Na osnovu člana 59. stav 2. Zakona o budžetima - proračunima u Federaciji Bosne i Hercegovine ("Službene novine Federacije BiH", broj 20/98) i člana 30. stav 3. Zakona o trezoru u Federaciji Bosne i Hercegovine ("Službene novine Federacije BiH", broj 58/02 i 19/03), federalni ministar finansija- federalni ministar financija donosi

UPUTSTVO

O PLANIRANjU I RAČUNOVODSTVENOM EVIDENTIRANjU VANjSKOG DUGA FEDERACIJE BOSNE I HERCEGOVINE U GLAVNOJ KNjIZI TREZORA

(Objavljeno u "Sl. novine FBiH", br. 58 od 05 oktobra 2005)

I- OSNOVNE ODREDBE

1.
Ovim uputstvom propisuju se procedure i način planiranja vanjskog duga Federacije Bosne i Hercegovine (u daljnjem tekstu: Federacija) gdje se Federacija pojavljuje izravno kao dužnik prema inostranim povjeriocima, evidentiranje i usklađivanje tog duga u Glavnoj knjizi trezora, kao i način vođenja i održavanja pomoćne knjige duga u Federalnom ministarstvu finansija-Federalnom ministarstvu financija (u daljnjem tekstu: Ministarstvo finansija).
2.
Termini koji se koriste u ovom uputstvu imaju slijedeća značenja:
- Ugovorene obaveze - u računovodstvenom smislu odnose se na fazu u procesu stvaranja obaveza u kojoj se sklapa ugovor ili se stvara drugi vid zakonski obavezujućeg sporazuma. To znači da se stvarna obaveza računovodstveno još ne priznaje, ali postoji obaveza Vlade da će ispuniti ugovorene odnosno, druge predviđene obaveze.
- Glavna knjiga trezora - je sistemska evidencija transakcija i poslovnih događaja, prihoda, primitaka, rashoda, izdataka, te stanja imovine, obaveza, potraživanja i izvora vlasništva koji su u vezi sa budžetom nastali tokom fiskalne godine, odnosno do određenog datuma, a koja pruža informacije o transakcijama i poslovnim događajima u skladu sa propisanim kontnim planom i budžetskim klasifika- cijama.
- Dugoročne obaveze - obaveze kojima je dospijeće plaćanja duže od jedne kalendarske godine.
- Računovodstveno evidentiranje duga - primitak kreditnih sredstava na račun Federacije (Jedinstveni račun trezora), u skladu sa sporazumom o kreditu, odnosno stvorenom obavezom po osnovu propisa.
- Stanje neizmirenog duga - dug koji preostane nakon što se izmire obaveze do određenog dana.
- Ustupljeni zajmovi - alocirani zajmovi koji su dati na raspolaganje krajnjim korisnicima potpisivanjem subsidijarnog sporazuma sa Federacijom.
- Nevladina pravna lica - pravna lica koja se ne finansiraju iz Budžeta Federacije, već iz svojih sopstvenih izvora.
- Garancija - pravni institut osiguranja plaćanja ili izvršenja ugovorenih obaveza kojima se Federacija obavezuje prema korisniku garancije (kreditoru) da će, ako krajnji korisnik kao glavni dužnik ne ispuni svoje obaveze, otplatiti zajam u skladu sa sporazumom o pozajmljivanju.
- Izvještajni period - vremenski period (fiskalna godina, polugodište, tromjesečje, mjesec i sl.) za koji se izrađuje finansijski izvještaj.
- Izvještaj o novčanom toku - jedan od temeljnih finansijskih izvještaja koji se izrađuje na osnovu novčanih priliva i odliva u određenom razdoblju. Sastoji se iz tri dijela: 1. novčani tok od poslovnih aktivnosti; 2. novčani tok od investicijskih aktivnosti i 3. novčani tok od finansijske aktivnosti.
- Potencijalne obaveze - obaveze koje su stvorene, ali čiji je vremenski nastanak i iznos uslovljen nekim budućim događajem i samim tim ne predstvaljaju stvarne računovodstvene obaveze.

II- PLANIRANjE VANjSKOG DUGA U BUDžETU

3.
Pri donošenju Budžeta Federacije za svaku fiskalnu godinu obavezno je planirati ugovorene zajmove kao primitke u ukupnom iznosu zajma na glavnoj kategoriji konta 810000, odnosno na odgovarajućoj glavnoj grupi konta u okviru glavne kategorije. Isto tako se u Budžetu Federacije planiraju dospjele otplate rata po vanjskom dugu u svakoj fiskalnoj godini, u okviru glavne kategorije konta 820000, bilo da se radi o otplati rata za ranije sklopljene ugovore o kreditu, bilo da se radi o obavezama koje mogu nastati usljed neizmirenja obaveza nevladinih pravnih lica - krajnjih korisnika za koje je Federacija dala garanciju.
4.
Takođe, obavezno je u Budžetu Federacije planirati troškove po osnovu kamata za primljene inostrane kredite, kao i troškove za eventualne kursne razlike, te troškove vezane za bankarske i druge usluge.
Navedeni plan, odnosno budžetiranje mora se zasnivati na amortizacionom planu kojeg izrađuje organizaciona jedinica za vanjski dug na osnovu svojih analitičkih podataka o zaduženju u inostranstvu kojeg dostavlja blagovremeno Sektoru za budžet u Ministarstvu finansija radi uvrštavanja u Budžet Federacije.
5.
Svi navedeni izdaci i troškovi planiraju se na organizacionom kodu Ministarstva finansija koje u ime Vlade Federacije vrši knjigovodstvenu evidenciju o svim zaduženjima i vraćanju inostranih zajmova.

III- POMOĆNA KNjIGA VANjSKOG DUGA

6.
Organizaciona jedinica za vanjski dug pri Ministrastvu finansija, odgovorna je za održavanje i vođenje pomoćne knjige vanjskog duga.
Pomoćna knjiga vanjskog duga mora sadržavati sve analitičke podatke i evidenciju o svim ugovorenim obavezama Federacije po osnovu vanjskog duga i stanjima tih obaveza, kao i isplatama kamata i ostalih troškova pozajmljivanja.
Pomoćna knjiga vanjskog duga će svoju evidenciju o vanjskom dugu voditi na osnovu relevantne dokumentacije.
7.
Organizaciona jedinica za vanjski dug obavezna je voditi evidenciju o vanjskom dugu, koja treba da sadrži podatke o: kreditoru, visini kredita, visini anuiteta (iznos rate i kamate), dinamiku otplate, grace period i sve druge podatke vezane za svaki pojedinačni vanjski dug.
Na osnovu podataka iz stava 1. ove tačke organizaciona jedinica za vanjski dug je obavezna sačinjavati amortizacioni plan otplate, a na osnovu kojeg će izdavati naloge za knjiženje i naloge za plaćanje. Naloge za knjiženje potpisivat će rukovodilac organizacione jedinice za vanjski dug i pomoćnik ministra Sektora za dug i dostavljati Sektoru za trezor-Grupi za operativu, a naloge za plaćanje obaveza po vanjskom dugu potpisivat će lica ovlaštena odlukom Vlade Federacije.
Za održavanje podataka i bezbjednost pomoćne knjige vanjskog duga organizaciona jedinica za vanjski dug primjenjivat će iste tehničke zahtjeve za održavanje trezorskog računovodstvenog sistema i pomoćnih knjiga (modula) trezorskog sistema.
8.
Organizaciona jedinica za vanjski dug dužna je za potrebe vođenja podataka o vanjskom dugu Federacije u Glavnoj knjizi trezora pripremiti te podatke odvojeno za: vanjski dug ugovoren do 2. aprila 1992.godine, te dug nastao od 14. decembra 1995.godine, kao i potencijalni dug po osnovu garancija za slučajeve kada krajnji korisnik ne izmiri svoje obaveze. Za svaku od ovih vrsta vanjskog duga organizaciona jedinica za vanjski dug pripremit će i subanalitičke podatke po kreditorima za ukupan iznos preostalog duga, kao i podatke za otplate anuiteta na dan 31.12.2005. godine.
9.
U pomoćnoj knjizi organizaciona jedinica za vanjski dug podatke o svakom kreditu vodi u valuti u kojoj je dug primljen, kao i u konvertibilnim markama preračunate po kursu Centralne banke.

IV- PRIZNAVANjE POTENCIJALNIH OBAVEZA

10.
Organizaciona jedinica za vanjski dug vrši redovne procjene sposobnosti krajnjih korisnika, za koje je Federacija bila garant, o njihovoj mogućnosti redovnog izmirenja obaveza po osnovu vanjskog duga i tome sačinjava pismene informacije. Ove informacije se dostavljaju Sektoru za budžet i trebaju se priložiti uz izvještaj o izvršenju godišnjeg budžeta koji se dostavlja Vladi i Parlamentu Federacije.
U slučaju da organizaciona jedinica za vanjski dug ocijeni da, u predvidivom periodu, jedan ili više krajnjih korisnika neće moći izmiriti svoje obaveze po osnovu vanjskog duga, ista o tome pismeno izvještava Sektor za budžet radi planiranja izdataka u Budžetu Federacije za narednu godinu.
Ako krajnji korisnici postanu trajno nesposobni za izmirivanje obaveza po vanjskom dugu, za čije izmirenje garantuje Federacija, njihove obaveze postaju dugoročne obaveze Federacije i kao takve se evidentiraju u Glavnoj knjizi trezora na osnovu odluke nadležnog organa vlasti. Za izmirenje ovih obaveza se takođe, u Budžetu Federacije, moraju planirati izdaci.

V- EVIDENTIRANjE VANjSKOG DUGA U GLAVNOJ KNjIZI TREZORA

11.
Dugoročne obaveze Federacije po osnovu vanjskog duga evidentiraju se prvi put u Glavnoj knjizi trezora tako što će, na osnovu vjedostojne dokumentacije, organizaciona jedinica za vanjski dug sačiniti pregled stanja vanjskog duga na dan 31.12.2005.godine i to zbirno prema analitičkoj klasifikaciji navedenoj u tački 12. i 13. ovog uputstva i na nivou kreditora u okviru svake analitičke klasifikacije (koja se u Glavnoj knjizi vodi kao subanalitika).
Grupa za operativu vanjski dug evidentiran u Glavnoj knjizi trezora do 31.12.2005. godine stornira.
12.
Ukupan vanjski dug koji je ugovoren i potpisan od strane Federacije Bosne i Hercegovine, u skladu sa Zakonom o vanjskom dugu Federacije Bosne i Hercegovine kao i stari dug koji je Federacija naslijedila u skladu sa odredbama Poglavlja III Zakona o vanjskom dugu Federacije Bosne i Hercegovine, smatra se ugovorenom obavezom Federacije. Pojedinačni zajmovi, na osnovu relevantne dokumentacije se unose u pomoćnu knjigu vanjskog duga koju vodi organizaciona jedinica za vanjski dug u