ZAKON

O EKSPROPRIJACIJI

(Objavljen u "Sl. glasniku RS", br. 112 od 23. novembra 2006, 37/07, 110/08)

I- OSNOVNE ODREDBE

Član 1.

Ovim zakonom uređuju se uslovi, način i postupak eksproprijacije nepokretnosti za izgradnju objekata od opšteg interesa, odnosno izvođenje radova od opšteg interesa.

Član 2.

Eksproprijacija je oduzimanje ili ograničenje prava vlasništva na nepokretnostima uz pravičnu naknadu koja ne može biti niža od tržišne vrijednosti nepokretnosti.

Član 3.

(1) Nepokretnost se može eksproprisati radi izvođenja radova ili izgradnje objekata u oblasti: zdravstva, obrazovanja, socijalne zaštite, kulture, vodoprivrede, sporta, saobraćajne, energetske, telekomunikacijske i komunalne infrastrukture, objekata za potrebe državnih organa i organa lokalne samouprave, industrijskih objekata, obezbjeđenja zaštite životne sredine i zaštite od elementarnih nepogoda, kao i za istraživanje i eksploataciju rudnog i drugih prirodnih bogatstava.
(2) Izuzetno od stava 1. ovog člana nepokretnosti se mogu eksproprisati za potrebe stambene i poslovne izgradnje i za uređivanje zemljišta za te potrebe.
(3) Nepokretnost se ne može eksproprisati u svrhu poljoprivredne obrade.

Član 4.

Predmet eksproprijacije su nepokretnosti u vlasništvu fizičkih i pravnih lica.

Član 5.

(1) Nepokretnost se može eksproprisati nakon što je na način određen ovim zakonom utvrđen opšti interes za izgradnju objekta, odnosno izvođenje drugih radova na toj nepokretnosti.
(2) Izgradnja objekata, odnosno izvođenje radova mora biti u skladu sa odgovarajućim urbanističkim planskim dokumentom.

Član 6.

(1) Eksproprijacija se može vršiti za potrebe Republike Srpske i jedinice lokalne samouprave, ako zakonom nije drugačije određeno (korisnik eksproprijacije).
(2) Korisnik će eksproprisane nepokretnosti prenositi investitorima radi izvođenja radova za izgradnju objekata za koje je utvrđen opšti interes, s tim što će se ugovorom regulisati međusobna prava i obaveze ugovornih strana koje nastaju eksproprijacijom nepokretnosti i izgradnjom objekata.
(3) Izuzetno, eksproprijacijom se može ustanoviti služnost u korist građana radi postavljanja vodovodnih i kanalizacionih cijevi, električnih i telefonskih kablova, gasovoda i u drugim slučajevima određenim zakonom.

Član 7.

(1) Eksproprijacijom nepokretnost postaje vlasništvo korisnika eksproprijacije (potpuna eksproprijacija).
(2) Potpunom eksproprijacijom prestaju, pored prava vlasništva ranijeg vlasnika, i druga prava na toj nepokretnosti.
(3) Potpuna eksproprijacija zemljišta obuhvata i zgradu i druge građevinske objekte koji se na njemu nalaze.

Član 8.

(1) Eksproprijacijom se može ustanoviti služnost na zemljištu i zgradi, kao i zakup na zemljištu na određeno vrijeme (nepotpuna eksproprijacija).
(2) Zakup se može ustanoviti samo u slučaju kad se zemljište, s obzirom na svrhu za koju se zakup predlaže, koristi za ograničeno vrijeme, a najviše do pet godina (u svrhu: istraživanja rudnog i drugog blaga).
(3) Zakup na poljoprivrednom zemljištu za površinsku eksploataciju industrijskih i ostalih mineralnih sirovina ustanovljava se ako se to zemljište nakon završene eksploatacije može privesti prvobitnoj kulturi i ako je ustanovljenje zakupa društveno i ekonomski opravdanije od potpune eksproprijacije tog zemljišta.
(4) Ako se usljed korišćenja zemljišta po osnovu zakupa uništi kultura zemljišta tako da se ono ne može koristiti na dosadašnji način, vlasnik može zahtijevati da se izvrši potpuna, eksproprijacija. Taj zahtjev se može podnijeti nadležnom organu u roku od mjesec dana nakon prestanka zakupa.

Član 9.

(1) Na određenoj nepokretnosti može se dozvoliti vršenje pripremnih radnji u svrhu eksproprijacije.
(2) Zemljište koje je potrebno za izgradnju objekta ili za izvođenje drugih radova od opšteg interesa (radi smještaja radnika, materijala, mašina i sl.) može se privremeno zauzeti.
(3) Odredbe ovog zakona koje se odnose na potpunu eksproprijaciju primjenjuju se i na privremeno zauzimanje, ako pojedinim odredbama ovog zakona nije drugačije određeno.

Član 10.

Eksproprijacijom nepokretnosti korisnik eksproprijacije stiče pravo da tu nepokretnost koristi u svrhu radi koje je eksproprijacija izvršena.

Član 11.

(1) Na zahtjev vlasnika eksproprisaće se i preostali dio nepokretnosti ako se pri eksproprijaciji jednog dijela nepokretnosti utvrdi da vlasnik nema privrednog interesa da koristi preoetali dio, odnosno ako je usljed toga na preostalom dijelu onemogućena ili bitno pogoršana njegova dotadašnja egzistencija ili mu je onemogućeno normalno korišćenje preostalog dijela nepokretnosti.
(2) Službeno lice koje vodi postupak eksproprijacije dužno je da upozori vlasnika da može podnijeti zahtjev u smislu stava 1. ovog člana, a to upozorenje unosi se u zapisnik o raspravi.
(3) Zahtjev za eksproprijaciju preostalog dijela nepokretnosti može se podnijeti do donošenja prvostepenog rješenja o eksproprijaciji.
(4) Eksproprijaciju preostalog dijela nepokretnosti vlasnik može tražiti i u žalbenom postupku, ako nije bio upozoren u smislu stava 2. ovog člana.

Član 12.

(1) Za eksproprisanu nepokretnost vlasniku pripada naknada u drugoj nepokretnosti, a ako korisnik eksproprijacije ne može obezbijediti takvu nepokretnost, određuje se pravična naknada u novcu, koja ne može biti niža od tržišne vrijednosti nepokretnosti koja se ekspropriše.
(2) Ranijem vlasniku koji stanuje u stambenoj zgradi koja je predmet eksproprijacije ili u stanu, kao posebnom dijelu te zgrade, korisnik eksproprijacije dužan je prije rušenja zgrade obezbijediti drugu odgovarajuću stambenu zgradu ili stan u vlasništvo.
(3) Ranijem vlasniku eksproprisane poslovne prostorije korisnik eksproprijacije dužan je prije rušenja poslovne prostorije obezbijediti drugu odgovarajuću prostoriju u vlasništvo ili na privremeno korišćenje do pravosnažnog završetka postupka određivanja naknade.
(4) U slučaju kad se razlikuje vrijednost eksproprisanog objekta i objekta koji se daje na ime naknade u svojinu ili susvojinu, korisnik eksproprijacije, odnosno raniji vlasnik dužan je da drugoj strani isplati razliku u cijeni.
(5) Naknadu za eksproprisanu nepokretnost snosi korisnik eksproprijacije.

Član 13.

Na područjima zahvaćenim elementarnim nepogodama većeg obima, eksproprijacija nepokretnosti sprovodi se prema posebnom postupku, koji je propisan ovim zakonom.

II- UTVRĐIVANjE OPŠTEG INTERESA

Član 14.

(1) Odluku o utvrđivanju opšteg interesa za izgradnju objekta ili izvođenje radova na osnovu podnesenog prijedloga korisnika eksproprijacije donosi Vlada Republike Srpske (u daljem tekstu: Vlada) nakon prethodno pribavljenog mišljenja skupštine jedinice lokalne samouprave na čijoj teritoriji se namjerava graditi ili izvoditi radovi, u skladu sa odgovarajućim planskim aktom.
(2) Skupština jedinice lokalne samouprave mišljenje iz stava 1. ovog člana dužna je dati u roku od 30 dana od dana podnošenja zahtjeva.
(3) Odluka o utvrđivanju opšteg interesa iz stava 1. ovog člana objaviće se u "Službenom glasniku Republike Srpske".

Član 15.

(1) Smatra se da je opšti interes utvrđen ukoliko je posebnim zakonom propisano da je izgradnja određenih objekata ili izvođenje radova od opšteg interesa.
(2) Opšti interes za stambenu i izgradnju poslovnih objekata i za uređivanje zemljišta za te potrebe, iz poglavljaVIovog zakona, na području za koje je donesen regulacioni plan ili urbanistički projekat, smatra se utvrđen tim planom.

Član 16.

(1) Prije podnošenja prijedloga za utvrđivanje opšteg interesa, korisnik eksproprijacije dužan je u skladu sa prostornim planom izraditi plan eksproprijacije.
(2) Ukoliko za područje za koje se namjerava predložiti eksproprijacija postoji sprovedbeni urbanistički plan, plan eksproprijacije nije potrebno izraditi.
(3) Korisnik eksproprijacije dužan je da uz prijedlog za utvrđivanje opšteg interesa priloži plan eksproprijacije i uslove uređenja prostora.

Član 17.

(1) Plan eksproprijacije mora sadržavati elaborat izrađen na osnovu i u skladu sa uslovima uređenja prostora.
(2) Uz plan eksproprijacije prilažu se podaci o vlasnicima čije se nepokretnosti eksproprišu.
(3) Plan eksproprijacije izlaže se na javni uvid u sjedištu jedinice lokalne samouprave na čijem se području namjerava graditi objekat ili izvoditi radovi od opšteg interesa.
(4) Plan eksproprijacije daje se na javni uvid u roku od 15 dana, te se u tom roku na taj plan mogu dati primjedbe organu koji je utvrdio uslove uređenja prostora.
(5) O primjedbama iz stava 4. ovog člana odlučuje načelnik opštine, odnosno gradonačelnik grada na prijedlog organa iz stava 4. ovog člana.
(6) Primjedbe koje su u suprotnosti sa prostornim planom neće se prihvatiti. U slučaju prihvatanja datih primjedbi, izrađuje se konačni plan eksproprijacije u skladu sa izmijenjenim uslovima uređenja prostora. Obavještenje o prihvatanju, odnosno neprihvatanju datih primjedbi objavljuje se u službenom glasniku jedinice lokalne samouprave.

Član 18.

(1) Prijedlog za utvrđivanje opšteg interesa za eksproprijaciju podnosi lice koje prema odredbama ovog