ZAKON

O BANKAMA REPUBLIKE SRPSKE

(Objavljen u "Sl. glasniku RS", br. 44 od 19. juna 2003, 74/04, 116/11, 5/12, 59/13)

I- OPŠTE ODREDBE

Član 1.

Ovim zakonom uređuje se osnivanje, poslovanje, upravljanje, supervizija i prestanak rada pravnih lica koja obavljaju poslove primanja novčanih depozita i davanja kredita, kao i drugih poslova u skladu sa ovim zakonom (u daljem tekstu: banka) u Republici Srpskoj.
Banka se osniva i posluje kao akcionarsko društvo.
Pojmovi koji se koriste u ovom zakonu imaju slijedeća značenja:
Osnovni kapital - banke se sastoji od gotovine i materijalne imovine svih običnih akcija, prioritetnih nekumulativnih akcija, kao i opštih zakonskih rezervi, zadržane dobiti i drugih stavki koje propiše Agencija za bankarstvo.
Dopunski kapital - banke čini iznos trajnih prioritetnih kumulativnih akcija, iznos opštih rezervi za kreditne gubitke za aktivu klasifikovanu kao dobra aktiva, iznos subordinisanih dugova do 50% visine osnovnog kapitala, iznos hibridnih instrumenata kapitala do 50% visine osnovnog kapitala i druge stavke koje propiše Agencija za bankarstvo. Dopunski kapital ne može preći 100% iznosa osnovnog kapitala.
Kapital - banke čini zbir osnovnog i dopunskog kapitala banke.
Neto kapital - banke čini zbir osnovnog i dopunskog kapitala umanjenog za odbitne stavke definisane i propisane aktima Agencije.
Uplaćeni akcionarski kapital - je iznos gotovine uplaćen od strane akcionara za sve obične i prioritetne akcije.
Vlasnički udio - je bilo koji vlasnički udio akcionara određen valjano registrovanim ugovorom u nadležnim institucijama kojim je definisan doprinos u novcu ili drugoj imovini, koji predstavlja proporcionalan interes u pravu upravljanja i dobiti poslovanja pravnog lica.
Značajan vlasnički interes - ima bilo koje pravno ili fizičko lice koje posjeduje najmanje 10% ukupnih glasačkih prava drugog pravnog lica ili banke.
Prioritetne akcije - su tekuće akcije sa fiksnom dividendom bez prava glasa ukoliko nisu konvertovane u obične akcije. Prioritetne akcije mogu biti konvertovane samo u obične akcije nakon prethodnog odobrenja Agencije i potom odobrenja akcionara. U slučaju likvidacije banke vlasnici prioritetnih akcija imaju pravo potraživanja prije vlasnika običnih akcija.
Nadzorni odbor - je tijelo koje je odgovorno za nadzor poslovanja banke, a ima i druge nadležnosti koje su navedene u ovom zakonu. Skupština akcionara bira nadzorni odbor i predsjednika nadzornog odbora koji moraju djelovati u skladu sa ovim zakonom.
Uprava - se sastoji od direktora, zamjenika direktora i izvršnih direktora koje imenuje nadzorni odbor, a koji su nadležni za upravljanje poslovanjem banke u skladu sa ovim zakonom.
Povezane banke - su jedna ili više banaka koje dijele dva ili više istih članova nadzornog odbora, ili je zajedničko vlasništvo istog pravnog ili fizičkog lica najmanje 10% od njihovih običnih akcija u vlasništvu akcionara.
Povezana lica - su dva ili više pravnih lica i/ili fizičkih lica koji posebno ili zajedno imaju:
- direktnu ili indirektnu kontrolu nad nadzornim odborom, upravom banke, ili značajnim vlasničkim interesom ili
- koji zajedno djeluju na uspostavljanju značajnog vlasničkog interesa u cilju vršenja uticaja na poslovanje banke.
Supsidijarno lice - je bilo koje pravno lice u kojem banka posjeduje 50% ili više od ukupne vrijednosti akcija s pravom glasa, a što omogućava banci da ostvaruje pravo kontrole nad upravom i politikom tog pravnog lica. Ako je supsidijarno lice banka, tada supsidijarna banka mora nezavisno ispuniti sve zahtjeve u skladu sa ovim zakonom.
Neaktivni račun - je račun na kom nije bilo aktivnosti od strane vlasnika računa uključujući deponovanje ili povlačenje sredstava sa računa od strane vlasnika u periodu od jedne godine od dana zadnje aktivnosti vlasnika računa, a u slučaju oročenih depozita, godinu dana nakon datuma dospijeća.

II- OSNOVNE ODREDBE

Član 2.

Niko ne može u svoje ime i za svoj račun primiti ili omogućiti primanje depozita u novcu ili drugih povratnih sredstava od javnosti i davati kredite na području Republike Srpske, ako nema dozvolu Agencije za bankarstvo Republike Srpske (u daljem tekstu: Agencija) u skladu sa ovim zakonom.
Prilikom ugovaranja i odobravanja zajma primjenjuju se odredbe propisa koji uređuju obligacione odnose.
Niko ne može koristiti riječ "banka" ili izvedenice te riječi u smislu označavanja djelatnosti, proizvoda ili usluga, bez dozvole ili ovlašćenja Agencije u skladu sa ovim zakonom, osim ako je takva upotreba utvrđena i odobrena posebnim zakonom ili međunarodnim sporazumom, ili je iz konteksta u kojem se koristi riječ "banka" jasno da se ona ne odnosi na bankarske djelatnosti.
Banka ne može u svom nazivu koristiti riječ koja bi mogla asocirati na bilo koju ustanovu Republike Srpske ili Bosne i Hercegovine ukoliko bi to, po ocjeni Agencije, moglo dovoditi javnost u zabunu.

Član 3.

Agencija neće izdati dozvolu za poslovanje pravnom licu osnovanom sa namjenom da privuče uplate depozita obećanjem finansijske ili druge dobiti na osnovu geometrijskog ili drugog progresivnog povećanja broja lica koji uplaćuju depozite.
Agencija je ovlašćena da kod nadležnog organa pokrene postupak oduzimanja imovine i poslovnih knjiga i likvidacije pravnih lica koje obavljaju djelatnost iz stava 1. ovog člana.

Član 4.

Banku mogu osnovati domaća i strana, pravna i fizička lica.
Banku mogu osnovati najmanje dva (2) osnivača.

Član 5.

Banke sa sjedištem izvan Republike Srpske mogu uz ovlašćenje Agencije otvoriti predstavništvo u Republici Srpskoj.
Uz zahtjev za dobijanje ovlašćenja za otvaranje predstavništva podnose se:
1. podaci o nazivu, pravnom statusu i sjedištu banke,
2. statut banke,
3. podaci o finansijskom poslovanju banke,
4. akt o osnivanju predstavništva,
5. naziv i sjedište predstavništva,
6. djelatnost predstavništva,
7. program rada predstavništva,
8. podaci o rukovodnim licima,
9. ovlašćenje za lice odgovorno za rad i zastupanje predstavništva,
10. ovjerena izjava banke za preuzimanje odgovornosti za sve obaveze koje će nastati u poslovanju predstavništva.
Predstavništvo, u smislu ovog zakona, je organizacioni dio banke u kojem se ne obavljaju bankarski poslovi, nego se vrši prezentovanje, prikupljanje i davanje informacija.
Rješenje za izdavanje ovlašćenja po zahtjevu iz ovog člana Agencija je dužna donijeti u roku od 60 dana od dana prijema zahtjeva.

Član 6.

Banke mogu osnovati nezavisna bankarska udruženja kao dobrovoljna neprofitna udruženja.
Statut udruženja banaka mora obezbijediti da banke ne mogu potpisati ugovore sa drugim bankama ili udruženjima, a koji bi mogli ograničiti princip slobodnog tržišta i transparentne konkurencije u poslovanju banaka.

Član 7.

Banka sa sjedištem izvan područja Republike Srpske može u svoje ime i za svoj račun primati novčane depozite i davati kredite na području Republike Srpske putem filijale koja je za to ovlašćena od strane Agencije, u skladu sa čl. 84. i 85. ovog zakona.
Uz zahtjev za izdavanje ovlašćenja za otvaranje filijale banka je dužna priložiti ovjerenu izjavu da svom svojom imovinom odgovara za obaveze koje će nastati u poslovanju filijale.
Filijala banke u smislu odredbi ovog zakona je poslovni dio banke, sa ovlašćenjima u platnom prometu u skladu sa propisima koji regulišu ovu oblast, a koja su utvrđena statutom banke.

III- IZDAVANjE DOZVOLE I OVLAŠĆENjA ZA RAD BANKE

Član 8.

Dozvolu za rad banke daje Agencija.
Zahtjev za izdavanje dozvole za rad osnivači podnose Agenciji pismeno, a sadrži slijedeće:
1. ugovor o osnivanju potpisan od svih osnivača, nacrt statuta i drugih osnivačkih akata prema odluci Agencije,
2. podatke o kvalifikacijama i iskustvu članova nadzornog odbora i uprave banke,
3. iznos osnivačkog i drugih oblika kapitala banke,
4. spisak osnivača banke,
5. podatke neophodne za utvrđivanje boniteta banke.

Član 9.

Rješenje za izdavanje dozvole po zahtjevu iz člana 8. ovog zakona Agencija je dužna