ZAKON
O ŽELEZNICAMA REPUBLIKE SRPSKE
(Objavljen u "Sl. glasniku RS", br. 58 od 14. novembra 2001; 110/03, 113/05, 59/08)
I- OSNOVNE ODREDBE
Član 1.
Ovim zakonom jedinstveno se uređuju na teritoriji Republike Srpske uslovi i tehnički elementi za izgradnju, rekonstrukciju i održavanje železničkih pruga, postrojenja, uređaja i oprema na njima; uslovi koje treba da ispunjavaju železnička vozila, uređaji i oprema na njima, kao i način kontrole i održavanja istih; uslovi vršenja železničkog saobraćaja i organizacija prevoza putnika i stvari; uslovi koje treba da ispunjavaju železnički radnici koji neposredno učestvuju u vršenju železničkog saobraćaja; ukupno radno vreme i posebne mere bezbednosti, bezbednost saobraćaja i red na železnici, nadzor nad bezbednim organizovanjem železničkog saobraćaja, kao i određena pitanja industrijske i gradske železnice i žičare.
Član 2.
Na teritoriji Republike Srpske osniva se železničko preduzeće za javni prevoz i upravljanje infrastrukturom pod nazivom Železnice Republike Srpske.
Železnice Republike Srpske imaju znak sopstvenosti i amblem.
Preduzeće Železnice Republike Srpske u organizacionom smislu čine: menadžer infrastrukture i operator za javni prevoz.
Železnice Republike Srpske su jedini menadžer infrastrukture u Republici Srpskoj.
Sredstva preduzeća Železnice Republike Srpske čini celokupna železnička imovina Republike Srpske.
Član 3.
Železničku infrastrukturu Železnice Republike Srpske u smislu ovog zakona čine:
1. železničke pruge i objekti na železničkim prugama,
2. elektro-energetika i stabilna postrojenja električne vuče sa pripadajućim objektima,
3. signalno-sigurnosna postrojenja sa pripadajućim objektima.
4. telekomunikaciona i informatička postrojenja u železničkom saobraćaju sa pripadajućim objektima,
5. zemljišta u pružnom i zaštitnom pojasu, zgrade železničkih stanica, depoi i ostali objekti na železničkim stanicama koji su u funkciji železničkog saobraćaja.
Železnice Republike Srpske će posebno knjigovodstveno prema osnivaču iskazati troškove železničke infrastrukture u odnosu na troškove operatora.
Željeznice Republike Srpske, kao menadžer željezničke infrastrukture dužne su da u roku od pet godina podnesu zahtjev Regulatornom odboru željeznica Bosne i Hercegovine za izdavanje dozvole za upravljanje željezničkom infrastrukturom i potvrde o bezbjednosti.
Član 4.
Djelatnosti Željeznica Republike Srpske su:
1. Poslovi željezničkog operatera:
a) prevoz putnika u unutrašnjem i međunarodnom saobraćaju,
b) prevoz stvari u unutrašnjem i međunarodnom saobraćaju,
v) vuča vozova i održavanje tehničko-eksploatacione ispravnosti lokomotiva, elektromotornih i dizel-vozila i tehnički pregled vozila,
g) održavanje, remont, rekonstrukcija i novogradnja voznih sredstava, uređaja i opreme, rezervnih dijelova koji se ugrađuju u vozna sredstva, održavanje njihove funkcionalne sposobnosti i tehničko-eksploatacione ispravnosti i tehnički nadzor.
2. Poslovi menadžera infrastrukture su:
a) organizovanje i regulisanje željezničkog saobraćaja, obezbjeđenje pristupa i korišćenja željezničke infrastrukture svim željezničkim operaterima koji ispunjavaju zakonom propisane uslove, učestvuje u određivanju visine i naplati naknada za korišćenje željezničke infrastrukture, izdavanju izjave o mreži, raspodjeli infrastrukturnih kapaciteta i objavljivanja reda vožnje,
b) održavanje, remont, rekonstrukcija i novogradnja pruga i objekata na pruzi, stanicama i službenim mjestima, regeneracija i popravka dijelova, sklopova i uređaja, pružnih postrojenja, kontaktne mreže sa postrojenjima i signalno sigurnosnih i telekomunikacionih uređaja, održavanje funkcionalne sposobnosti i tehničko-eksploatacione ispravnosti i tehnički nadzor.
Željeznice Republike Srpske mogu se baviti i drugim djelatnostima koje su u vezi sa osnovnom djelatnošću.
Član 5.
Pravilnici i uputstva kojima se detaljnije propisuju mere i radnje utvrđene ovim zakonom donosi Ministarstvo saobraćaja i veza Republike Srpske.
Uputstva kojima se detaljnije definišu Zakonom propisane mere i radnje, donose stručne institucije po ovlašćenju Ministarstva saobraćaja i veza Republike Srpske.
Kontrolu kvaliteta i primene propisa i standarda pri izradi uređaja, delova materijala, opreme i uređaja koji se ugrađuju na pruge i železnička vozila na teritoriji Republike Srpske vršiće ovlašćene stručne institucije ili pojedinci.
Član 6.
Železnice Republike Srpske uz saglasnost Vlade Republike Srpske, donose dugoročni i srednjoročni plan razvoja infrastrukture kao i godišnji program održavanja infrastrukture, kojim se određuje obim održavanja infrastrukture utvrđen tehničkim normama za obavljanje i bezbednost saobraćaja kao i potrebna sredstva za njegovo izvršenje.
Sredstva za održavanje i upravljanje željezničkom infrastrukturom obezbjeđuju se iz budžeta Republike Srpske i od naknada za korišćenje željezničke infrastrukture.
Način korišćenja sredstava koja se obezbjeđuju iz budžeta reguliše se ugovorom između Željeznica Republike Srpske i Vlade Republike Srpske.
Član 7.
Železnice Republike Srpske stiču i pribavljaju sredstva za obavljanje delatnosti, modernizaciju i razvoj iz:
1. prihoda koji ostvare po osnovu upravljanja željezničkom infrastrukturom, te prihoda od putničkog i teretnog saobraćaja,
2. budžeta Republike Srpske,
3. finansijskih kredita,
4. izdavanja i prodaje hartija od vrednosti,
5. ulaganja domaćih i stranih lica,
6. drugih izvora u skladu sa zakonom.
Željeznice Republike Srpske dužne su da obezbijede transparentnost svih prihoda po vrstama, te njihovu raspodjelu, poštujući međunarodne računovodstvene standarde i praksu.
Član 8.
Železnice Republike Srpske su matično željezničko preduzeće za sve imaoce železnice i operatore registrovane na teritoriji Republike Srpske.
Željeznice Republike Srpske, kao željeznički operater dužne su da u roku od pet godina podnesu zahtjev Regulatornom odboru željeznica Bosne i Hercegovine za izdavanje licence i potvrde o bezbjednosti.
Železnice Republike Srpske će delovati u skladu sa obavezujućim međunarodnim konvencijama i imaju pravo da stupe u članstvo međunarodnih i profesionalnih organizacija, te da deluju u skladu sa pravilima i standardima koja su usvojena u okviru Međunarodne unije (UIC).
Železnice Republike Srpske mogu se udruživati i u druge organizacione oblike na teritoriji BiH radi ostvarivanja pojedinih zajedničkih interesa.
Član 9.
Poštujući tržišne zakone, Željeznice Republike Srpske bez diskriminacije će obezbijediti slobodan pristup željezničkoj infrastrukturi, operaterima koji posjeduju licencu i potvrdu o bezbjednosti koju je izdao Regulatorni odbor za željeznice Bosne i Hercegovine, a na osnovu prioritetnih zahtjeva koje utvrdi Ministarstvo saobraćaja i veza Republike Srpske.
Član 10.
Niže navedeni izrazi upotrebljeni u ovom zakonu imaju sledeće značenje:
1. "željezničko preduzeće" znači bilo koje javno ili privatno preduzeće koje je menadžer infrastrukture i železnički operator;
2. "železnički operator" znači bilo koji javni ili privatni operator čiji je osnovni posao pružanje železničko-transportnih usluga za prevoz stvari i/ili putnika uz obavezu da operator osigura vučna vozila;
3. "menadžer infrastrukture" znači bilo koje preduzeće koje je posebno odgovorno za uspostavljanje i održavanje železničke infrastrukture kao i za rukovanje signalno-sigurnosnim sistemima;
4. učesnici u železničkom saobraćaju su svi železnički radnici i radnici drugih operatora koji neposredno učestvuju u vršenju železničkog saobraćaja na železničkoj stanici, pruzi i vozu, kao i lica koja se kreću železničkom prugom ili se nalaze u vozu;
5. prevoz za sopstvene potrebe je prevoz lica ili stvari koje Železnice Republike Srpske, odnosno druga preduzeća vrše železničkim transportnim sredstvima za svoje potrebe;
6. železničko područje je površina zemljišta na kome se nalaze železnička pruga, objekti, postrojenja i uređaji koji neposredno služe