ZAKON

O GASU

(Objavljen u "Sl. glasniku RS", br. 86 od 1. oktobra 2007, 121/12)

I- OSNOVNE ODREDBE

Član 1.

(1) Ovim zakonom uređuju se način organizovanja, regulacija i funkcionisanje sektora prirodnog gasa, uslovi za uredno, kvalitetno i sigurno snabdijevanje kupaca prirodnog gasa, način obavljanja djelatnosti iz sektora prirodnog gasa na teritoriji Republike Srpske.
(2) Cilj ovog zakona je utvrđivanje kriterijuma i procedura koje se primjenjuju za davanje ovlašćenja za obavljanje djelatnosti iz sektora prirodnog gasa, obezbjeđenje zakonskog okvira preduzećima za pružanje javnih usluga za nesmetano snabdijevanje potrošača prirodnim gasom i nadzor nad obavljanjem ovih djelatnosti.
(3) Odredbe ovog zakona primjenjivaće se na tečni naftni gas (TNG), na biogas i gas iz biomase ili druge vrste gasova ukoliko se ti gasovi mogu tehnički i sigurno transportovati kroz sistem prirodnog gasa.

Član 2.

(1) U sektoru prirodnog gasa obavljaju se sljedeće djelatnosti: transport, distribucija, skladištenje, snabdijevanje i trgovina prirodnim gasom kao i upravljanje sistemima.
(2) Djelatnosti iz stava 1. ovog člana obavljaju se tako da se obezbijedi sigurno snabdijevanje kupaca, bezbjedno funkcionisanje sistema, planirani razvoj sistema, na način i u skladu sa odredbama ovog zakona.
(3) Djelatnosti iz stava 1. ovog člana obavljaju se na načelima: konkurencije, nediskriminacije, energetske efikasnosti, zaštite životne sredine, transparentnosti i čuvanja poslovne tajne učesnika na tržištu prirodnog gasa.

Član 3.

Izrazi koji se upotrebljavaju u ovom zakonu imaju sljedeće značenje:
a) energetski subjekt za prirodni gas je pravno lice ili preduzetnik koji u sektoru prirodnog gasa obavlja jednu od sljedećih djelatnosti: transport, distribuciju. snabdijevanje, trgovinu ili skladištenje prirodnog gasa, uključujući TPG i upravljanje sistemima, koje je odgovorno za komercijalne, tehničke i/ili zadatke održavanja koji se odnose na te djelatnosti, ali ne uključuje krajnje kupce,
b) transport gasa je transport prirodnog gasa kroz cjevovodni sistem pod visokim pritiskom, osim dijela cjevovoda koji se primarno koristi za distribuciju da bi se isporučio kupcima prirodnog gasa, ali ne uključuje snabdijevanje,
v) operater transportnog sistema je pravno lice ili preduzetnik koji obavlja djelatnost upravljanja transportnim sistemom na teritoriji Republike Srpske, odgovorno je za razvoj i interkonekcije i za osiguranje dugoročne sposobnosti sistema da odgovore potrebama za transportom gasa na teritoriji Republike Srpske,
g) transporter je pravno lice ili preduzetnik koji obavlja djelatnost transporta, koje je odgovorno za rad, održavanje i, u saradnji sa operaterom transportnog sistema, razvoj transportnog sistema na određenom području,
d) distribucija gasa je transport prirodnog gasa kroz lokalne ili regionalne cjevovodne sisteme radi isporuke kupcima, ali ne uključuje snabdijevanje,
đ) operater distributivnog sistema je pravno lice ili preduzetnik koji obavlja djelatnost distribucije. koje je odgovorno za rad, održavanje i, ako je neophodno, razvoj distributivnog sistema na određenom području i eventualnih njenih interkonekcija sa drugim sistemima i za osiguranje dugoročne sposobnosti sistema da odgovori potrebama za distribucijom gasa,
e) snabdijevanje je nabavka, prodaja i trgovina prirodnog gasa i TPG kupcima,
ž) snabdjevač je pravno lice ili preduzetnik koji obavlja djelatnost snabdijevanja,
z) trgovina je kupovina radi dalje prodaje i prodaja prirodnog gasa na slobodnom tržištu energetskim subjektima i kvalifikovanim kupcima,
i) skladište je postrojenje koje se koristi za skladištenje prirodnog gasa, koje je u vlasništvu ili kojim upravlja energetski subjekt, koji uključuje i dio postrojenja za TPG, ali koji ne obuhvata postrojenja koja se koriste za proizvodnju ili koja koriste isključivo operateri transportnih sistema za obavljanje svoje djelatnosti,
j) operater skladišta je pravno lice ili preduzetnik koji obavlja djelatnost skladištenja i koje je odgovorno za rad skladišta,
k) sistem je transportna ili distributivna mreža, TPG objekat ili skladište, čiji je vlasnik ili kojim upravlja energetski subjekt u skladu sa ovim zakonom, uključujući količinu gasa u gasovodu i postrojenja za pružanje pomoćnih usluga i usluge povezanih preduzeća koje su neophodne za obezbjeđenje pristupa transportnim i distributivnim mrežama i TPG-u,
l) pomoćne usluge su usluge koje su neophodne za pristup sistemu i skladištu i usluge neophodne za rad sistema, uključujući postrojenja za balansiranje, opterećenje i miješanje, ali koje ne obuhvata postrojenja koja su rezervisana isključivo za operatere transportnih sistema koji obavljaju svoje djelatnosti,
lj) količina gasa u gasovodu -line packje skladištenje gasa kompresijom u transportnim i distributivnim sistemima, ali koje ne obuhvata objekte koje koriste isključivo operateri transportnog sistema koji obavljaju svoje djelatnosti,
m) interkonektivni sistem označava međusobno povezane sisteme,
n) interkonektor je transportni gasovod koji se ukršta ili prelazi preko granice između država sa isključivim ciljem da poveže nacionalne transportne sisteme tih država,
nj) međusobno povezani sistemi je niz sistema koji su povezani jedni sa drugim,
o) direktni gasovod je gasovod kvalifikovanog kupca prirodnog gasa, koji je priključen na sistem, nema ulogu sistema koju koriste treća lica i, shodno svojoj prirodi, nije predmet nadležnosti Regulatorne komisije, ali u slučaju priključenja trećeg lica mijenja svoju pravnu prirodu i postaje sistem,
p) integrisani energetski subjekt je vertikalno ili horizontalno integrisan energetski subjekt,
r) vertikalno integrisan energetski subjekt je energetski subjekt koji obavlja djelatnosti u vezi sa prirodnim gasom ili predstavlja povezana privredna društva (grupa), u kojem isto lice ili više njih ima pravo da direktno ili indirektno upravlja i u kojem energetski subjekt ili grupa preduzeća obavljaju bar jednu od djelatnosti transporta, distribucije ili skladištenja i bar jednu od djelatnosti proizvodnje ili snabdijevanja prirodnim gasom,
s) horizontalno integrisan energetski subjekt je energetski subjekt koji obavlja najmanje jednu djelatnost proizvodnje, transporta, distribucije, skladištenja, snabdijevanja i trgovine prirodnim gasom i neku aktivnost koja nije u vezi sa sektorom gasa,
t) korisnik sistema je pravno lice ili preduzetnik koji snabdijeva sistem ili sistem snabdijeva njih,
ć) kupac označava kupaca na veliko ili krajnjeg kupaca ili energetski subjekt koji kupuje prirodni gas,
u) tarifni kupac je kupac prirodnog gasa koji kupuje prirodni gas za potrošnju u svom domaćinstvu,
f) ostali kupci su kupci koji kupuju prirodni gas koji nije namijenjen za korišćenje u njihovom vlastitom domaćinstvu,
h) krajnji kupac je kupac koji kupuje prirodni gas za vlastitu upotrebu,
c) kvalifikovani kupac je krajnji kupac koji je stekao pravo da prirodni gas kupuje po svom izboru, u skladu sa propisima kojima se uređuje tržište prirodnog gasa,
č) kupci na veliko su pravno lice ili preduzetnik koji nije operater distributivnog sistema, a kupuju prirodni gas radi daljeg prometa unutar ili izvan sistema u kojem se nalazi,
dž) plan razvoja za izgradnju i rekonstrukciju sistema je planiranje snabdijevanja transportnih, distributivnih i skladišnih kapaciteta od strane energetskog subjekta na dugoročnom osnovu radi zadovoljenja potražnje sistema za prirodnim gasom, diverzifikacije izvora i obezbjeđenja snabdijevanja za kupce,
š) sigurno snabdijevanje je snabdijevanje prirodnim gasom tako da se njime obezbijede neophodne količine prirodnog gasa i tehnički uslovi funkcionisanja sistema i
aa) nova infrastruktura je sistem koji nije završen do stupanja na snagu ovog zakona.

II- REGULATORNA KOMISIJA ZA ENERGETIKU REPUBLIKE SRPSKE

Član 4.

(1) Regulaciju djelatnosti u sektoru prirodnog gasa na teritoriji Republike Srpske vrši Regulatorna komisija za energetiku Republike Srpske (u daljem tekstu: Regulatorna komisija).
(2) Regulatorna komisija iz stava 1. ovog člana ima sljedeće nadležnosti:
a) utvrđuje metodologije za obračun troškova: transporta i upravljanja sistemom za transport, distribucije i upravljanja sistemom za distribuciju, skladištenja i upravljanja sistemom za skladištenje i snabdijevanja tarifnih kupaca prirodnim gasom,
b) utvrđuje metodologiju za obračun troškova priključenja na transportni i distributivni sistem i skladište prirodnog gasa,
v) donosi tarifni sistem za obračun cijene za pristup i korišćenje sistema za transport, distribuciju i skladištenje prirodnog gasa i tarifni sistem za obračun cijene prirodnog gasa za snabdijevanje tarifnih kupaca,
g) utvrđuje kriterijume i propisuje uslove i rješava u postupku za izdavanje, produženje, izmjenu i dopunu, prenos, poništenje i oduzimanje dozvole za obavljanje djelatnosti i vodi registar izdatih i privremeno oduzetih dozvola za obavljanje djelatnosti u sektoru prirodnog gasa,
d) rješava u drugom stepenu po žalbi na rješenje operatera transportnog, distributivnog ili skladišnog sistema u postupku davanja odobrenja za pristup i korišćenje transportnog ili distributivnog sistema ili skladišta, kao i u postupku davanja odobrenja za priključenje na transportni ili distributivni sistem ili skladište prirodnog gasa,
đ) daje saglasnost na pravila rada