ZAKON

O PRESTANKU PRIMJENE ZAKONA O KORIŠĆENjU NAPUŠTENE IMOVINE

(Prečišćeni tekst)

(Objavljen u "Sl. glasniku RS", br. 16 od 3. marta 2010)

I- OPŠTE ODREDBE

Član 1.

Zakon o korišćenju napuštene imovine ("Službeni glasnik Republike Srpske", br. 3/96 i 21/96) prestaje da važi, kao i propisi doneseni na osnovu njega i drugi propisi koji regulišu pitanje napuštene imovine i stanova doneseni u periodu od 30. aprila 1991. godine, računajuć i od 19. decembra 1998. godine.
Odredbe ovog zakona se primjenjuju na nepokretnosti, uključujući poslovne prostorije u privatnom vlasništvu, kuće u privatnom vlasništvu i stanove u privatnom vlasništvu, kao i stanove na kojima postoji stanarsko pravo ("stanovi"), koji su bili napušteni u periodu nakon 30. aprila 1991. godine bez obzira da li je nepokretnost ili stan bio proglašen napuštenim: pod uslovom da je vlasnik, posjednik, odnosno korisnik nepokretnosti izgubio posjed nepokretnosti ili je nosilac stanarskog prava izgubio posjed stana prije 19. decembra 1998. godine.
U smislu ovog zakona, pod pojmom privremeni korisnik podrazumijeva se lice koje na valjanom pravnom osnovu koristi nepokretnost, odnosno stan, a pod pojmom bespravni korisnik podrazumijeva se lice koje bez valjane pravne osnove koristi nepokretnost, odnosno stan. U slučaju da se neka odredba odnosi na obje kategorije korisnika, koristi se termin sadašnji korisnik.

Član 2.

U smislu ovog zakona, standard za obezbjeđenje alternativnog smeštaja privremenom korisniku koji ima pravo na alternativni smještaj u skladu sa ovim zakonom je jedna ili više prostorija, koje korisnika obezbjeđuju od elementarnih nepogoda i štite njegovo pokućstvo od oštećenja, sa najmanje 5 m2 po osobi. Takav smještaj mogu činiti i poslovni prostor ili prostorije u sustanarstvu.

Član 3.

Svi upravni, sudski i drugi akti doneseni na osnovu propisa navedenih u članu 1. ovog zakona kojima je nastalo pravo na privremeno korišćenje ostaju na snazi dok se ne ukinu u skladu sa ovim zakonom.
Svako stanarsko pravo ili ugovor o korišćenju zaključen u periodu između 1. aprila 1992. i 19. decembra 1998. godine prestaje da važi. U smislu ovog zakona lice koje živi u stanu na osnovu stanarskog prava koje prestaje prema ovom članu će se smatrati privremenim korisnikom.
Privremeni korisnik iz prethodnog stava koji nema drugi smještaj na raspolaganju ima pravo na novi ugovor o korišćenju ili produženje privremenog korišćenja tog stana u skladu sa ovim zakonom, ukoliko stanarsko pravo bivšeg korisnika prestaje prema članu 19. ovog zakona ili ukoliko je nadležni organ u skladu sa ovim zakonom odbacio zahtjev bivšeg stanara za povrat stana.
Nosilac stanarskog prava na stan 1. aprila 1992. godine koji se složio sa prestankom svog stanarskog prava i kojem je naknadno dodijeljeno drugo stanarsko pravo koje prestaje prema ovom članu ima pravo da podnese zahtjev za povrat svog bivšeg stana u skladu sa ovim zakonom.

Član 4.

Odredbe ovog zakona se takođe primjenjuju na ugovore o zamjeni stana, gdje je zamjena stana izvršena u periodu od 1. aprila 1992. do 19. decembra 1998. godine u skladu sa Zakonom o stambenim odnosima ("Službeni glasnik Republike Srpske", br. 19/93, 22/93, 12/99 i 31/99, u daljem tekstu: ZOSO).
U slučaju kada su stranke koje su zaključile ugovor o zamjeni podnijele zahtjev za povrat stana prije isteka roka iz člana 19., nadležni organ rješava o zahtjevu u skladu sa ovim zakonom. U slučaju kada se stranke izjasne da ostaju pri zamjeni, nadležni organ u svakoj opštini će ugovor o zamjeni smatrati važećim i izvršiće obnovu ugovora o korišćenju u skladu sa članom 34. stav 2. tačka 4. ovog zakona.
U slučaju kada stranke koje su zaključile ugovor o zamjeni nisu podnijele zahtjev za povrat stana prije isteka roka iz člana 19., nadležni organ u svakoj opštini će izvršiti obnovu ugovora o korišćenju u skladu sa članom 34. stav 2. tačka 4. ovog zakona.
U slučaju kada je samo jedna stranka koja je zaključila ugovor o zamjeni podnijela zahtjev za povrat stana prije isteka roka iz člana 19., nadležni organ će o zahtjevu pismenim putem obavijestiti nadležni organ opštine na čijoj teritoriji se nalazi zamijenjeni stan za koji zahtjev nije podnesen. Po prijemu obavještenja i ovaj nadležni organ će smatrati da je zahtjev za povrat stana koji je u njegovoj nadležnosti podnesen prije isteka roka iz člana 19. i o zahtjevu će odlučiti u skladu sa Zakonom.
U slučaju spora o valjanosti ugovora o zamjeni, nadležni organ će u skladu sa odredbama Zakona o opštem upravnom postupku ("Službeni list Republike SFRJ", broj 47/86, preuzet u članu 12. Ustavnog zakona o sprovođenju Ustava Republike Srpske, "Službeni glasnik Republike Srpske", broj 21/92) kojima se rješavaju prethodna pitanja postupak prekinuti i uputiti stranke da pokrenu postupak pred nadležnim sudom. Izuzetno od odredbi Zakona o parničnom postupku ("Službeni list SFRJ", broj 4/77, preuzet u članu 12. Ustavnog zakona o sprovođenju Ustava Republike Srpske, "Službeni glasnik Republike Srpske", broj 21/92), teret dokazivanja je na stranki koja tvrdi da je po osnovu ugovora o zamjeni pravo na stan stekla na dobrovoljan način i u skladu sa zakonom. U slučaju gdje se jedan od zamijenjenih stanova nalazi na teritoriji neke od država nastalih od bivše SFRJ, teret dokazivanja je na stranki koja tvrdi da zamjena nije izvršena na dobrovoljan način i u skladu sa zakonom, u cilju uspostavljanja pravnog statusa prije izvršene zamjene.
Izuzetno, u slučaju spora o valjanosti ugovora o zamjeni kada je prije 29. decembra 2001. godine nadležni organ donio rješenje o vraćanju stana koje nije izvršeno, nadležni organ će po službenoj dužnosti odgoditi izvršenje do donošenja pravosnažne sudske odluke, pod uslovom da zainteresovana strana pruži dokaz o pokretanju postupka kod nadležnog suda.

II- VRAĆANjE IMOVINE VLASNICIMA, POSJEDNICIMA, ODNOSNO KORISNICIMA

Član 5.

Vlasnik, posjednik, odnosno korisnik nepokretnosti koji je napustio nepokretnost ima pravo na vraćanje te nepokretnosti sa svim pravima koje je imao do 30. aprila 1991. godine, odnosno do momenta napuštanja nepokretnosti.

Član 6.

Pod pojmom vlasnik, posjednik, odnosno korisnik u smislu ovog zakona smatra se lice koje je u trenutku proglašenja nepokretnosti napuštenom bilo po važećim propisima vlasnik, posjednik, odnosno korisnik te nekretnine ili je bilo vlasnik, posjednik odnosno, korisnik nepokretnosti u vrijeme kada je izgubilo posjed nad nepokretnosti koja nije proglašena napuštenom.

Član 7.

Korisnik kome je nepokretnost dodijeljena na privremeno korišćenje na osnovu Zakona o korišćenju napuštene imovine (u daljem tekstu: privremeni korisnik) nastavlja da koristi nepokretnosti pod uslovima i na način kako je bilo predviđeno Zakonom o korišćenju napuštene imovine, sve do realizacije rješenja iz člana 13. ovog zakona.

Član 8.

Ukoliko je privremenom korisniku u skladu sa odredbama ovog zakona naloženo iseljenje iz nepokretnosti, nadležni organ Ministarstva za izbjeglice i raseljena lica utvrđuje, u roku od 30 dana, koji mu je dat za donošenje odluke prema čl. 11. i 13. ovog zakona, da li ima pravo na alternativni smještaj u skladu sa članom 42. ovog zakona. U slučaju da privremeni korisnik ima pravo na alternativni smještaj, nadležni organ obezbjeđuje alternativni smještaj u onom roku u kojem je privremeni korisnik dužan da napusti imovinu prema članu 13. ovog zakona.
Propust nadležnog organa da ispuni svoje obaveze iz stava 1. ovog člana neće djelovati na odlaganje mogućnosti vlasnika, posjednika, odnosno korisnika da stupi u posjed svoje imovine.

Član 9.

Vlasnik, posjednik, odnosno korisnik napuštenih nepokretnosti ima pravo da u svako vrijeme lično ili putem punomoćnika podnese zahtjev za vraćanje napuštenih nepokretnosti iz člana 6. u posjed ili raspolaganje na drugi način.
Pravo vlasnika da podnese zahtjev ne zastarijeva.
Sve do sada donesene obavezujuće i konačne sudske odluke kojima se nalaže povrat nepokretnosti u posjed vlasnika, posjednika, odnosno korisnika biće sprovedene od strane nadležnog suda. Svaki pokrenuti sudski postupak vezan za povrat nepokretnosti u posjed vlasnika, posjednika, odnosno korisnika će se nastaviti, osim ako ga vlasnik ne povuče, a novi zahtjevi za vraćanje u posjed se podnose nadležnom organu u skladu sa članom 10. ovog zakona.

Član 10.

Zahtjev iz člana 9. Zakona vlasnik, posjednik, odnosno korisnik napuštenih nepokretnosti podnosi nadležnom organu Ministarstva za izbjeglice i raseljena lica u opštini na čijoj se teritoriji nalazi nepokretnost. Vlasnik, posjednik, odnosno korisnik ima pravo da podnese zahtjev za vraćanje u posjed nepokretnosti, uključujući poslovne prostorije u privatnom vlasništvu, kuće u privatnom vlasništvu i stanove u privatnom vlasništvu, uključujući i svaku nepokretnost koja se koristi ili se bilo kada djelimično koristila kao poslovni prostor. Organ Ministarstva za izbjeglice i raseljena lica je nadležan za primanje i rješavanje po zahtjevima u skladu sa ovim zakonom.
Zahtjevi se podnose pismeno, potpisani od strane podnosioca zahtjeva ili ovlašćenog predstavnika, ili usmeno od strane podnosioca zahtjeva ili ovlašćenog predstavnika. Pismeni zahtjevi se mogu podnijeti lično, poštom ili ih može podnijeti drugo lice. Punomoć drugom licu nije potrebna za podnošenje zahtjeva potpisanog od strane podnosioca.
Zahtjev treba da sadrži:
- podatke o vlasniku, posjedniku, odnosno korisniku,
- sve potrebne podatke o nepokretnosti,
- dokaze kojima podnosilac zahtjeva raspolaže, a