Na osnovu člana 44. Zakona o izmjenama i dopunama Zakona o uređenju prostora ("Službeni glasnik Republike Srpske", br. 53/02 i 64/02) i člana 54. Poslovnika Narodne skupštine Republike Srpske ("Službeni glasnik Republike Srpske", broj 50/01) Zakonodavno pravni odbor Narodne skupštine Republike Srpske na sjednici od 9. decembra 2002. godine utvrdio je prečišćen tekst Zakona o uređenju prostora ("Službeni glasnik Republike Srpske", br. 19/96, 25/96, 10/98, 53/02 i 64/02), kako slijedi

ZAKON

O UREĐENjU PROSTORA

(Objavljen u "Sl. glasniku RS", br. 84 od 26. decembra 2002; 14/03, 112/06, 53/07)

- Prečišćen tekst -

I- OSNOVNE ODREDBE

Član 1.

Uređenje prostora, u smislu ovog zakona, je skup mera i aktivnosti u sklopu graditeljskih procesa, prostornog i urbanističkog planiranja, urbanističkog, arhitektonskog i građevinskog projektovanja i građenja, u cilju usklađivanja potreba stanovništva za stanovanjem, radom i rekreacijom u zdravoj i zaštićenoj životnoj sredini, stvaranja uslova i pretpostavki za ravnomeran i skladan razvoj Republike Srpske i svih njenih delova uz usklađenost opštih i posebnih interesa svih korisnika prostora.
Uređenje prostora, kao multidisciplinarna aktivnost, pored ovog zakona, u pojedinim delovima uređuje se i propisima iz oblasti zaštite životne sredine, korišćenja poljoprivrednog i građevinskog zemljišta, šuma, voda, ruda, saobraćaja, energetike, zaštite kulturno-istorijskog nasleđa i prirode, zaštite od elementarnih nepogoda i ratnih dejstava, tehničkih opasnosti i dr, kao i propisima teritorijalnih jedinica koji se odnose na uređenje prostora.

Član 2.

Uređenje prostora, kao celovito staranje o prirodnoj i izgrađenoj sredini planski se usmerava, a zasniva se na planovima i programima razvoja teritorijalnih jedinica uvažavajući planove i programe razvoja i drugih subjekata planiranja i njihovih asocijacija.
Planiranjem se obezbeđuje usklađivanje planova i programa razvoja iz prethodnog stava sa stanovišta racionalnog korišćenja prostora i dobara u prostoru, a uz primenu načela obaveznosti, istovremenosti i kontinuiteta u procesu planiranja, kao i načela integralnog pristupa u planiranju, zasnivanja planiranja na jedinstvenom informacionom sistemu o prostoru, obezbjeđenja javnosti u procesu planiranja i obezbjeđenja dostupnosti planova svim zainteresovanim licima.

Član 3.

Republika Srpska, opštine i druge teritorijalne jedinice na svom području utvrđuju i ostvaruju politiku uređenja prostora donošenjem i sprovođenjem odgovarajućih planova, odnosno drugim aktima i merama, a u skladu sa njihovim Ustavom i zakonom utvrđenim nadležnostima.
Republika, opštine i druge teritorijalne jedinice obavezne su da donose planove za koje je to određeno ovim zakonom, a mogu propisati obaveznost donošenja i drugih planova.
Republika, opštine i druge teritorijalne jedinice obavezne su da prate ostvarivanje donesenih planova, kao i da vrše izmene i dopune planova u skladu sa novim okolnostima od značaja za uređenje prostora i prostorno planiranje.
Prava i obaveze koji su ovim zakonom utvrđeni za opštine odnose se i na gradove koji nisu podijeljeni na opštine. U gradovima koji su podijeljeni na opštine nosioci ovih prava i obaveza utvrđuju se u skladu s odredbama propisa o lokalnoj samoupravi.

Član 4.

Poslovi iz oblasti prostornog i urbanističkog planiranja su poslovi od posebnog interesa.
Na predlog ministarstva nadležnog za poslove urbanizma i građenja (u daljem tekstu: Ministarstvo) Vlada će, po potrebi, uspostaviti mrežu javnih preduzeća koja će se, u smislu ovog zakona, registrovati za izradu prostorno-planske dokumentacije.
Poslovi organizovanja i vođenja jedinstvenog informacionog sistema o prostoru su poslovi od posebnog interesa. Ove poslove vode organi uprave nadležni za poslove uređenja prostora. Obavljanje stručnih poslova može se povjeriti ovlašćenim institucijama, ali je nadležni organ uprave odgovoran za uspostavljanje i funkcionisanje sistema i za distribuciju i korišćenje podataka tog sistema.

II- ZNAČENjE IZRAZA

Član 5.

Izrazi upotrebljeni u ovom zakonu imaju značenje:
1. Dokumentacija o uređenju prostora/prostorno-planska dokumentacija je dokumentacija za plansko uređenje prostora Republike na principu integralnog pristupa planiranju, načelima održivog razvoja i odredbama ovog zakona o kontinuiranosti, obaveznosti i sinhronizovanosti pripreme, izrade, donošenja i sprovođenja planova, i predstavlja skup dokumenata koji čine: prostorni, urbanistički i regulacioni planovi, planovi parcelacije, urbanističko-tehnički uslovi, analize, studije i drugi dokumenti izrađeni u okviru poslova planiranja uređenja prostora, kao i dokumenti sa podacima iz informacionog sistema o prostoru.
2. Naselje je izgrađeni i funkcionalno objedinjen prostor na kome su obezbjeđeni uslovi za život, rad i zadovoljavanje zajedničkih potreba stanovnika.
3. Selo je naselje čije se stanovništvo pretežno bavi poljoprivredom, a nije sjedište opštine.
4. Grad je naselje koje je kao grad utvrđeno zakonom.
5. Građevinska parcela je površina zemljišta, koja je planom definisana numerički i grafički, i namijenjena za izgradnju i redovnu upotrebu jedne ili više građevina.
6. Regulaciona linija je planska linija, definisana grafički i numerički, kojom se određuje planski prostor za izgradnju i funkciju građevine i odvaja od prostora za javne namjene.
7. Građevinska linija je planska linija na, iznad, ili ispod površine zemlje, definisana grafički i numerički, ili samo grafički, u planu, koja predstavlja granicu do koje se određena građevina može graditi, ili na kojoj se mora graditi.
8. Zaštitni pojas i zaštitna zona su površine zemljišta, vodne površine ili vazdušni prostori, koji su definisani planom numerički i grafički, i namijenjeni za zaštitu života i zdravlja ljudi, bezbjednost i funkciju građevina, površina ili prostora, u skladu sa odredbama posebnih propisa, ili u skladu sa stručnim pravilima koja se primjenjuju u odgovarajućoj oblasti.
9. Javne površine su zemišljne ili vodne površine koje su planom numerički i grafički, ili samo grafički, definisane, i namijenjene za obavljanje javnih funkcija, djelatnosti i aktivnosti, i koje su, kao takve, dostupne neodređenom broju individualno neodređenih fizičkih ili pravnih lica.
10. Građenje je proces koji obuhvata izvođenje pripremnih i građevinskih radova za izgradnju građevina (uključujući građevinsko-zanatske i instalaterske radove), rekonstrukciju, dogradnju i nadziđivanje postojećih građevina, te ugradnju i montažu opreme, gotovih elemenata i konstrukcija.
11. Gradilište je prostor na kome se gradi građevina, kao i privremeno zauzeto zemljište koje služi za građenje, ili je planom ili drugim aktom, donesenim na osnovu zakona, namijenjeno za izgradnju građevine.
12. Pripremni radovi su radovi na izgradnji pomoćnih građevina privremenog karaktera, kao i drugi radovi za potrebe organizacije gradilišta i primjenu odgovarajuće