ZAKON

O OSNOVNOJ ŠKOLI

(Objavljen u "Sl. glasniku RS", br. 38 od 29. aprila 2004; 62/04)

I- OPŠTE ODREDBE

Član 1.

Ovim zakonom utvrđuju se djelatnosti osnovne škole, osnovne muzičke škole i osnovne baletske škole (u daljem tekstu: škola), u kojoj se ostvarivanjem nastavnog plana i programa propisanog u skladu sa ovim zakonom stiče osnovno obrazovanje i vaspitanje.

1. Ciljevi obrazovanja

Član 2.

Ciljevi osnovnog obrazovanja i vaspitanja su: sticanje opšteg obrazovanja i vaspitanja, skladan razvoj učenika, priprema za život i dalje opšte i stručno obrazovanje, a posebno sljedeće komponente razvoja mlade ličnosti:
- osposobljavanje za život i rad i dalje obrazovanje, te sticanje samopouzdanja;
- ovladavanje osnovnim elemetima savremenog opšteg obrazovanja, osposobljavanje za primjenu stručnih znanja i stvaralačkog korišćenja slobodnog vremena;
- razvijanje intelektualnih, emocionalnih i fizičkih sposobnosti, kritičkog mišljenja, samostalnosti i interesa za nova znanja;
- upoznavanje osnovnih zakonitosti prirode, društva i ljudskog mišljenja;
- sticanje i razvijanje svijesti o potrebi čuvanja zdravlja i zaštite prirode i čovjekove sredine;
- razvijanje duhovnosti, humanosti, istinoljubivosti, etničke i vjerske tolerancije, drugarstva i prijateljstva i sprečavanje ponašanja koje narušava ostvarivanje prava na različitost;
- razvijanje svijesti o pripadnosti vlastitom kulturnom identitetu, jeziku i tradiciji, na način primjeren civilizacijskim tekovinama;
- vaspitanje za demokratske, humane i kulturne odnose među ljudima i poštivanje ljudskih prava, bez obzira na pol, rasu, vjeru, nacionalnost i lično uvjerenje;
- podsticanje cjeloživotnog učenja;
- promocija ekonomskog razvoja;
- njegovanje i razvijanje potreba za kulturom i očuvanjem kulturnog i duhovnog nasljeđa;
- sticanje osnovnih saznanja i navika lijepog ponašanja i razvijanje sposobnosti i kulture komunikacije.

Član 3.

Škola ima odgovornost da u sredini u kojoj djeluje doprinese stvaranju kulture koja poštuje ljudska prava i osnovne slobode svih građana, kako je to utemeljeno Ustavom i ostalim međunarodnim dokumentima iz oblasti ljudskih prava koje je potpisala Bosna i Hercegovina.

2. Jezik i pismo

Član 4.

Nastava u školi izvodi se na službenim jezicima konstitutivnih naroda: Srba, Hrvata i Bošnjaka, uz korišćenje oba službena pisma - ćirilice i latinice.
U školama se ne može vršiti diskriminacija nastavnika ili nekog drugog zaposlenog pri imenovanju, uslovima zaposlenja, napredovanju ili u bilo kojoj drugoj odluci vezanoj za to lice, na osnovu toga što u školi, u usmenom i pismenom izražavanju, koristi bilo koji od jezika konstitutivnih naroda.
U školama se ne može vršiti diskriminacija učenika pri prijemu, učešću u aktivnostima škole ili u bilo kojoj drugoj odluci vezanoj za tog učenika, na osnovu toga što u školi, u usmenom i pismenom izražavanju, koristi bilo koji od jezika konstitutivnih naroda.
Jezik i kultura nacionalnih manjina u Republici Srpskoj poštovaće se prema kadrovskim mogućnostima škole, a u skladu sa Okvirnom konvencijom o zaštiti prava nacionalnih manjina i Zakonom o zaštiti nacionalnih manjina u Bosni i Hercegovini.
Bliži propis o organizovanju i izvođenju nastave po ovom članu donosi Vlada Republike Srpske na prijedlog ministra.

3. Obrazovanje stranih državljana

Član 5.

Strani državljani i lica bez državljanstva imaju pravo na sticanje obrazovanja u skladu sa konvencijama i sporazumima koje je Bosna i Hercegovina zaključila sa drugim zemljama ili međunarodnim organizacijama.

4. Izučavanje vjeronauke

Član 6.

Škola će unapređivati i štititi vjerske slobode, toleranciju i kulturu dijaloga.
Učenici će pohađati časove vjeronauke ako je u skladu sa njihovim i ubjeđenjima njihovih roditelja.
Učenici koji po zahtjevu roditelja ne žele pohađati vjeronauku neće biti dovedeni u nepovoljan položaj u odnosu na druge učenike, ali ako se odluče za izučavanje vjeronauke, ona postaje tada obavezan predmet.

Član 7.

U nastavnim i drugim aktivnostima u školi se ne mogu koristiti ili izučavati didaktički i drugi materijali, niti davati izjave od strane nastavnika i drugog školskog osoblja, koji bi se opravdano mogli smatrati uvredljivim za jezik, kulturu i religiju učenika koji pripadaju bilo kojoj nacionalnoj, etničkoj grupi ili religiji.

5. Škola i politika

Član 8.

U školi nije dozvoljeno političko organizovanje i djelovanje, kao i korišćenje školskog prostora u te svrhe u vrijeme održavanja nastave.

6. Pravo na osnovno obrazovanje

Član 9.

Republika Srpska obezbjeđuje ostvarivanje prava građana od opšteg interesa u osnovnom obrazovanju i vaspitanju, i to:
1. osnovno obrazovanje i vaspitanje djece u devetogodišnjem trajanju;
2. osnovno obrazovanje i vaspitanje odraslih;
3. osnovno muzičko i baletsko obrazovanje;
4. osnovno obrazovanje i vaspitanje djece sa posebnim potrebama (specijalne osnovne škole);
5. osnovno obrazovanje i vaspitanje djece građana Republike Srpske u inostranstvu.

II- OSNIVANjE, NADZOR I UKIDANjE ŠKOLE

1. Osnivanje škole

Član 10.

Radi obezbjeđivanja prava građana iz člana 9. ovog zakona, Vlada Republike Srpske (u daljem tekstu: Vlada) osniva školu.
Osnovnu i specijalnu osnovnu školu može osnovati domaće i strano, pravno i fizičko lice, uz saglasnost Vlade Republike Srpske.

Član 11.

Vlada na prijedlog opština utvrđuje broj i prostorni raspored škola u Republici (u daljem tekstu: mreža škola) svake četiri godine.
Statusne i organizacione promjene iz prethodnog stava donosi ministar prosvjete.
Područje sa kojeg se djeca upisuju u određenu školu utvrđuje ministar na prijedlog opštine.
Odluka o mreži škola je akt o osnivanju, na osnovu kojeg se vrši upis u sudski registar.

Član 12.

Sve javne osnovne škole imaju upisno područje koje utvrđuje ministar na prijedlog opštine.
Učenici osnovne škole upisuju se u školu u upisnom području koje je najbliže njihovom mjestu stanovanja.
Dijete koje živi u području koje gravitira određenoj osnovnoj školi ima pravo da pohađa tu školu.
Pohađanje određene škole obavezno je, osim ako učenik ne pohađa privatnu školu ili je izuzet od pohađanja škole kao što je to predviđeno ovim zakonom.
Na zahtjev roditelja djeteta Ministarstvo može, u posebnim slučajevima, učenika osloboditi od obaveze pohađanja određene škole iz ovog člana, u cilju zaštite prava djeteta ili ako je to u najboljem interesu djeteta.
Ministarstvo može donijeti smjernice za odlučivanje po zahtjevima imajući u vidu da su smjernice u skladu sa principima i pravima utvrđenim ovim zakonom.

Član 13.

Javna ili privatna škola može da počne sa radom ako ima: odgovarajući broj učenika, odgovarajući prostor, opremu i nastavna sredstva, potreban broj nastavnika i stručnih saradnika.
Bliže uslove iz stava 1. ovog člana propisuje ministar.
Ministarstvo utvrđuje ispunjenost propisanih uslova za početak rada i obavljanje djelatnosti škole.
Škola može da obavlja djelatnost van svoga sjedišta (u daljem tekstu: područno odjeljenje) pod uslovima utvrđenim u stavu 1. ovog člana.
Škola može da organizuje odjeljenje za učenike sa posebnim potrebama pod uslovima utvrđenim u stavu 1. ovog člana, ako se ne može izvršiti uključivanje (inkluzija) takvih učenika u redovna odjeljenja.
Muzičku i baletsku školu mogu osnovati pravna i fizička lica, pod uslovima utvrđenim ovim zakonom.

Član 14.

Na osnivanje, rukovođenje, položaj zaposlenih, nadzor nad zakonitošću rada i na ukidanje škole, primjenjuju se odredbe zakona kojim se utvrđuje sistem javnih službi i Zakona o radu, ako ovim zakonom nije drugačije utvrđeno.
Škole mogu organizovati zajedničku stručnu službu na svom području, uz pribavljanje saglasnosti Ministarstva prosvjete i kulture.

2. Promjena naziva i sjedišta

Član 15.

Škola obavlja djelatnost u svom sjedištu.
Škola može vršiti promjenu naziva i sjedišta.
Odluku o promjeni naziva i sjedišta donosi školski odbor uz saglasnost osnivača.
: