Na osnovu članaIV4. a) Ustava Bosne i Hercegovine, Parlamentarna skupština Bosne i Hercegovine na sjednici Zastupničkog doma održanoj 30. decembra 2001. i na sjednici Doma naroda održanoj 5. septembra 2001. godine, usvojila je

ZAKON

O UDRUŽENjIMA I FONDACIJAMA BOSNE I HERCEGOVINE

(Objavljeno u "Sl. glasnik BiH", br. 32 od 28 decembra 2001, 42/03, 63/08, 76/11)

PRVI DEO - UDRUŽENjA I FONDACIJE

I.1. Opće odredbe

Član 1.

Ovim zakonom uređuje se osnivanje, registriranje, unutarnje organiziranje i prestanak rada udruženje i fondacija koji izaberu da se registriraju na razini Bosne i Hercegovine, odnosno od kojih se zahtijeva da se registriraju skladno ovom zakonu.

Član 2.

1. Udruženje je, u smislu ovog zakona, svaki oblik dobrovoljnog povezivanja tri ili više fizičkih ili pravnih lica, u svim kombinacijama, radi unapređenja i ostvarivanja nekog zajedničkog ili općeg interesa ili cilja, u skladu sa Ustavom i zakonom, a čija svrha nije sticanje dobiti.
2. Udruženja mogu osnivati svoje saveze ili druge oblike udruživanja u kojima se njihovi interesi povezuju na višem nivou (udruženja višeg nivoa), ako posebnim zakonom nije drugačije propisano.
3. Udruženja višeg nivoa uživaju sva prava i slobode garantirane udruženjima.
4. Udruženja i udruženja višeg nivoa imaju pravo slobodno se udruživati te sarađivati s međunarodnim organizacijama osnovanim radi unapređenja istih prava i interesa.
5. Fondacija je pravna osoba koja nema svoje članstvo, a čiji je cilj upravljanje određenom imovinom u općem interesu ili u dobrotvorne svrhe. Fondacija postaje pravnom osobom onda kada je registrirana onako kako je to predviđeno ovim zakonom.

Član 3.

1. Fizičke osobe koje su državljani Bosne i Hercegovine i stranci koji imaju boravište u Bosni i Hercegovini i pravne osobe koja su u Bosni i Hercegovini registrirana, slobodno ili dobrovoljno osnivaju udruženje ili fondacije u skladu Ustavu i zakonima Bosne i Hercegovine.
2. Udruženje i fondacije imaju slobodu djelovanja na cijelom području Bosne i Hercegovine, bez obzira gdje je sjedište subjekta upisa.
3. Ciljevi i aktivnosti registrirane udruženje odnosno fondacije ne mogu uključivati angažiranje u predizbornoj kampanji, prikupljanje sredstava za kandidate ili finansiranje kandidata odnosno političkih stranaka.

Član 4.

1. Udruženje, odnosno fondacija može obavljati privredne djelatnosti samo ako je temeljena svrha takvih djelatnosti ostvarivanje ciljeva utvrđenih statutom.
2. Udruženja ili fondacije mogu obavljati nesrodne privredne djelatnosti (privredne djelatnosti koje nisu neposredno povezane sa ostvarivanjem osnovnih statutarnih ciljeva udruženje i fondacija) samo preko posebno osnovane pravne osobe.
3. Dobit koju udruženje ili fondacija ostvari iz nesrodnih privrednih djelatnosti može se upotrijebiti samo za ostvarivanje ciljeva koji se utvrde statutom.
4. Nije dopušteno direktno ili indirektno sticanje dobiti ili druge materijalne koristi ostvarene iz djelatnosti udruženja ili fondacije: utemeljiteljima, članovima udruženje, članovima upravljačkih tijela, odgovornim osobama, djelatnicima ili donatorima.
5. Ograničenje iz prethodne tačke se ne odnosi na naknade za rad ili nadoknade troškova tim osobama u vezi s ostvarivanjem zakonitih ciljeva i aktivnosti utvrđenih statutom udruženja ili fondacije.
6. Ograničenja iz ovog člana neće utjecati na imovinu udruženja ili fondacije iz člana 46. ovog zakona.

Član 5.

1. Udruženja i fondacije samostalno utvrđuju ciljeve i djelatnosti u skladu sa Ustavom i zakonom.
2. Ciljevi i djelatnosti udruženja ili fondacije ne mogu biti u suprotnosti sa ustavnim poretkom Bosne i Hercegovine, ni usmjereni ka njegovom nasilnom rušenju niti raspirivanju nacionalne, rasne i vjerske mržnje ili diskriminacije zabranjene zakonom.
3. Ciljevi i djelatnosti registriranog udruženja, odnosno fondacije ne mogu uključivati angažiranje u predizbornoj kampanji, prikupljanje sredstava za kandidate ili finansiranje kandidata, odnosno političkih stranaka.
4. Udruženje i fondacija podnose godišnji izvještaj o radu i finansijski izvještaj u skladu sa zakonom, drugim propisima i statutom.

Član 6.

1. Udruženju ili fondaciji se može, zakonom ili delegiranjem od strane nadležnog tijela, povjeriti da u okviru svoje djelatnosti vrši javna ovlasti.
2. Ovo se ne može uraditi protiv volje udruženja ili fondacije.
3. Ako udruženje odnosno fondacija prihvati da vrši javna ovlaštenja, obavezna je osigurati zakonitu i neometanu provedbu javnih ovlasti.
4. Rad registrirane udruženja ili fondacije je javan, ukoliko nije drugačije predviđeno statutom udruženja ili fondacije.

Član 7.

1. Svaka registrirana udruženje ili fondacija ima svoj puni naziv i sjedište.
2. Udruženje ili fondacija u obavljanju svoje djelatnosti mogu upotrebljavati isključivo svoj registrirani naziv.
3. Naziv registrirane udruženja ili fondacije mora biti na tri službena jezika i dva pisma koji su u upotrebi u Bosni i Hercegovini.
4. Uz svoj puni naziv, udruženje i fondacija može, ako je predviđeno statutom, koristiti i skraćeni naziv koji mora biti na tri jezika i dva pisma koji su u upotrebi u Bosni i Hercegovini, a koji mora sadržavati karakteristični dio punog naziva udruženja ili fondacije.
5. Ako je predviđeno statutom, naziv udruženja ili fondacije može se upisati u registar i na jednom ili više stranih jezika, s tim da se prvi upiše naziv na službenim jezicima koji su u upotrebi u Bosni i Hercegovini. Strana udruženja ili fondacije mogu upotrebljavati samo svoje registrirane nazive.
6. Udruženje odnosno fondacija mogu imati svoj znak.
7. Naziv, skraćeni naziv i znak udruženja ili fondacije moraju se jasno razlikovati od naziva i znaka drugih registriranih udruženje ili fondacija.

Član 8.

1. Udruženje ili fondacija upisuje se u registar udruženja ili registar fondacija koji vodi Ministarstvo pravde Bosne i Hercegovine (u daljnjem tekstu: Ministarstvo).
2. Postupak za registraciju upis izmjena i dopuna registracije i prestanak rada udruženja i fondacija vodi se po odredbama ovog zakona i Zakona o upravnom postupku.
3. Udruženja i fondacije status pravnog lica stiču danom registracije.

I.2. UDRUŽENjA

I.2.1. Osnivanje udruženja

Član 9.

1. Udruženje mogu osnovati najmanje tri fizička lica koja su državljani Bosne i Hercegovine i stranci koji u Bosni i Hercegovini imaju boravište, ili pravna lica koja su u Bosni i Hercegovini registrirana, u bilo kojoj kombinaciji, s tim da osnivači ne mogu biti država BiH, entiteti, kantoni, gradovi, općine, mjesne zajednice, državni organi, državna preduzeća i fondovi.
2. Za osnivanje udruženja koje ispunjava uvjete za registriranje obavezno je donošenje osnivačkog akta.
3. Radnje preduzete u vremenu između osnivanja i registriranja udruženja mogu stvoriti obaveze samo za one koji su preduzeli te radnje.
4. Smatra se da je udruženje osnovana na neodređeno vrijeme, osim ako posebnim zakonom, osnivačkim aktom i statutom nije utvrđeno drukčije.

Član 10.

Da bi udruženje stekla uvjete za registriranje, osnivačka skupština udruženja ima obavezu donošenja osnivačkog akta, statuta udruženja i imenovanja tijela upravljanja skladno ovom zakonu.

Član 11.

Osnivački akt udruženja sadrži:
a) imena, prezimena i adrese, odnosno naziv i skraćeni naziv i sjedište osnivača,
b) naziv, sjedište i adresu udruženja,
c) ciljeve i djelatnosti udruženja,
d) ime i prezime lica ovlaštenog za obavljanje poslova upisa u registar udruženja,
e) potpise osnivača ili lica ovlaštenih za zastupanje, te jedinstveni matični broj građana, ukoliko su osnivači državljani Bosne i Hercegovine.

Član 12.

Statut udruženja sadrži:
a) naziv udruženja, skraćeni naziv ukoliko postoji, i adresu udruženja;
b) ciljevi i djelatnosti udruženja;
c) postupak za primanje i isključivanje članova;
d) tijela udruženja, način na koji se biraju, ovlaštenja koja imaju, kvorum i pravila glasanja, trajanje mandata, osobu ovlaštenu da sazove skupštinu, uvjete i način raspuštanja, odnosno prestanak rada;
e) pravila za ostvarivanje, upotrebu i raspolaganje sredstvima udruženja, kao i tijelo koje je ovlašteno za nadzor nad upotrebom tih sredstava;
e1) način podnošenja finansijskog izvještaja i izvještaja o radu;
f) javnost rada;
g) postupak za izmjenu i dopunu statuta, ovlaštenje i način donošenja drugih općih akata;
h) opis oblika i sadržaj pečata;
i) zastupanje udruženja;
j) uvjete i postupak za spajanje, podjela udruženja, odnosno prestanak rada uključujući i bilo kakav poseban kvorum ili pravila za postizanje kvalificirane većine u postupku glasanja; i
k) postupak za raspolaganje preostalim imovinom ili drugim sredstvima u slučaju raspuštanja ili prestanka rada udruženja.

Član 13.

1. Registrirano udruženje može steći status udruženja od javnog interesa ako njezino djelovanje prevazilazi interese njegovih članova i ako je prije svega namijenjeno interesu javnosti, ili nekim njenim segmentima, u sljedećim oblastima: zdravstvo; obrazovanje; nauka; socijalna zaštita; građansko društvo; ljudska prava i prava manjina; pomoć siromašnim i socijalno ugroženim; pomoć invalidima, djeci i starijim osobama; zaštita okoline;