ZAKON

O PREKRŠAJIMA REPUBLIKE SRPSKE

(Objavljen u "Sl. glasniku RS", br. 34 od 19. aprila 2006, 1/09, 29/10, 109/11)

PRVI DIO

I- OSNOVNE ODREDBE

Definicija prekršaja

Član 1.

(1) Prekršaji predstavljaju kršenje javnog poretka ili propisa o ekonomskom i finansijskom poslovanju utvrđena zakonom ili drugim propisom, za koje su određena obilježja i za koje su propisane sankcije.
(2) Prekršaj može biti počinjen činjenjem ili nečinjenjem.
(3) Nehat od strane učinioca je dovoljan da se učinilac smatra odgovornim za prekršaj, osim ako je odredbama o prekršajima propisano da će učinilac biti kažnjen za djelo učinjeno isključivo s umišljajem.
(4) Prekršaj mogu počiniti fizička i pravna lica.
(5) Pokušaj izvršenja prekršaja nije kažnjiv.

Ostala značenja izraza

Član 2.

(1) Posebni izrazi u smislu ovog zakona imaju sljedeće značenje:
a) podnosilac zahtjeva za pokretanje prekršajnog postupka je ovlašćeni organ, tužilac ili oštećeni,
b) Ovlašćeni organ je:
- nadležni policijski ili drugi organi Bosne i Hercegovine i Ministarstvo unutrašnjih poslova Republike Srpske,
- nadležni inspekcijski organi, ili
- ministarstvo, preduzeće ili drugo pravno lice koje ima javna ovlašćenja i u čiju nadležnost spada direktno ili indirektno sprovođenje zakona ili propisa koji propisuju prekršaje.
c) Registar novčanih kazni i prekršajnih evidencija je baza podataka o izrečenim novčanim kaznama za prekršaje kao što je propisano u Zakonu o centralnoj evidenciji i razmjeni podataka Bosne i Hercegovine ("Službeni glasnik Bosne i Hercegovine", br. 32/01, 16/02 i 44/07).
d) Okrivljeni je pravno ili fizičko lice protiv koga je pokrenut prekršajni postupak.
e) Oštećeni je pravno ili fizičko lice koje je pretrpilo štetu koja je nastala činjenjem prekršaja.
f) Sud je osnovni sud u kome je osnovano prekršajno odjeljenje.
g) Drugostepeni sud je nadležni okružni sud.
h) Kažnjeni je lice za koje je ustanovljeno konačnim prekršajnim nalogom ili pravosnažnim rješenjem o prekršaju, da je odgovorno za određeni prekršaj.
i) Uručenje pismena poštom je uručenje putem preporučene pošte na adresu fizičkog lica koja je evidentirana u Registru prebivališta i boravišta a koju vodi Glavni centar za obradu podataka u Bosni i Hercegovini, ili na registrovanu adresu sjedišta pravnog lica.
(2) Gramatička terminologija korišćenja muškog ili ženskog roda podrazumijeva uključivanje oba roda.
(3) Značenje izraza navedenih u članu 147. Krivičnog zakona Republike Srpske (u daljem tekstu: Krivični zakon) će se koristiti u ovom zakonu, ukoliko ovim zakonom nije drugačije određeno.

Propisivanje prekršaja

Član 3.

(1) Prekršaji i prekršajne sankcije se mogu propisati zakonom, uredbom ili odlukom Vlade, odlukom Skupštine Grada, odnosno Skupštine opštine.
(2) Kada se prekršaji propisuju drugim zakonom ili podzakonskim aktom iz stava 1. ovog člana, onda se novčana kazna može propisati u okviru člana 10. ovog Zakona.

Nadležnost sudova

Član 4.

(1) Sudovi u Republici Srpskoj su stvarno nadležni da odlučuju o prekršajima koji su propisani zakonima i drugim propisima Bosne i Hercegovine, Republike Srpske, gradova i opština, a koji su počinjeni na teritoriji Republike Srpske.
(2) Sud na čijem je području počinjen prekršaj je mjesno nadležan za vođenje prekršajnog postupka.

Prekršajne sankcije

Član 5

(1) Prekršajne sankcije su novčana kazna, ukor, uslovna osuda i zaštitne mjere.
(2) Prekršajnu sankciju može izreći sud u prekršajnom postupku koji je pokrenut i sproveden u skladu sa ovim zakonom.
(3) Ovlašćeni organ može izreći prekršajnu sankciju putem izdavanja prekršajnog naloga u skladu sa postupkom koji je propisan ovim zakonom.

Prava lica okrivljenih za prekršaje

Član 6.

Svako ko je okrivljen da je počinio prekršaj ima pravo da zahtijeva da o njegovoj odgovornosti za počinjeni prekršaj odluči sud ukoliko on to zahtijeva u roku koji je propisan zakonom. Takva lica imaju pravo:
a) da se smatraju nevinim dok se ne dokaže njihova odgovornost u skladu sa zakonom;
b) da u najkraćem roku budu obaviještena, detaljno i na jeziku koji razumiju, o prirodi i razlogu optužbi protiv njih;
c) da im se da odgovarajuće vrijeme i mogućnosti za pripremu odbrane;
d) da se brane lično ili putem branioca po vlastitom izboru, ili ukoliko nemaju dovoljno sredstava, da im se on obezbijedi besplatno kada to zahtijevaju interesi pravde;
e) da ispitaju ili da se u njihovo ime ispitaju svjedoci koji ih terete i da se obezbijedi prisustvo i saslušanje svjedoka u njihovu korist pod istim uslovima kao i svjedoka koji ih terete i
f) da dobiju besplatnu pomoć prevodioca ako ne razumiju jezik koji se upotrebljava u sudu.

Lišenje slobode i jemstvo kao obezbjeđenje prisustva i plaćanja novčane kazne

Član 7.

(1) Policijski službenik ili drugo ovlašćeno službeno lice može lišiti slobode lice koje je osumnjičeno za prekršaj, i odmah a najkasnije u roku od 12 časova izvesti pred sud, kako bi se obezbijedilo njegovo prisustvo u sudu pod sljedećim uslovima:
a) kada lice odbija ili nije u mogućnosti da otkrije svoj identitet; ili
b) kada lice nije nastanjeno u Bosni i Hercegovini ili privremeno boravi u inostranstvu a postoji sumnja da može pobjeći kako bi izbjeglo odgovornost za prekršaj ili
c) kada postoji opasnost da će lice nastaviti sa vršenjem prekršaja ili ponovo počiniti istovrsni prekršaj.
(2) Sud mora ispitati okrivljenog odmah a najkasnije u roku od 12 časova.
(3) Lišenje slobode određuje se samo ako se ista svrha ne može ostvariti drugom mjerom. Prilikom lišenja slobode mora se voditi računa o starosti i drugim ličnim svojstvima tog lica, tako da dužina trajanja lišenja slobode odgovara okolnostima. Svako lice lišeno slobode u skladu sa odredbama ovog člana mora biti u najkraćem roku obaviješteno, na jeziku koji razumije, o razlozima za lišenje slobode kao i o prekršaju koji mu se stavlja na teret.
(4) Radi obezbjeđenja prisustva pred sudom, policijski službenik ili drugo ovlašćeno lice može zahtijevati od lica koje je okrivljeno za prekršaj koje nema prebivalište u Bosni i Hercegovini ili koje privremeno boravi u inostranstvu, a želi da napusti Bosnu i Hercegovinu prije okončanja postupka za koje postoji sumnja da može pobjeći kako bi izbjeglo odgovornost za prekršaj, da preda svoj pasoš ili drugi identifikacioni dokument, do pojavljivanja na sudu ali ne duže od 24 časa. Uz prekršajni nalog ili zahtjev za pokretanje prekršajnog postupka sudu će se predati i pasoš ili drugi identifikacioni dokument.
(5) Radi obezbjeđenja plaćanja novčane kazne, licu koje je okrivljeno za prekršaj koje nema prebivalište u Bosni i Hercegovini ili koje privremeno boravi u inostranstvu a želi da napusti Bosnu i Hercegovinu prije okončanja postupka, a za koje postoji sumnja da može pobjeći kako bi izbjeglo odgovornost za prekršaj, sudija može naložiti da položi novčanu garanciju u visini maksimalne kazne koja može biti izrečena za takav prekršaj. Ukoliko okrivljeni ne položi novčanu garanciju u visini maksimalne kazne, na zahtjev suda oduzeće mu se pasoš u skladu sa Zakonom o putnim ispravama Bosne i Hercegovine ("Službeni glasnik Bosne i Hercegovine", br. 4/97, 1/99, 9/99, 27/00, 32/00, 19/01 i 47/04).

Primjena odredaba Krivičnog zakona i Zakona o krivičnom postupku

Član 8.

(1) Ukoliko nije drugačije propisano odredbama ovog zakona, sljedeće odredbe Krivičnog zakona će semutatis mutandisprimjenjivati za prekršaje: čl. 11. i 12. koji nose naziv "Nužna odbrana" i "Krajnja nužda"; član 14. pod nazivom "Uračunljivost"; član 15. pod nazivom "Umišljaj"; član 16. pod nazivom "Nehat"; član 18. pod nazivom "Stvarna zabluda"; član 19. pod nazivom "Pravna zabluda"; čl. 23, 24. i 25. pod nazivom "Saučesnici" i PoglavljeXIVpod nazivom "Odgovornost pravnih lica".
(2) Ukoliko nije drugačije propisano odredbama ovog zakona, sljedeće odredbe Zakona o krivičnom postupku Republike Srpske (u daljem tekstu: Zakon o krivičnom postupku) će se takođemutatis mutandis primjewivati u prekr{ajnom postupku: Poglavqe Ipod nazivom "Osnovna načela"; PoglavljeIVOdjeljak 3 pod nazivom "Razdvajanje i spajanje postupaka";