ZAKON

O GEOLOŠKIM ISTRAŽIVANjIMA

(Objavljen u "Sl. glasniku RS", br. 51 od 8. juna 2004, 113/05, 75/10)

I- OPŠTE ODREDBE

Član 1.

Ovim zakonom uređuju se: predmet i cilj geoloških istraživanja, uslovi, način njihovog programiranja, projektovanja i izvođenja, organizovanje geoloških istraživanja, korišćenje rezultata dobijenih tim istraživanjima, kao i nadzor nad primjenom odredbi ovog zakona.

Član 2.

Geološka istraživanja u smislu ovog zakona su ona istraživanja koja se izvode radi: upoznavanja sastava, razvoja i građe zemljine kore, pronalaženja i utvrđivanja količina i kvaliteta mineralnih resursa (rezervi) i ekonomskih efekata njihovog korišćenja, utvrđivanja geoloških karakteristika tla za izgradnju građevinskih objekata, planiranja prostora, zaštite i unapređivanja životne sredine, na principima trajno uravnoteženog razvoja.

Član 3.

Pod mineralnim resursima podrazumijeva se koncentracija (akumulacija) geoloških prirodnih (geogenih) i tehnogenih materijala od bitnog ekonomskog značaja u/ili na zemljinoj kori (površini), koji u odgovarajućem obliku, količini i kvalitativnim karakteristikama opravdavaju realne izglede da mogu biti rentabilno iskorišćavani. Lokacija (položaj), količina, kvalitet, geološke karakteristike i postojanost (kontinuitet) mineralnih resursa su poznati ili procijenjeni, odnosno interpretirani na osnovu odgovarajućih geoloških podataka i saznanja.
Mineralne rezerve su dio mineralnih resursa, koje se mogu ekonomski prihvatljivo (rentabilno i profitabilno) eksploatisati i koristiti.
U mineralne resurse (rezerve) uvrštavaju se i otpadni materijali tehnološko-tehničkih proizvodnih aktivnosti, nastalih eksploatacijom, pripremom, primarnom preradom i drugim djelatnostima, ako je polazni materijal bio mineralnog porijekla (tehnogeni mineralni resursi).
Detaljni kriterijumi za klasifikaciju resursa i rezervi utvrđuju se posebnim pravilnikom, koji donosi ministar privrede, energetike i razvoja (u daljem tekstu: ministar).

Član 4.

Mineralni resursi u smislu ovog zakona su:
- sve vrste uglja, bituminozne stijene, tečni i gasoviti ugljovodonici i drugi prirodni gasovi,
- radioaktivni mineralni resursi,
- metalični mineralni resursi,
- nemetalični mineralni resursi, obuhvatajući i resurse za proizvodnju građevinskih materijala,
- sve vrste soli i sonih voda,
- podzemne vode (pitke, industrijske, mineralne, termalne, termomineralne),
- geotermalni resursi i
- tehnogeni mineralni resursi.

Član 5.

Posebni zadaci geoloških istraživanja obuhvataju:
- utvrđivanje prioriteta geoloških istraživanja i osiguravanje njihovog kontinuiteta, u skladu sa dugoročnom strategijom i politikom razvoja Republike Srpske;
- planiranje, programiranje i koordiniranje geoloških istraživanja;
- izradu kompleksnih geoloških i drugih podloga za ocjenu potencijalnosti u odnosu na mineralne resurse;
- pripremu i izradu geološko-ekonomskih podloga i sve potrebne dokumentacije za dodjeljivanje koncesija domaćim i stranim licima za prospekciju, istraživanje i/ili korišćenje mineralnih resursa.

Član 6.

Geološka istraživanja u smislu člana 2. Zakona su osnovna i detaljna.

Član 7.

Ciljevi osnovnih geoloških istraživanja su:
1. Dobijanje osnovnih geoloških podataka o sastavu, građi i razvoju zemljine kore, uključujući:
- mineraloška, petrološka, sedimentološka, paleontološka, stratigrafska,strukturno-tektonska, geo-morfološka, geohemijska, geofizička, mineragenetska (metalogenetska), geoekološka, geološko-ekonomska, hidrogeološka, inženjersko-geološka, geomehanička i druga geološka istraživanja ispitivanja i proučavanja;
- izradu svih vrsta geoloških karata: osnovnih (geoloških, hidrogeoloških i inženjersko-geoloških) u razmjeri 1:100.000-1:10.000 i tematskih (litoloških i formacionih, strukturno-tektonskih, geomorfoloških, seizmotektonskih, geohemijskih, geofizičkih, mineralogenetskih, metalogenetskih, geoekoloških i geološko-ekonomskih i drugo).
2. Utvrđivanje potencijalnih područja, u pogledu pronalaženja različitih vrsta mineralnih resursa, do stepena istraženosti potencijalnih (S₂), odnosno mogućih (S₁) rezervi.
3. Utvrđivanje stanja i svojstava stijena i tla: za potrebe planiranja namjene prostora i pogodnosti terena za izgradnju za nivo prostornih i urbanističkih planova, zaštitu terena od erozije, poplava, zemljotresa i drugih prirodnih nepogoda.
4. Zaštita i unapređenje životne sredine, u skladu sa koncepcijom trajnog uravnoteženog razvoja.
Izrada osnovnih geoloških karata iz stava 1. ovog člana vrši se prema uputstvima koje donosi ministar, na prijedlog Republičkog zavoda za geološka istraživanja.

Član 7a.

Osnovna geološka istraživanja su poslovi od posebnog značaja za Republiku Srpsku i finansiraju se iz budžeta Republike.
Osnovna geološka istraživanja obavljaju se u skladu sa dugoročnim programom razvoja osnovnih geoloških istraživanja i godišnjim programom izvođenja geoloških istražnih radova.
Dugoročni program razvoja osnovnih geoloških istraživanja donosi se za period od najmanje deset godina i sadrži: ciljeve i pravce razvoja osnovnih geoloških istraživanja zasnovanih na ostvarenim rezultatima osnovnih geoloških istraživanja u prethodnom periodu, vrstu i obim programiranih radova i način praćenja realizacije programa.
Godišnjim programom izvođenja geoloških istraživanja bliže se određuju ciljevi, vrsta i obim osnovnih geoloških istraživanja, odnosno istražnih radova, dinamika izvođenja radova i iznos novčanih sredstava koja će biti potrebna za sprovođenje programa.
Izradu programa iz stava 2. ovog člana vrši Republički zavod za geološka istraživanja.
Dugoročni program razvoja osnovnih geoloških istraživanja donosi Narodna skupština Republike Srpske, a godišnji program izvođenja geoloških istražnih radova donosi Vlada Republike Srpske, u skladu sa sredstvima planiranim u budžetu Republike Srpske za te namjene.

Član 8.

Detaljna geološka istraživanja vrše se na prostoru, na kome je utvrđeno postojanje jednog ili više mineralnih resursa, a rezultati osnovnih geoloških istraživanja upućuju na opravdanost nastavka istraživanja.
Istraživanja iz prethodnog stava vrše se i na prostorima na kojima treba da se grade određeni objekti, radi dobijanja detaljnih podataka o geotehničkim, hidrogeološkim i drugim osobinama tla.

Član 9.

Cilj detaljnih geoloških istraživanja je dobijanje detaljnih podataka o:
- položaju, veličini, obliku, sastavu, građi i nastanku ležišta mineralnih resursa, njihovim kvalitativnim karakteristikama i obračunatim rezervama, kao i uslovima njihovog iskorišćavanja i geološko-ekonomskim karakteristikama, na osnovu kojih se vrši ocjena ekonomskog značaja tih rezervi;
- geološkim, hidrogeološkim i geotehničkim osobinama terena radi utvrđivanja uslova za izgradnju i zaštitu: rudarskih objekata, akumulacija površinskih voda čija je zapremina veća od milion kubnih metara, brana čija je visina preko 10 m, aerodroma, tunela, hidroelektrana, termoelektrana, nuklearnih elektrana, magistralnih i regionalnih puteva, željezničkih pruga, mostova na ovim saobraćajnicama, dalekovoda preko 35KW, silosa, stadiona, hala površine preko 400 m2, naftovoda, gasovoda, vodovoda za gradska naselja i drugih građevinskih objekata čija je površina veća od 400 m2, kao i za potrebe izrade tehničko-regulativnih planskih dokumenata.
Pod detaljnim istraživanjima podrazumijevaju se i geološka istraživanja u toku eksploatacije svih vrsta mineralnih resursa, uključujući i zahvatanje svih tipova podzemnih voda i njihove zaštite, kao i za potrebe prostorno planske dokumentacije.

Član 10.

Pojedini istražni radovi koji se izvode u okviru detaljnih geoloških istraživanja ne moraju se izvoditi ako postoje dovoljno pouzdani podaci, uslovi i podloge na osnovu kojih se može pristupiti izradi tehničke dokumentacije, što se mora stručno obrazložiti u projektu istraživanja.

Član 11.

Na prostoru na kojem se nalaze naselja, javne saobraćajnice, vodoprivredni objekti, vodovodi, područja izvora mineralnih, termalnih i drugih voda, spomenici kulture, prirodne rijetkosti, groblja i druga dobra u opštoj upotrebi, kao i na području koje je proglašeno zaštićenim (nacionalni parkovi, zaštitne šume, mineralna vrela i dr.), u pravilu, nisu dozvoljena geološka istraživanja.
Izuzetno, kada su u pitanju istraživanja od opšteg interesa, mogu se vršiti na prostorima, odnosno područjima iz prethodnog stava, pod uslovima i na način koje odredi Vlada Republike Srpske, na prijedlog Ministarstva, u skladu sa važećim zakonskim propisima.

Član 12.

(Brisan)

Član 13.

Geološka istraživanja vrše se u skladu sa savremenim naučnim dostignućima, propisima, standardima i tehničkim normativima koji se odnose na tu vrstu radova, kao i