opasni otpad izrađuje se od materijala sljedećih karakteristika i rasporeda:
- geološke barijere od mineralnog sloja debljine 5 m, hidrauličke provodljivosti K (manje od) 10-9 m/s;
- folije od polietilena visoke gustine (u daljem tekstu: HDPE folija) minimalne debljine 2,5 mm;
- geotekstila;
- šljunka granulacije 16/32 mm.
Dno i kosina tijela deponije za neopasni otpad izrađuje se od materijala prema sljedećim karakteristikama i rasporedu:
- geološke barijere od mineralnog sloja debljine 1m, hidrauličke provodljivosti K (manje od) 10-9 m/s;
- HDPE folije minimalne debljine 2,5 mm;
- geotekstila;
- šljunka granulacije 16/32 mm.
Dno i kosina tijela deponije za inertni otpad izrađuje se od materijala prema sljedećim karakteristikama i rasporedu:
- geološke barijere od mineralnog sloja debljine 1 m, hidrauličke provodljivosti K (manje od) 10-7 m/s;
- HDPE folije minimalne debljine 2,5 mm;
- geotekstila;
- šljunka granulacije 16/32 mm.

Stabilnost kosine tijela deponije

Član 10

Stabilnost nagiba kosine tijela deponije i pogodnost za postavljanje geološke barijere iz člana 9 ovog pravilnika, utvrđuje se proračunom geomehaničke stabilnosti.
Ukoliko geološka barijera na prirodan način ne ispunjava uslove iz člana 9 ovog