ZAKON

O PREDMETIMA OPŠTE UPOTREBE

(Objavljeno u "Sl. glasnik RS", br. 50 od 04 juna 2010)

I- OSNOVNE ODREDBE

Član 1.

(1) Ovim zakonom se, u svrhu zaštite zdravlja ljudi i životne sredine, uređuju uslovi koje u pogledu bezbjednosti moraju ispunjavati predmeti opšte upotrebe koji se proizvode ili uvoze radi stavljanja na tržište, obavljanje djelatnosti proizvodnje i stavljanja na tržište predmeta opšte upotrebe, reklamiranje, zdravstveni nadzor i druga pitanja u vezi sa predmetima opšte upotrebe.
(2) Odredbe ovog zakona odnose se i na sirovine i aditive u proizvodnji predmeta opšte upotrebe.

Član 2.

Pojedini izrazi koji se koriste u ovom zakonu imaju sljedeće značenje:
a) predmeti opšte upotrebe su:
1) materijali i predmeti koji dolaze u neposredan dodir sa hranom,
2) predmeti široke potrošnje,
3) dječije igračke,
4) deterdženti;
b) proizvod označava bilo koji proizvod koji je namijenjen potrošačima, bilo da je nov, korišćen ili prerađen;
v) bezbjedan proizvod označava proizvod koji pod normalnim uslovima upotrebe uz zahtijevano održavanje ne predstavlja bilo kakvu opasnost ili samo minimum opasnosti, koja je u skladu sa upotrebom tog proizvoda, uzimajući u obzir karakteristike proizvoda, uticaj na druge proizvode, obilježavanje, upozorenja ili uputstva za njegovu upotrebu ili informacije koje se tiču tog proizvoda;
g) opasan proizvod je svaki proizvod koji ne ispunjava definiciju bezbjednog proizvoda;
d) ozbiljan rizik označava bilo koju ozbiljnu opasnost, uključujući i one vidove opasnosti koje nisu trenutne, a zahtijevaju brzu intervenciju nadležnih organa;
đ) proizvođač je pravno ili fizičko lice (preduzetnik) koje je registrovano za obavljanje djelatnosti proizvodnje predmeta opšte upotrebe, koje ima sjedište u Republici Srpskoj (u daljem tekstu: Republika);
e) distributer je pravno ili fizičko lice (preduzetnik) koje se bavi prometom predmeta opšte upotrebe u lancu snabdijevanja, koja ne smije imati uticaj na bezbjednost proizvoda;
ž) stavljanje proizvoda na tržište je prevoz, skladištenje, prodaja, korišćenje, odnosno upotreba predmeta opšte upotrebe u pružanju usluga, kao i svaki drugi način njihovog stavljanja na tržište, uključujući uvezene predmete opšte upotrebe i predmete opšte upotrebe namijenjene za izvoz;
z) povlačenje proizvoda podrazumijeva svaku mjeru kojom se sprečava distribucija ili vraća opasan proizvod koji je učinjen dostupnim potrošaču i
i) standard podrazumijeva standard usvojen od evropskih tijela za standardizaciju objavljen u Evropskoj uniji (EU), standard objavljen u BiH (BAS) iISOstandard.

II- BEZBJEDNOST PREDMETA OPŠTE UPOTREBE

Član 3.

Na tržište se mora staviti bezbjedan predmet opšte upotrebe.

Član 4.

Pod bezbjednim predmetom opšte upotrebe podrazumijeva se predmet opšte upotrebe koji u pogledu deklaracije, senzornih svojstava, sastava, mikrobiološke ispravnosti, vrste i sadržaja štetnih i drugih materija ne mogu štetno uticati na zdravlje ljudi i životnu sredinu.

Član 5.

(1) Materijali i predmeti koji dolaze u neposredan dodir sa hranom su materijali od kojih su izrađeni predmeti opšte upotrebe i predmeti koji dolaze u neposredan dodir sa hranom, kao što su posuđe, pribor, oprema, uređaji i ambalaža koja se koristi u poslovanju s hranom.
(2) Ministar zdravlja i socijalne zaštite (u daljem tekstu: ministar) će donijeti pravilnik o bezbjednosti materijala i predmeta iz stava 1. ovog člana.

Član 6.

(1) Predmeti široke potrošnje su posuđe, pribor, oprema i uređaji za proizvodnju kozmetičkih proizvoda, ambalaža za predmete široke potrošnje, kozmetički proizvodi, sredstva za održavanje čistoće, duvan, duvanske prerađevine i pribor za pušenje, kao i predmeti i sredstva koja pri korišćenju dolaze u neposredan dodir sa kožom i sluznicom.
(2) Ministar donosi pravilnik o bezbjednosti predmeta široke potrošnje iz stava 1. ovog člana.

Član 7.

(1) Dječije igračke su svi proizvodi ili oblikovani materijali namijenjeni za igru djece do 14 godina starosti i proizvodi koji mogu doći u dodir sa usnom šupljinom i kožom djeteta.
(2) Ministar donosi pravilnik o bezbjednosti dječijih igračaka.

Član 8.

Deterdžent je svaka supstanca ili preparat koji sadrži sapune i/ili druge surfaktante (površinski aktivne materije) i koristi se za pranje i čišćenje, a koja mora ispunjavati uslove u skladu sa zakonom koji reguliše oblast hemikalija.

Član 9.

Predmet opšte upotrebe smatra se da nije bezbjedan ako:
a) su predmetu opšte upotrebe sastav ili senzorna svojstva zbog fizičkih, hemijskih, mikrobioloških ili drugih procesa izmijenjeni u mjeri da nije prikladan za upotrebu,
b) je po svojoj namjeni, sastavu, obliku ili načinu izrade i/ili obrade opasan po zdravlje kada se upotrebljava u svrhu za koju je namijenjen i na predviđen način,
v) sadrži sastojke i aditive koji nisu dopušteni ili ako ih sadrži u nedopuštenoj količini, ili ako su tehnološki nepravilno primijenjeni,
g) sadrži štetne mikroorganizme ili njihove proizvode ili sadrži mikroorganizme i njihove proizvode u količinama većim od dopuštenih,
d) sadrži štetne materije iznad dopuštenih količina,
đ) sadrži prirodne otrovne materije u količinama štetnim za zdravlje,
e) u dodiru s hranom ili drugim predmetom opšte upotrebe otpušta štetne materije u količinama većim od propisanih ili materije koje mogu mijenjati senzorna svojstva hrane i/ili predmeta opšte upotrebe ili prelaze u količinama štetnim za zdravlje,
ž) sadrže radionuklide iznad određene granice ili su ozračeni iznad granice određene propisima,
z) je mehanički zagađen primjesama koje mogu biti štetne za zdravlje ljudi ili izazivaju gađenje i
i) nema deklaraciju ili mu je istekao rok upotrebe označen na deklaraciji i onaj koji nema podatke o roku upotrebe, a radi se o proizvodu za koji je to izričito propisano.

Član 10.

(1) Laboratorijska ispitivanja bezbjednosti predmeta opšte upotrebe mogu obavljati laboratorije ovlašćene od strane Ministarstva (u daljem tekstu: ovlašćena laboratorija).
(2) Ministar donosi rješenje o ispunjenosti uslova za obavljanje laboratorijskih ispitivanja, protiv kojeg nije dozvoljena žalba, ali se može pokrenuti upravni spor.
(3) Rješenje iz stava 2. ovog člana objavljuje se u "Službenom glasniku Republike Srpske".
(4) Ministar donosi pravilnik o utvrđivanju uslova u pogledu kadra, prostora i opreme koje moraju ispunjavati ovlašćene laboratorije.

Član 11.

Naknadu troškova utvrđivanja bezbjednosti predmeta opšte upotrebe koji se proizvode ili stavljaju na tržište snosi proizvođač ili distributer.

III- PROIZVODNjA I STAVLjANjE NA TRŽIŠTE

Član 12.

(1) Proizvođač je dužan, u okviru svoje djelatnosti, upoznati potrošača o bitnim informacijama o proizvodu, radi informisanja o riziku po zdravlje vezanom za svojstvo proizvoda u predviđenom roku upotrebe.
(2) Informaciju o riziku iz stava 1. ovog člana proizvođač je dužan dati kada ti rizici nisu direktno vidljivi bez adekvatnih upozorenja i radi preduzimanja mjera opreza kod takvih rizika.
(3) Upozorenja iz st. 1. i 2. ovog člana ne oslobađaju proizvođača od obaveze stavljanja na tržište samo bezbjednih proizvoda, niti drugih obaveza propisanih ovim ili posebnim zakonom.

Član 13.

(1) Za proizvodnju predmeta opšte upotrebe mogu se, u propisanim količinama, upotrebljavati samo supstance čija je upotreba za tu svrhu dozvoljena u skladu sa dobrom proizvođačkom praksom, standardima, ovim zakonom i drugim propisima.
(2) Sastojci i aditivi koji su dodati predmetu opšte upotrebe moraju biti navedeni u deklaraciji.

Član 14.

(1) Ako proizvođač ili distributer sazna ili opravdano posumnja da predmet opšte upotrebe koji je proizveden ili stavljen na tržište nije bezbjedan u skladu ovim zakonom, dužan je odmah da obustavi proizvodnju predmeta opšte upotrebe, odnosno povuče predmet opšte upotrebe sa tržišta i o tome obavijesti zdravstveno-sanitarnu inspekciju.
(2) Obaveza iz stava 1. ovog člana odnosi se i na ovlašćenu laboratoriju koja po saznanju okolnosti, odnosno osnovane sumnje iz stava 1. ovoga člana je obavezna o tome obavijesti zdravstveno-sanitarnu inspekciju.
: