Na osnovu člana 80, a u vezi sa članom 78 Zakona o hartijama od vrijednosti ("Službeni list RCG", br. 59/00 i 28/06), Komisija za hartije od vrijednosti (u daljem tekstu: Komisija), na 157. sjednici od 20.11.2009. godine, donosi

PRAVILA

O NAČINU VOĐENjA POSLOVA OVLAŠĆENIH UČESNIKA NA TRŽIŠTU HARTIJA OD VRIJEDNOSTI

(Objavljena u "Sl. listu Crne Gore", br. 78 od 27. novembra 2009, 87/09, 29/11, 32/11, 49/11)

Član 1

Ovim pravilima se propisuje način obavljanja poslova sa hartijama od vrijednosti kojima se trguje na berzi sa sjedištem u Crnoj Gori.
Ova pravila primjenjuju se na ovlašćene učesnike na tržištu hartija od vrijednosti sa sjedištem u Crnoj Gori i filijale stranih pravnih lica koja obavljaju poslove sa hartijama od vrijednosti u Crnoj Gori (u daljem tekstu: ovlašćeni učesnik), s tim da, kada se određeno pravilo primjenjuje u određenim situacijama, odnosi se samo na ovlašćene učesnike za koje je ta situacija relevantna imajuću u vidu poslove sa hartijama od vrijednosti koje ti ovlašćeni učesnici, saglasno dozvoli za rad, mogu obavljati.
Odredbe ovih pravila primjenjuju se i na banke sa sjedištem u Crnoj Gori koje imaju dozvolu za obavljanje poslova sa hartijama od vrjednosti, a u vezi sa obavljanjem tih poslova.

Način vođenja poslova

Član 2

Ovlašćeni učesnik u obavljanju poslova mora obezbijediti pribavljanje informacija sa berze, i to na jedan od sljedeća dva načina:
- da bude član berze; ili
- da posjeduje aktivan vizuelni pristup informacijama sa berze.

Član 3

Ovlašćeni učesnik je obavezan da obezbijedi da klijent za kojeg obavlja poslove sa hartijama od vrijednosti dobije potrebne informacije o njegovom identitetu i adresi, kao i o identitetu i statusu zaposlenih i drugih relevantnih lica sa kojim klijent ostvaruje kontakt.
Ugovor o obavljanju poslova sa hartijama od vrijednosti

Član 4

Kupovinu i prodaju hartija od vrijednosti ovlašćeni učesnik obavlja na osnovu opšteg ugovora o obavljanju poslova sa hartijama od vrijednosti koji zaključuje sa klijentom - nalogodavcem u pisanom obliku i naloga za svaki pojedini posao kupovine ili prodaje.
Ugovor iz stava 1 ovog člana ovlašćeni učesnik zaključuje u svom sjedištu ili filijali prije preuzimanja naloga za kupovinu/prodaju hartija od vrijednosti i njime se obavezuje da će izvršavati kupovine i prodaje hartija od vrijednosti po nalozima i za račun klijenta, a klijent se obavezuje da će za obavljanje tih usluga plaćati proviziju.
Ovlašćeni učesnik može zaključiti ugovor o obavljanju poslova sa hartijama od vrijednosti, odnosno primiti nalog za kupovinu ili prodaju hartija od vrijednosti putem punomoćja, ukoliko je punomoćje dato i ovjereno u skladu sa zakonom.

Identifikacija klijenta

Član 5

Ovlašćeni učesnik je dužan da prilikom zaključenja ugovora o obavljanju poslova sa hartijama od vrijednosti i prije preuzimanja svakog pojedinačnog naloga za kupovinu/prodaju hartija od vrijednosti izvrši identifikaciju klijenta u skladu sa zakonom kojim se uređuju mjere za sprječavanje pranja novca, a u cilju onemogućavanja protivpravnih radnji na tržištu kapitala.
Provjera identiteta pravnog lica uključuje i provjeru identiteta lica ovlašćenog za zastupanje pravnog lica.
Ukoliko klijenta zastupa punomoćnik, punomoćje mora da bude ovjereno od strane nadležnog organa.
Original punomoćje odnosno dokumentacija kojom se dokazuje svojstvo zakonskog zastupnika ili staratelja ostaje u dosijeu kod ovlašćenog učesnika.
Ovdašćeni učesnik ne smije da daje savjete u vezi sa poslovima sa hartijama od vrijednosti, niti da ostvaruje transakcije za račun klijenta, dok ne utvrdi da posjeduje sve činjenice koje treba da mu otkrije klijent i druge relevantne činjenice o klijentu kojih je svjestan ili o kojima bi trebalo da ima saznanje.

Član 6

Ovlašćeni učesnik je dužan da obezbijedi da bilo koji ugovor i druga vrsta pisane komunikacije ili informacija koju daje ili šalje klijentu za kojeg obavlja poslove sa hartijama od vrijednosti bude sačinjena sveobuhvatno i jasno.
Obavezni elementi ugovora o obavljanju poslova sa hartijama od vrijednosti su:
a) podaci o ovlašćenom učesniku: naziv i sjedište ovlašćenog učesnika, ime i prezime lica ovlašćenog za potpisivanje ugovora;
b) podaci o klijentu:
1. ime, prezime, adresa i broj lične karte za fizičko lice, odnosno naziv, sjedište, registarski broj i ime lica ovlašćenog za zastupanje za pravno lice,
2. broj telefona, faksa ie-mailadresa,
3. naziv banke i broj računa,
4. ime, prezime, adresa i broj lične karte lica ovlašćenog za potpisivanje naloga za kupovinu ili prodaju hartija od vrijednosti;
5. ime, prezime, adresa i broj pasoša ukoliko je nalogodavac fizičko lice iz inostranstva;
c) nedvosmislen opis predmeta ugovora;
d) identifikaciona šifra ili drugi instrument identifikacije, koji služi u svrhu provjere svakog naloga, a koja smije biti poznata samo ovlašćenom učesniku i klijentu, odnosno ovlašćenim licima klijenta;
e) način dostavljanja naloga i način identifikacije ili način provjere identifikacione šifre;
f) način i rok obavještavanja klijenta od strane ovlašćenog učesnika o unosu naloga u sistem trgovanja berze kao i o izvršenju naloga;
g) način i rok dostavljanja obračuna provizije klijentu od strane ovlašćenog učesnika, kao i elementi obračuna;
h) način i rok plaćanja provizije za usluge ovlašćenog učesnika;
i) način raskida ugovora;
j) način rješavanja eventualnih sporova, odnosno određenje suda nadležnog za eventualne sporove;
k) datum zaključenja ugovora i potpisi ugovornih strana.
Klijent fizičko lice, uz ugovor o obavljanju poslova sa hartijama od vrijednosti prilaže:
- ovjerenu kopiju važećeg identifikaconog dokumenta sa fotografijom (npr. lična karta, pasoš, vozačka dozvola);
- kopiju kartice računa u banci u kojoj klijent ima otvoren račun;
- podatke o kastodi računu, u slučaju da klijent ima taj račun;
- drugu dokumentaciju koju utvrdi ovlašćeni učesnik svojim pravilima.
Klijent pravno lice, uz ugovor o obavljanju poslova sa hartijama od vrijednosti prilaže:
- rješenje o upisu u sudski registar u originalu ili ovjerenoj kopiji, sa naznakom imena i osnovnim indentifikacionim podacima lica ovlašćenog za zastupanje i lica ovlašćenog za potpisivanje naloga za kupovinu i prodaju hartija od vrijednosti,
- ovjerenu fotokopiju identifikacionog dokumenta lica ovlašćenog za zastupanje;
- obrazac sa ovjerenim potpisom lica ovlašćenog za zastupanje;
- potvrdu o registraciji kod Poreske uprave (poreski identifikacioni Broj-PIB);
- naziv banke kod koje se vodi žiro račun i broj žiro-računa;
- drugu dokumentaciju koju odredi ovlašćeni učesnik svojim pravilima.
Strana pravna lica moraju priložiti dokumentaciju iz stava 4 ovog člana, ovjerenu kod nadležnog