ZAKON

O INSPEKCIJAMA U REPUBLICI SRPSKOJ

(Objavljen u "Sl. glasniku RS", br. 113 od 16. decembra 2005)

I- OSNOVNE ODREDBE

(Sadržaj Zakona i osnovni termini korišćeni u Zakonu)

Član 1.

Ovim zakonom se uređuje obavljanje inspekcijskog nadzora u Republici Srpskoj u svrhu osiguranja izvršavanja zakona i drugih propisa i opštih akata, organizacija organa za inspekcije, djelokrug inspekcija, prava, obaveze i odgovornosti inspektora, međusobni odnosi inspekcija i druga pitanja od značaja za funkcionisanje inspekcijskih djelatnosti u Republici Srpskoj.
Osnovni termini korišćeni u ovom zakonu imaju sljedeće značenje:
- "inspekcijski organ" - Republička uprava za inspekcijske poslove (u daljem tekstu: Inspektorat), inspektori u Inspektoratu, inspektori u sastavu organa lokalne samouprave i druga lica kojima je povjereno obavljanje inspekcijskih poslova;
- "inspekcijski nadzor" (u daljem tekstu: nadzor) - vrsta upravnog nadzora nad aktivnostima državnih i nedržavnih organa i organizacija, kao i nad poslovanjem i postupanjem pravnih lica i građana u pogledu pridržavanja zakona, drugih propisa i opštih akata (u daljem tekstu: propisi);
- "inspekcijski poslovi" - radnje inspektora u okviru nadzora, i to:
a) preventivne, pod kojima se podrazumijevaju mjere i radnje radi sprečavanja povrede zakona i drugih propisa,
b) korektivne, koje označavaju izdavanje privremenih naređenja i zabrana i
v) represivne, koje se sastoje u podnošenju prijava nadležnom organu za pokretanje odgovarajućeg postupka ako povreda propisa predstavlja prekršaj ili krivično djelo i izricanju mandatnih kazni;
- "inspekcijski pregled" - osnovni metod rada inspektora, a koji se ogleda u neposrednom uvidu u rad i poslovanje pravnih i fizičkih lica (u daljem tekstu: subjekat nad kojim se vrši nadzor);
- "stručna organizacija" (za analizu uzoraka i sl.) - organizacija, ustanova, institucija ili drugi subjekat koji je kvalifikovan za ispitivanje i ocjenjivanje usaglašenosti proizvoda sa propisanim (specifikovanim) zahtjevima, tj. koji je prošao proceduru akreditovanja i ovlašćen je za navedene aktivnosti od strane nadležne institucije.

Član 2.

(Uloga i značaj inspekcijskog nadzora)

Inspekcijski nadzor je posao uprave od opšteg značaja za Republiku Srpsku, čija je uloga da djeluje preventivno radi podsticanja društvene discipline u izvršavanju zakona i drugih propisa.
Nadzorom se osiguravaju ostvarivanje i zaštita javnog interesa i zaštita prava i interesa građana i pravnih i drugih lica u skladu sa zakonom.
Nadzor se vrši hitnim preduzimanjem inspekcijskih radnji na utvrđivanju činjenica o stanju izvršavanja propisa (u daljem tekstu: inspekcijske radnje) i određivanjem upravnih mjera na sprečavanju i otklanjanju nezakonitosti u radu i poslovanju građana, pravnih i drugih lica (u daljem tekstu: mjere).
Odredbe ovog zakona o vršenju nadzora shodno primjenjuju i organi lokalne samouprave kada, u skladu sa svojim nadležnostima i prenesenim ovlašćenjima, vrše nadzor u upravnim oblastima obuhvaćenim ovim zakonom.
Rad organa i organizacija koji vrše nadzor je javan i svima dostupan, u skladu sa zakonom.

Član 3.

(Teritorijalna nadležnost inspekcija)

Poslove neposrednog nadzora vrše inspekcije Inspektorata na cijelom području Republike Srpske.
Inspekcije na lokalnom nivou obavljaju inspekcijski nadzor u okviru svojih ovlašćenja na području svoje teritorijalne jedinice (opštine i/ili grada).
Lokalne uprave mogu osnivati zajedničke organe koji obavljaju inspekcijski nadzor na području tih teritorijalnih jedinica, uz saglasnost direktora Republičke uprave.

Član 4.

(Samostalnost inspektora)

Inspektori su samostalni u vršenju nadzora u granicama ovlašćenja utvrđenih zakonom i drugim propisima.
Inspektor u obavljanju nadzora samostalno vodi postupak, donosi rješenje i preduzima mjere u okviru prava, dužnosti i ovlašćenja utvrđenih ovim zakonom ili drugim propisima.

Član 5.

(Oblasti inspekcijskog nadzora)

Inspektor obavlja inspekcijske poslove koji se odnose na nadzor obavljanja poslova i izvršavanje propisa u oblasti:
- prometa robom i uslugama;
- poljoprivrede, zaštite bilja i slatkovodnog ribarstva;
- šumarstva i lovstva;
- zdravstvene zaštite životinja i veterinarske djelatnosti;
- energetike, rudarstva, geologije, nafte i gasa,
- voda;
- saobraćaja i veza;
- prostornog uređenja i građenja, i zaštite životne sredine;
- rada i zaštite na radu;
- zdravstvene zaštite ljudi, sanitarne zaštite, proizvodnje i prometa lijekova, zaštite od jonizujućeg i nejonizujućeg zračenja (zdravstveno-sanitarni nadzor).
Inspektorat obezbjeđuje i odgovara za sprovođenje i propisa donesenih od strane organa BiH kojima se u oblastima iz stava 1. propisuje nadležnost za sprovođenje tih propisa od strane entiteta i izvještava Vladu Republike Srpske o sprovedenim mjerama.

Član 6.

(Nadzor u oblasti prometa robe i usluga)

Inspekcije u oblasti prometa robe i usluga vrše nadzor nad primjenom propisa koji se odnose na:
- obezbjeđenje slobodne razmjene robe i usluga i sprečavanje narušavanja jedinstvenog tržišta u okviru entitetskih ovlašćenja;
- obavljanje djelatnosti trgovine (na domaćem tržištu, sa inostranstvom, zaštitne mjere pri izvozu i uvozu, mjere ograničavanja obavljanja trgovine, trgovačko zastupanje i posredovanje);
- obavljanje ugostiteljske i turističke djelatnosti (razvrstavanje, minimalni uslovi, kategorizacija i sl.);
- obavljanje preduzetništva;
- zaštitu potrošača;
- nelojalnu konkurenciju i monopolističko ponašanje;
- cijene proizvoda i usluga;
- osnovne zahtjeve kvaliteta i sigurnosti proizvoda i usluga, propise čija je primjena obavezna, sastav i ocjenjivanje usaglašenosti proizvoda i usluga sa osnovnim zahtjevima i normama, isprave koje moraju pratiti proizvode, deklarisanje, označavanje, obilježavanje i pakovanje proizvoda (kvalitet proizvoda);
- upotrebu ispravnih i verifikovanih mjerila u oblasti zakonske metrologije (ispravnost žigova i isprava koje prate mjerila) i ispunjavanje metronomskih zahtjeva za prepakovanje proizvoda u prometu (označavanje i količina);
- upotrebu mjernih jedinica i njihovo navođenje u prometu robe;
- promet, umnožavanje i reprodukciju muzičkih i kinematografskih djela snimljenih na nosačima zvuka i video kasetama, te računarskim programima;
- zaštitu industrijskog oblika, robnih i uslužnih žigova i korišćenje oznake geografskog porijekla proizvoda;
- izradu, ponudu na prodaju, prodaju, upotrebu, uvoz i skladištenje proizvoda koji je izrađen prema izumu, odnosno koji je dobijen direktno postupkom koji je predmet izuma, bez odobrenja nosioca prava na patent;
- posebne uslove za obavljanje špedicije u vezi sa carinjenjem robe;
- promet predmeta od dragocjenih metala;
- način i uslove stavljanja na tržište robe iz robnih rezervi;
- obavljanje i drugih poslova nadzora u oblasti prometa robom, ugostiteljske i turističke djelatnosti kada je to određeno posebnim zakonom.
Inspekcijski nadzor nad izvršavanjem zakona i drugih propisa iz oblasti prometa robe i usluga obavljaju Republička tržišna inspekcija u sastavu Inspektorata i tržišne inspekcije u sastavu jedinica lokalne samouprave.

Član 7.

(Nadzor u oblasti poljoprivrede, zaštite bilja, slatkovodnog ribarstva)

Inspekcija u oblasti poljoprivrede,