-----------------------------
NAPOMENA:
Odlukom Ustavnog suda Republike Srpske broj U-42/12 ("Sl. glasniku RS", br. 86 od 8. oktobra 2013), utvrđuje se da član 70. Zakona o izmjenama i dopunama Zakona o tržištu hartija od vrijednosti ("Službeni glasnik Republike Srpske", broj 30/12) u dijelu koji se odnosi na stav 2. izmijenjenog člana 260. Zakona o tržištu hartija od vrijednosti nije u saglasnosti sa Ustavom.
-----------------------------

ZAKON

O TRŽIŠTU HARTIJA OD VRIJEDNOSTI

(Objavljen u "Službenom glasniku RS", br. 92 od 22. septembra 2006, 34/09, 30/12, 59/13, 86/13)

I- OSNOVNE ODREDBE

Član 1.

Ovim zakonom uređuju se:
a) emisija hartija od vrijednosti,
b) poslovi sa hartijama od vrijednosti i osnivanje i poslovanje ovlašćenih učesnika na tržištu hartija od vrijednosti,
v) osnivanje i poslovanje berze i drugih uređenih javnih tržišta,
g) osnivanje i poslovanje Centralnog registra hartija od vrijednosti,
d) zaštita interesa titulara prava iz hartija od vrijednosti i investitora na tržištu hartija od vrijednosti,
đ) javnost rada u trgovanju hartijama od vrijednosti,
e) organizacija i nadležnost Komisije za hartije od vrijednosti Republike Srpske (u daljem tekstu: Komisija),
ž) druga pitanja od značaja za uspješno funkcionisanje tržišta hartija od vrijednosti.

Član 2.

Pojedini pojmovi korišćeni u ovom zakonu imaju sljedeće značenje:
"Emitent" je lice koje emituje hartije od vrijednosti u cilju prikupljanja sredstava i koje prema vlasnicima hartija od vrijednosti ima obaveze naznačene u hartiji od vrijednosti.
"Vlasnik" je lice koje ima vlasništvo na hartiji od vrijednosti po osnovu vlasničkog prava (vlasnik) ili po osnovu ugovora (nominovani vlasnik).
"Hartija od vrijednosti" je prenosiva isprava u nematerijalizovanom obliku - elektronskom zapisu, emitovana u seriji na osnovu koje vlasnici ostvaruju prava prema emitentu u skladu sa zakonom i odlukom o emisiji.
"Hartije od vrijednosti emitovane javnom ponudom" su hartije od vrijednosti emitovane na osnovu odredbi ovog zakona, kao i akcije iz postupka privatizacije državnog kapitala u preduzećima i bankama emitovane u skladu sa Zakonom o privatizaciji državnog kapitala u preduzećima ("Službeni glasnik Republike Srpske", br. 54/05 Prečišćeni tekst i 109/05) i Zakonom o privatizaciji državnog kapitala u bankama ("Službeni glasnik Republike, Srpske", br. 24/98, 5/99, 18/99 i 70/01). Javno emitovanim hartijama od vrijednosti smatraju se i hartije od vrijednosti koje emituju banke i osiguravajuća društva.
"Emisija hartija od vrijednosti" je skup radnji koje emitent preduzima u svrhu prikupljanja sredstava prodajom hartija od vrijednosti prvim vlasnicima, uz obavezu da svakom od njih ispuni obavezu sadržanu u hartiji od vrijednosti.
"Emisija hartija od vrijednosti javnom ponudom" je emisija u kojoj se upis i uplata hartija od vrijednosti vrši na osnovu javnog poziva neodređenom broju lica.
"Investitor" je domaće ili strano lice koje investira u hartije od vrijednosti.
"Trgovina hartijama od vrijednosti" je prenos prava vlasništva na hartijama od vrijednosti na osnovu zaključenog posla kupoprodaje, razmjene, poklona, pozajmljivanja i drugih pravnih poslova u skladu sa ovim zakonom.
"Povlašćena informacija" je svaka informacija koja nije dostupna javnosti, a značajna je za utvrđivanje cijene hartija od vrijednosti.
"Manipulacija na tržištu hartija od vrijednosti" je stvaranje privida aktivne trgovine na tržištu hartija od vrijednosti putem kupovine, odnosno prodaje ili korišćenjem drugih sredstava u svrhu povećanja, odnosno smanjenja, podrške ili destabilizacije njihove tržišne vrijednosti.
"Ovlašćeni učesnik na tržištu hartija od vrijednosti" (u daljem tekstu: ovlašćeni učesnik) je pravno ili fizičko lice koje za obavljanje poslova sa hartijama od vrijednosti ima dozvolu Komisije.
"Berzanski posrednik" je brokersko-dilersko društvo ili banka koja ima dozvolu Komisije za obavljanje poslova sa hartijama od vrijednosti u skladu sa ovim zakonom.
"Broker" je fizičko lice ovlašćeno za obavljanje poslova sa hartijama od vrijednosti, koje posluju u svojstvu zaposlenog kod berzanskog posrednika.
"Investicioni savjetnik" je fizičko lice koje savjetuje pri investiranju u hartije od vrijednosti, pri njihovoj kupovini ili prodaji i ostvarivanju prava i koje posluje u svojstvu zaposlenog kod berzanskog posrednika ili drugog ovlašćenog učesnika na tržištu hartija od vrijednosti.
"Investicioni menadžer" je fizičko lice koje na osnovu pismenog ugovora sa klijentom preuzima na upravljanje portfelj hartija od vrijednosti u cjelini ili djelimično i koje posluje u svojstvu zaposlenog kod berzanskog posrednika ili drugog ovlašćenog učesnika na tržištu hartija od vrijednosti.
"Kastodi banka" u smislu ovog zakona je banka koja ima dozvolu Komisije za obavljanje poslova vođenja računa hartija od vrijednosti za račun klijenata i postupanja po nalogu klijenata i koja obavlja druge poslove u skladu sa ovim zakonom.
"Strukovno udruženje" je profesionalna organizacija ovlašćenih učesnika na tržištu hartija od vrijednosti i drugih lica koja obavljaju poslove sa hartijama od vrijednosti i koja djeluje u skladu sa zakonom i sopstvenim pravilima.
"Berza" je pravno lice koje obavlja poslove organizovanja trgovine hartijama od vrijednosti i finansijskim derivatima, kao i druge poslove u skladu sa ovim zakonom i koje za obavljanje tih poslova ima dozvolu Komisije.
"Centralni registar hartija od vrijednosti" (u daljem tekstu: Registar) je pravno lice koje obavlja poslove jedinstvene evidencije o hartijama od vrijednosti i vlasnicima hartija od vrijednosti, o pravima iz hartija od vrijednosti, o pravima trećih lica na hartijama od vrijednosti, poslove obračuna, poravnanja i prenosa hartija od vrijednosti i novčanih obaveza i potraživanja nastalih po osnovu poslova sa hartijama od vrijednosti, kao i druge poslove u skladu sa ovim zakonom.
"Javno društvo" u smislu ovog zakona je privredno društvo koje je kao emitent hartija od vrijednosti uspješno izvršilo najmanje jednu javnu ponudu hartija od vrijednosti i kojem je Komisija odobrila prospekt za emisiju hartija od vrijednosti, odnosno prospekt za uvrštenje hartija od vrijednosti na berzu odnosno drugo uređeno javno tržište.
"Kvalifikovano učešće" u smislu ovog zakona je svako posredno ili neposredno učešće u brokersko-dilerskom društvu berzi ili Registru koje predstavlja 10% ili više udjela u osnovnom kapitalu ili glasačkim pravima, ili koje omogućava ostvarivanje značajnog uticaja na upravljanje brokersko-dilerskim društvom, berzom ili Registrom.
"Povezana lica" u smislu ovog zakona su fizička i pravna lica koja su međusobno povezana vlasništvom na kapitalu ili upravljanjem kapitalom ili na drugi način radi postizanja zajedničkih poslovnih ciljeva, tako da poslovanje i rezultati poslovanja jednog lica mogu bitno uticati na poslovanje, odnosno rezultate poslovanja drugog lica.
Povezanim licima smatraju se i lica koja su međusobno povezana:
a) kao članovi porodice, a članovima porodice smatraju se:
1) supružnik, roditelji, djeca, brat ili sestra tog supružnika,
2) roditelji, brat, sestra, unuk ili supružnik bilo koga od ovih lica,
3) krvni srodnik u pravoj liniji i u pobočnoj liniji do drugog stepena srodstva, usvojilac i usvojenik, hranilac i hranjenik, srodnik po tazbini zaključno sa prvim stepenom,
4) druga lica koja sa tim licem žive u zajedničkom domaćinstvu;
b) tako da jedno lice, odnosno lica koja se smatraju povezanim licima u skladu sa ovom alinejom zajedno, posredno ili neposredno, učestvuju u drugom licu;
v) tako da u oba lica učešće ima isto lice, odnosno lica koja se smatraju povezanim licima u skladu sa ovom alinejom i
g) na način propisan za povezana lica zakonom kojim se uređuje poslovanje privrednih društava.

II- HARTIJE OD VRIJEDNOSTI

1. Pojam, vrste i obavezni elementi hartija od vrijednosti

Član 3.

(1) Hartije od vrijednosti u smislu ovog zakona su:
a) hartije od vrijednosti u užem smislu
b) instrumenti tržišta novca i
v) finansijski derivati.
(2) Hartije od vrijednosti glase na ime.
(3) Hartije od vrijednosti emitovane u seriji su hartije od vrijednosti istog emitenta, emitovane istovremeno i koje daju ista prava njihovim vlasnicima, odnosno iz kojih za emitenta proizlaze iste obaveze.
(4) Hartije od vrijednosti iste vrste koje daju ista prava njihovim vlasnicima, odnosno iz kojih za emitenta proizlaze iste obaveze su bez obzira na to da li su emitovane istovremeno, hartije od vrijednosti iste klase.
(5) Hartije od vrijednosti iste vrste i klase imaju jednaku nominalnu vrijednost.
(6) Prema roku dospijeća hartije od vrijednosti mogu biti:
a) kratkoročne, ako im je rok dospijeća do godinu