U skladu s članomIV.4.a) Ustava Bosne i Hercegovine Parlamentarna skupština Bosne i Hercegovine, na 16. sjednici Predstavničkog doma, održanoj 11. i 30. oktobra 2007. godine, i na 9. sjednici Doma naroda, održanoj 29. oktobra 2007. godine, usvojila je

ZAKON

O RADIJACIJSKOJ I NUKLEARNOJ SIGURNOSTI U BOSNI I HERCEGOVINI

(Objavljeno u "Sl. glasnik BiH", br. 88 od 20 novembra 2007)

I. OSNOVNE ODREDBE

(Predmet)

Član 1.

(1) Zakon o radijacijskoj i nuklearnoj sigurnosti u Bosni i Hercegovini (u daljnjem tekstu: Zakon) regulira sistem kontrole nad izvorima jonizirajućeg zračenja, zaštitu ljudi, sadašnje i budućih generacija, kao i okoline od ekspozicije ili potencijalne ekspozicije jonizirajućem zračenju.
(2) Ovaj zakon primjenjuje se na sve situacije koje sadrže ekspoziciju ili mogućnost ekspozicije jonizirajućeg zračenja, izuzev onih koje su isključene iz kontrole.
(3) Ovim zakonom utvrđuje se i odgovornost za nuklearnu štetu.

(Cilj)

Član 2.

Cilj ovog zakona je osigurati zaštitu od jonizirajućeg zračenja - radijacijsku i nuklearnu sigurnost građana Bosne i Hercegovine na sljedeći način:
a) Uspostaviti i implementirati sistem koji omogućava razvoj i korištenje izvora jonizirajućeg zračenja u skladu sa zahtjevima za zaštitu zdravlja ljudi i sigurnosti.
b) Uspostaviti i održavati regulatorni program za izvore jonizirajućeg zračenja i time osigurati kompatibilnost s međunarodnim standardima o sigurnosti izvora zračenja i za zaštitu od jonizirajućeg zračenja.
c) Osnovati državno regulatorno tijelo za radijacijsku i nuklearnu sigurnost s odgovarajućim nizom funkcija i odgovornosti, te potrebnim resursima za uspostavljanje regulatorne kontrole.

(Definicije)

Član 3.

Termini i izrazi korišteni u ovom zakonu imaju sljedeće značenje:
a) Vanredni događaj (akcident) - podrazumijeva događaj koji ima ili može imati za posljedicu ozračenje, odnosno radioaktivnu kontaminaciju radne sredine, lica koja rade sa izvorima jonizirajućeg zračenja, stanovništva ili materijalnih dobara, iznad granica utvrđenih propisima.
b) Podnosilac zahtjeva - pravno lice koje podnosi zahtjev regulatornom tijelu za dobivanje autorizacije za preduzimanje specificiranih aktivnosti.
c) Autorizacija - dozvola koju je izdalo regulatorno tijelo pravnom licu koje je podnijelo zahtjev za obavljanje djelatnosti ili neke druge radnje. Autorizacija može imati oblik registracije ili licence.
d) Isključenje - isključenje pojedine kategorije ekspozicije iz okvira regulatorne kontrole na bazi nepodlijeganja regulatornoj kontroli.
e) Jonizirajuće zračenje - za svrhe zaštite od zračenja, zračenje sposobno da proizvede jonske parove u biološkim materijalima.
f) Pravno lice - svaka organizacija, korporacija, društvo, firma, asocijacija, javna ili privatna institucija ili druga lica registrirana u skladu sa zakonom države, koja ili koji imaju odgovornost i dozvolu za preduzimanje svake radnje po ovom zakonu.
g) Notifikacija - dokument koji pravno lice dostavlja regulatornom tijelu da ga obavijesti o svojoj namjeri da vrši neku djelatnost opisanu u ovom zakonu ili propisima.
h) Djelatnost - svaka aktivnost ljudi koja uključuje dodatne izvore ili puteve ekspozicije ili proširuje izlaganje na širi broj ljudi ili mijenja mrežu puteva ekspozicije od postojećih izvora, tako da se izlaganje ili vjerovatnoća ekspozicije ljudi zračenju povećava, kao i broj izloženih ljudi.
i) Zaštita od zračenja - zaštita ljudi od uticaja ekspozicije jonizirajućem zračenju i sredstva za ostvarivanje ove zaštite.
j) Ekspozicija - proces izlaganja jonizirajućem zračenju.
k) Potencijalna ekspozicija - ekspozicija za koju se ne očekuje da će se sigurno desiti, ali koja može biti rezultat nekog akcidenta sa izvorom zračenja, nekog događaja ili niza događaja za koje postoji vjerovatnoća da će se desiti, a koja uključuje kvarove opreme ili greške tokom rada.
l) Izuzeće - kada regulatorno tijelo odredi da izvor ili djelatnost ne treba da bude subjekat nekih ili svih aspekata regulatorne kontrole na bazi toga da je ekspozicija (uključujući potencijalnu ekspoziciju) od izvora ili djelatnosti premala da opravda primjenu ovih aspekata.
m) Inspekcija - ispitivanje, opservacija, mjerenje ili test preduzeti da se procijeni struktura sistema, komponente i materijali kao i operativne aktivnosti, tehnički proces, organizacioni proces, procedure i personalna kompetentnost.
n) Upravljanje radioaktivnim otpadom - sve administrativne i operativne aktivnosti koje uključuju rukovanje, predtretman, tretman, kondicioniranje, transport, skladištenje i konačno odlaganje radioaktivnog otpada.
o) Radijaciona sigurnost - skup mjera s ciljem minimiziranja vjerovatnoće akcidenata sa izvorima zračenja i, u slučaju da se akcidenti dese, saniranje njihovih posljedica.
p) Regulatorno tijelo - organizira ga vlada države (autoritet) za regulatornu namjenu radi zaštite od zračenja, te radijacijske i nuklearne sigurnosti.
r) Registracija - dozvola koju izdaje državna regulatorna agencija radi radijacijske i nuklearne sigurnosti za djelatnosti niskog ili srednjeg rizika za koju pravno lice odgovorno za djelatnost priprema i podnosi procjenu sigurnosti. Obavljanje djelatnosti je pod odgovarajućim uvjetima i ograničenjima. Zahtjevi za procjenu sigurnosti su manje strogi od onih za licencu.
s) Licenca - dozvola koju izdaje državna regulatorna agencija za radijacijsku i nuklearnu sigurnost pravnom licu za obavljanje djelatnosti višeg ili visokog rizika, na bazi procjene sigurnosti i uz specifične zahtjeve i uvjete koje mora zadovoljiti vlasnik licence.
t) Operator - pravno lice koje podnosi zahtjev za autorizaciju za obavljanje djelatnosti (podnosilac zahtjeva, registrant i vlasnik licence).
u) Procjena sigurnosti - pregled svih aspekata dizajna i rada izvora koji su relevantni za zaštitu od zračenja ljudi i za radijacijsku sigurnost, uključujući analizu zahtjeva za sigurnost i zaštitu uspostavljenih u dizajnu i radu izvora i analizi rizika pridruženih normalnim uvjetima i akcidentnim situacijama.
v) Sigurnost radioaktivnih i nuklearnih materijala - mjere za sprečavanje nedozvoljenog pristupa izvoru, gubitka, krađe ili nedozvoljenog transfera radioaktivnog i nuklearnog materijala.
z) Medicinska ekspozicija - ekspozicija kojoj su podvrgnuti pacijenti u okviru njihove medicinske ili stomatološke dijagnostike (dijagnostička ekspozicija) ili terapije (terapijska ekspozicija); ili lica, osim profesionalno izloženih lica, koja dobrovoljno pomažu pacijentima, kao i dobrovoljci u programu biomedicinskog istraživanja koje uključuje njihova ekspozicija.
aa) Profesionalna ekspozicija - sve ekspozicije radnika u toku rada, izuzev ekspozicija koje su isključene iz međunarodnih standarda, te ekspozicija od izvora i djelatnosti koje su izuzete iz standarda.
bb) Ekspozicija stanovništva - ekspozicije pojedinaca iz kritične grupe stanovništva, izuzimajući svaku profesionalnu ili medicinsku ekspoziciju i normalno lokalno prirodno zračenje, ali uključujući ekspozicije od autoriziranih izvora i djelatnosti i iz interventnih situacija.
cc) Intervencija - svaka situacija koja ima za cilj smanjivanje ili sprečavanje vjerovatnoće ekspozicije izvora zračenja koji nije dio kontrolirane djelatnosti ili koji je izvan kontrole kao posljedica nekog akcidenta.
dd) Radioaktivni otpad - materijal koji, u bilo kojem fizičkom obliku, preostane od djelatnosti ili intervencija i za koji nije predviđena više nikakva upotreba, a koji (i) sadrži ili je kontaminiran radioaktivnim supstancama i ima aktivnost ili koncentraciju aktivnosti višu od nivoa za oslobađanje od regulatornih zahtjeva i (ii) izlaganje koje nije isključeno od propisa.
ee) Regulatorna kontrola - bilo koji oblik kontrole ili propisa koji regulatorno tijelo primjenjuje na objekte ili aktivnosti iz razloga vezanih za zaštitu od zračenja, za sigurnost izvora zračenja ili radioaktivnih izvora.
ff) Izvor zračenja - sve što može