ZAKON

O ŠUMAMA

(Objavljen u "Sl. glasniku RS", br. 75 od 15. avgusta 2008)

I- OSNOVNE ODREDBE

Član 1.

(1) Ovim zakonom uređuju se politika i planiranje, upravljanje i gazdovanje šumama i šumskim zemljištem, zaštita šuma, finansiranje i vrijednost šuma, katastar šuma i šumskog zemljišta i informacioni sistem u šumarstvu, imovinsko-pravni odnosi, kao i druga pitanja od značaja za šumu i šumsko zemljište radi unapređivanja i održivog korišćenja šuma i šumskog zemljišta i razvoja šumarstva.
(2) Odredbe ovog zakona primjenjuju se na sve šume i šumsko zemljište, bez obzira na oblik svojine.

Član 2.

(1) Šume i šumsko zemljište su prirodna dobra od opšteg interesa i uživaju posebnu brigu i zaštitu Republike Srpske (u daljem tekstu: Republika).
(2) Pravo korišćenja šuma i šumskog zemljišta može se ograničiti kada je to u opštem interesu.

Član 3.

(1) Šume i šumsko zemljište na teritoriji Republike su u svojini Republike i drugih pravnih i fizičkih lica.
(2) Ukupna površina šuma u svojini Republike ne može se smanjivati, osim u posebnim slučajevima iz člana 42. ovog zakona.
(3) Šume i šumsko zemljište u svojini Republike ne mogu se otuđivati, osim u slučaju komasacije i u slučajevima utvrđenim ovim zakonom.

Član 4.

(1) Šumama i šumskim zemljištem u svojini Republike upravlja i gazduje Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede (u daljem tekstu: Ministarstvo).
(2) Šumama i šumskim zemljištem gazduje se u skladu sa kriterijumima i principima održivog gazdovanja.
(3) Kriterijumi za održivo gazdovanje šumom su:
a) održavanje i poboljšanje šumskih ekosistema i njihov doprinos globalnom ciklusu ugljenika,
b) održavanje zdravlja i vitalnosti šumskog ekosistema,
v) održavanje i podsticanje proizvodnih funkcija šume,
g) održavanje, čuvanje i poboljšanje biološke raznovrsnosti u šumskom ekosistemu,
d) održavanje i poboljšanje zaštitnih funkcija u upravljanju šumom (posebno zemljišta i voda) i
đ) održavanje drugih socijalno-ekonomskih funkcija i uslova.
(4) Vlasnici šuma i šumskog zemljišta u ostvarivanju svojih prava dužni su da gazduju šumom po sljedećim principima, odnosno da:
a) ne degradiraju šume i šumsko zemljište,
b) stalno unapređuju stanje šuma,
v) obezbjeđuju sprovođenje zaštite šuma,
g) štite šumska zemljišta od dalje degradacije i erozije pošumljavanjem starih sječina, požarišta i neobraslih šumskih zemljišta,
d) štite, održavaju i ako je moguće unapređuju biološku raznovrsnost šuma, podržavaju autohtonost i korišćenje vrsta drveća lokalnih provenijencija pri obnavljanju šuma, ostavljaju mrtvo drvo u količinama neophodnim za očuvanje biodiverziteta ostalih vrsta flore i faune, a koja ne ugrožava zdravlje i stabilnost šuma i okolnih ekosistema, štite rijetke i zaštićene vrste flore i faune u šumama,
đ) infrastrukturu u šumama projektuju i grade na način koji je najmanje štetan za šumsko stanište vodeći brigu o posebnim geološkim, vegetacionim, hidrološkim i drugim vrijednostima, a posebno o vrijednim dijelovima ekosistema utvrđenim posebnim propisima i
e) ne čine štetu drugim vlasnicima šuma i šumskog i drugog zemljišta.

Član 5.

(1) Djelatnosti od opšteg interesa su proučavanje kroz istraživanje, uzgoj, zaštita, planiranje, gazdovanje, održavanje i unapređivanje šuma.
(2) Opšti interes iz stava 1. ovog člana ostvaruje se:
a) očuvanjem i unapređivanjem postojećih šuma i povećanjem površina pod šumama,
b) zaštitom šuma i šumskih zemljišta,
v) očuvanjem i unapređivanjem opštekorisnih funkcija šuma,
g) povećanjem doprinosa sektora šumarstva ukupnom društveno-ekonomskom razvoju Republike, optimalnom proizvodnjom drveta i nedrvnih proizvoda i drugih vrijednosti šuma,
d) izradom strateških dokumenata i planova za područje Republike,
đ) očuvanjem vlasništva nad postojećim šumama u svojini Republike,
e) unapređivanjem i održavanjem površina šuma u privatnoj svojini,
ž) osnivanjem javnog preduzeća u skladu sa zakonom koji uređuju oblast javnih preduzeća,
z) izgradnjom i održavanjem šumskih puteva,
i) proučavanjem šumskih ekosistema, njihovih komponenti i odnosa prema faktorima nastanka i razvoja,
j) nadzorom nad primjenom propisa u oblasti šumarstva,
k) obezbjeđenjem sredstava za zaštitu i unapređivanje šuma,
l) očuvanjem i razvojem genofonda šuma,
lj) pružanjem usluga šumarske struke u odnosu na polifunkcionalni koncept korišćenja ukupnih potencijala šuma,
m) stalnim praćenjem stanja šuma i
n) izvršavanjem i drugih poslova u skladu sa odredbama ovog zakona i podzakonskih propisa donesenih na osnovu njega.
(3) Vlada Republike Srpske (u daljem tekstu: Vlada) kontroliše ostvarivanje opšteg interesa u šumama u svojini Republike kroz djelatnost Ministarstva, Agencije za šume, koja se osniva u sastavu Ministarstva i realizaciju zaključenog Ugovora sa Javnim preduzećem šumarstva.

Član 6.

(1) Funkcije šuma su:
a) privredna (ekonomska) funkcija, koja podrazumijeva proizvodnju drveta i drugih šumskih proizvoda, uključujući i lovnu divljač radi ostvarivanja prihoda i
b) opštekorisne funkcije šuma, u koje spadaju:
1) ekološke funkcije šuma, koje podrazumijevaju očuvanje biodiverziteta i zaštitu zemljišta, voda i klime, uključujući i pozitivnu ulogu u vezivanju ugljenika iz atmosfere, odnosno proizvodnji kiseonika i
2) socijalne funkcije šuma koje podrazumijevaju rekreaciju, turizam, estetsku ulogu šuma, povoljan uticaj na zdravlje ljudi, obrazovanje, istraživanje, odbranu zemlje i zaštitu građevina i infrastrukture.
(2) Prema utvrđenim funkcijama i mjerama gazdovanja, šume mogu biti:
a) privredne šume, koje pored očuvanja opštekorisnih funkcija šuma prvenstveno služe obezbjeđivanju šumskih proizvoda i usluga,
b) zaštitne šume, koje prvenstveno služe zaštiti zemljišta i voda, naselja, infrastrukturnih i drugih objekata i ostale imovine i
v) šume posebnih namjena kojima se obezbjeđuje:
1) zaštita biološke raznovrsnosti i ostalih prirodnih vrijednosti šuma,
2) zaštita genofonda, proizvodnja šumskog sjemena i sadnog materijala,
3) obrazovna, naučnoistraživačka, kulturno-istorijska i estetska funkcija i
4) zdravstveno-rekreativna i turistička funkcija.
(3) Bliži propis o načinu proglašavanja, obilježavanja, finansiranja, načinu gazdovanja zaštitnih šuma i šuma posebne namjene donosi ministar poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede (u daljem tekstu: ministar).

Član 7.

(1) Šuma je složena zajednica ili biogeocenoza (ekosistem) šumskog drveća i šumskog zemljišta koje utiče jedno na drugo, kao i na sredinu u kojoj se nalaze.
(2) Šume u smislu ovog zakona su površine obrasle šumskim vrstama drveća, na površini većoj od 0,16 ha, minimalne širine 20 metara, sa stepenom prekrivenosti zemljišta krošnjama stabala minimalno 20% i većim, bez obzira da li je riječ o podmlatku ili odraslim stablima bilo iz sjemena ili izbojaka iz panjeva ili žila.
(3) U šume se uključuju površine i sa manjim stepenom prekrivenosti na privremeno obešumljenim površinama, kao rezultat prirodnih katastrofa ili djelovanja čovjeka (gole sječe), na kojima se ubrzo očekuje rast stabala i stepen prekrivenosti zemljišta krošnjama stabala minimalno 20% i većim, a sve takve površine se uključuju bez obzira na namjenu korišćenja.
(4) U površine šuma uključuju se i površine šumskih puteva (sa jednom kolovoznom trakom i užih od pet metara širine) ako se oni nalaze unutar šumskog kompleksa, vodotoci užeg korita od sedam metara, zatim površine protivpožarnih i vjetrozaštitnih prosjeka, te vjetrobranih pojaseva širih od 20 metara i minimalne površine 0,16 hektara.
(5) Šumom, u smislu ovog zakona, ne smatraju se parkovi, drvoredi, voćnjaci, međna stabla, grobljanska stabla i slično.
(6) U slučaju spora da li se neko zemljište obraslo šumskim drvećem smatra šumom, odnosno da li se neko zemljište smatra šumskim zemljištem odlučuje Ministarstvo.

Član 8.

Pojmovi koji se koriste u ovom zakonu imaju sljedeća značenja:
a) agencija za šume je republička upravna organizacija koja se osniva posebnim zakonom i koja sprovodi odredbe ovog zakona i posebnih zakona;
b) biodiverzitet (biološka raznovrsnost) znači promjenljivost među živim organizmima iz svih izvora uključujući, između ostalog, kopnene, morske i druge vodene ekosisteme, i ekološke komplekse čiji su oni dio (ovo uključuje raznolikost unutar vrsta, između vrsta i ekosistema);
v) vještačko obnavljanje šuma je osnivanje nove mlade šume na mjestu uklonjene;
g) vještačko podizanje šuma (pošumljavanje) je osnivanje novih šuma na površinama na kojima nema šume ili ih u skorašnje vrijeme nije bilo;
d) gajenje šuma sačinjavaju mjere prirodnog obnavljanja (sječe koje se u nekoj šumi