Na osnovu člana 131 stav 2 Zakona o radu ("Službeni list RCG", broj 43/03) i člana 81 stav 1 Opšteg kolektivnog ugovora ("Službeni list RCG", broj 1/04), Samostalni sindikat tekstila, kože, obuće, i hemijske industrije Crne Gore i Odbor Udruženja tekstila, kože, gume, obuće, hemijske i farmaceutske industrije Privredne komore Crne Gore, zaključuju
GRANSKI KOLEKTIVNI UGOVOR
ZA DJELATNOST TEKSTILA, KOŽE, GUME, HEMIJSKE I FARMACEUTSKE INDUSTRIJE
(Objavljen u "Sl. listu RCG", br. 46 od 9. jula 2004)
IOSNOVNE ODREDBE
Član 1
Ovim kolektivnim ugovorom uređuju se prava i obaveze zaposlenog i poslodavca iz oblasti rada, kao i međusobni odnosi učesnika kolektivnog ugovora, u skladu sa Zakonom i Opštim kolektivnim ugovorom.
Član 2
Odredbe ovog kolektivnog ugovora primjenjuju se na zaposlene i poslodavce u Republici Crnoj Gori koji obavljaju djelatnost tekstilne, kožarsko-prerađivačke, gumarske, hemijske i farmaceutske industrije.
Član 3
Pojedine odredbe ovog kolektivnog ugovora mogu se razraditi u kolektivnom ugovoru kod poslodavca, opštem aktu i ugovoru o radu.
Kolektivnim ugovorom kod poslodavca i ugovorom o radu, ne mogu se utvrditi manja prava i nepovoljniji uslovi rada, od prava i uslova koji su utvrđeni ovim kolektivnim ugovorom.
IIPRAVA ZAPOSLENIH
1. Radno vrijeme
Član 4
Poslodavac koji radi u specifičnim uslovima urediće smjenski rad, dežurstvo zaposlenih, radno vrijeme kraće od 40 časova u radnoj nedjelji, preraspodjelu radnog vremena i rad duži od punog radnog vremena, kolektivnim ugovorom kod poslodavca u skladu sa Zakonom.
Član 5
Odluku o rasporedu radnog vremena, preraspodjeli radnog vremena, skraćenom radnom vremenu i uvođenju rada dužeg od punog radnog vremena donosi nadležni organ poslodavca.
2. Godišnji odmor
Član 6
Dužina godišnjeg odmora određuje se na osnovu kriterijuma utvrđenih Opštim kolektivnim ugovorom i na osnovu doprinosa u radu, odnosno složenosti poslova, uslova rada i drugih kriterijuma utvrđenim kolektivnim ugovorom kod poslodavca.
Po osnovu uslova rada dužina godišnjeg odmora uvećava se za 2 do 4 dana, što se bliže uređuje kolektivnim ugovorom kod poslodavca.
3. Odsustvovanje sa rada
Član 7
Zaposleni ima pravo na plaćeno i neplaćeno odsustvo sa rada u slučajevima utvrđenim Zakonom i Opštim kolektivnim ugovorom.
Zaposleni ima pravo na plaćeno odsustvo za vrijeme osposobljavanja u toku rada, prema programu osposobljavanja za rad na odgovarajućem radnom mjestu ili za vrijeme sindikalnog obrazovanja, na način i po postupku utvrđenim kolektivnim ugovorom kod poslodavca.
Član 8
Poslodavac može zaposlenom odobriti ili ga uputiti na privremeno odsustvo sa rada u slučaju smanjenja obima posla, težeg kvara, remonta, nedostatka sirovina, nemogućnosti rasporeda na odgovarajuće radno mjesto i sl.
Privremeno odsustvo iz stava 1 ovog člana traje do prestanka okolnosti zbog kojih je uvedeno, a najduže 12 mjeseci.
Ukoliko se u roku iz stava 2 ovog člana ne promijene okolnosti zbog kojih je odobreno, odnosno zaposleni upućen na privremeno odsustvo, isto se, uz saglasnost zaposlenog, može produžiti na osnovu sporazuma poslodavca i zaposlenog, na vrijeme utvrđeno sporazumom.
Za vrijeme korišćenja privremenog odsustva poslodavac ne može zapošljavati nove radnike na ta radna mjesta.
Član 9
Zaposlenom pripada naknada zarade za vrijeme privremenog odsustva u iznosu od najmanje 60% osnovne zarade zaposlenog, s tim što ne može biti niža od garantovane zarade utvrđene u skladu sa Zakonom.
IIIZARADE I NAKNADE ZARADA
Član 10
Zarada zaposlenog sastoji se od: zarade za obavljeni rad i vremena provedenog na radu u propisanim radnim uslovima ( u daljem tekstu: osnovna zarada), uvećanja zarade, zarade po osnovu ostvarenih rezultata u radu i naknade zarade.
Član 11
Osnovna zarada ne može biti niža od iznosa dobijenog množenjem najniže cijene rada i koeficijenata grupe poslova iz člana 14 ovog ugovora.
Član 12
Najniža cijena rada kod poslodavca utvrđuje se u postupku pregovaranja između sindikata i poslodavca, pri čemu se polazi od elemenata za utvrđivanje najniže cijene rada kod poslodavca i iznosa najniže cijene rada u Republici, utvrđene u skladu sa Opštim kolektivnim ugovorom.
Član 13
Kolektivnim ugovorom kod poslodavca, najniža cijena rada se može utvrditi kao najniža satnica.
Član 14
Zarada zaposlenog za puno radno vrijeme i normalan učinak rada ne može biti niža od osnovne cijene rada koja se dobija kada se najniža cijena rada pomnoži sa sljedećim koeficijentima po grupama poslova:
INe zahtijeva se stručnost (nekvalifikovani radnik) 1,20
IIZahtijeva se stručna osposobljenost (Istepena) 1,40
IIIZahtijeva se stručna osposobljenost (IIstepena) 1,60
IVZahtijeva se stručnost koja se stiče srednjim obrazovanjem
u trajanju od dvije do tri godine (IIIstepen) 2,00
VZahtijeva se stručnost koja se stiče srednjim obrazovanjem
u trajanju od četiri ili više godina (IVstepen) 2,20
VIZahtijeva se stručnost koja se stiče specijalizacijom na osnovu
srednjeg obrazovanja (visokokvalifikovani radnik) (Vstepen) 2,50
VIIZahtijeva se stručnost koja se stiče višim obrazovanjem
(VIstepen) 2,80
VIIIZahtijeva se stručnost koja se stiče fakultetskim,
odnosno visokim obrazovanjem (VIIstepen) 3,30
IXZahtijeva se stručnost koja se stiče magistraturom ili ovoj
ravnopravnoj specijalizaciji (VII-1 stepen) 3,60
XZahtijeva se stručnost koja se stiče doktoratom nauka
(VIIIstepen) 4,00
Član 15
Kolektivnim ugovorom kod poslodavca utvrđuju se koeficijenti složenosti za sva radna mjesta na osnovu složenosti poslova tipičnog i drugog radnog mjesta, s tim da koeficijenti svakog radnog mjesta kod poslodavca ne mogu biti niži od odgovarajućih koeficijenata iz člana 14 ovog kolektivnog ugovora.
Član 16
Koeficijenti za utvrđivanje cijene rada radnog mjesta iz člana 15 ovog ugovora sadrže elemente koji utiču na cijenu rada, a naročito: potrebna stručna sprema, složenost poslova, uslovi rada pod kojima se ti poslovi pretežno obavljaju, odgovornost za posao i druge elemente bitne za vrednovanje određenog posla.
Koeficijenti za utvrđivanje cijene rada uvećavaju se po osnovu uslova rada za 10-30%, što se bliže uređuje kolektivnim ugovorom kod poslodavca.
Član 17
Poslodavac je dužan razraditi kriterijume za utvrđivanje rezultata rada zaposlenih.
Poslodavac je obavezan izvršiti normiranje svih poslova čija priroda to omogućava.
Za poslove radnog mjesta za koje nije moguće izvršiti normiranje utvrđuju se planovi, odnosno programi rada.
Zaposleni mora biti unaprijed upoznat sa normativima - standardima rada, odnosno planovima i programima rada, kriterijumima za utvrđivanje rezultata rada i stimulativnog dijela zarade koja mu po tom osnovu pripada.
Član 18
Rezultat rada zaposlenog iskazuje se u odnosu na postavljene normative - standarde rada, odnosno planove ili programe rada.
Član 19
Po osnovu rezultata rada, u skladu sa važećim normativima - standardima, planovima ili programima, poslodavac može uvećati, odnosno umanjiti zaradu zaposlenog u iznosu od 5% do 20% na predlog organizatora procesa rada na odgovarajućem nivou, uz potrebnu dokumentaciju.
Način i postupak uvećanja, odnosno umanjivanja zarade po osnovu iz stava 1. ovog člana detaljnije se uređuje kolektivnim ugovorom kod poslodavca.
Član 20
Za radna mjesta na kojima se rad obavlja pod uslovima rada koji se smatraju težim od normalnih, utvrđuju se posebni elementi težine uslova rada na osnovu kojih se povećavaju zarade zaposlenih, u skladu sa članom 16 stav 2 ovog utovora.
Član 21
Zarada zaposlenog uvećava se po času:
- za rad noću (između 22 časa i 6 časova narednog dana) - 40 %
- za