Na osnovu člana 16. i 61. stav (1) Zakona o upravi ("Službeni glasnik BiH", broj 32/02), člana 6. stav (1), člana 7. stav (2) i člana 11. stav (3) Zakona o vazduhoplovstvu Bosne i Hercegovine ("Službeni glasnik BiH", broj 2/04), generalni direktor Direkcije za civilno vazduhoplovstvo Bosne i Hercegovine donosi

PRAVILNIK

O UVJETIMA I NAČINU IZDAVANjA POTVRDE ZA PRUŽANjE USLUGA IZ VAZDUHA

(Objavljeno u "Sl. glasnik BiH", br. 29 od 17 aprila 2007)

DIO PRVI - OPĆE ODREDBE

(Predmet)

Član 1.

Ovim Pravilnikom se propisuju opća pravila, uvjeti i način izdavanja, izmjena, dopuna i obnavljanja potvrde za pružanje usluga iz vazduha kao i druga pitanja od značaja za pružanje usluga iz vazduha.

(Primjenjivost)

Član 2.

(1) Ovaj Pravilnik se primjenjuje na operacije pružanja usluga iz vazduha koje se obavljaju za nadoknadu ili najam, a koje se:
a) vrše sa civilnim vazduhoplovom upisanim u Registar vazduhoplova Bosne i Hercegovine (u daljnjem tekstu: BiH), odnosno sa vazduhoplovom upisanim u registar druge države i ako je izvršen prenos operativne kontrole u skladu sa članom 83. bis Čikaške konvencije;
b) vrše od strane nosioca potvrde za pružanje usluga iz vazduha koji ima poslovno sjedište u BiH;
c) vrše unutar teritorijalnog suvereniteta BiH.
(2) Odredbe ovog Pravilnika nisu primjenjive na operacije pružanja usluga iz vazduha koje se vrše:
a) u cilju obuke u letenju kada je to regulisano zahtjevima Zajedničkih vazduhoplovnih propisa o izdavanju dozvola vazduhoplovnom osoblju (Joint Aviation Regulations -Flight Crew Licencing - JAR FCL) ili drugim važećim propisima;
b) za sportske i rekreacione letačke aktivnosti, osim kada se vrše za nadoknadu ili najam;
c) za sopstvene potrebe, a ne za nadoknadu ili najam.
(3) Lice koje pruža usluge iz vazduha može da odstupi od odredbi ovog Pravilnika u slučaju pružanja pomoći u vanrednim prilikama i za opće dobro.
(4) U slučaju iz stava (3) ovog člana lice koje pruža usluge iz vazduha je dužno da u roku od 10 dana od dana odstupanja, pošalje Direkciji za civilno vazduhoplovstvo Bosne i Hercegovine (u daljnjem tekstu: BHDCA) izveštaj o izvršenim aktivnostima vazduhoplova, uključujući opis operacija i razloge.

(Pojmovi)

Član 3.

Pojmovi upotrebljeni u ovom Pravilniku imaju sljedeće značenje:
a) Komercijalni vazdušni transport; operacija vazduhoplovom koja uključuju prevoz putnika, robe ili pošte za obeštećenje ili najam.
b) Pružanje usluga iz vazduha; operacija vazduhoplovom u kojoj se vazduhoplov koristi za posebne usluge kao što su izbacivanje hemikalija iz vazduha, ispitivanje iz vazduha, osmatranje iz vazduha, izgradnja pomoću vazduhoplova, reklamiranje i saopćavanje iz vazduha, proizvođenje vazdušne turbulencije, pružanje usluga u vanrednim prilikama, vuča jedrilica, aeromiting i izbacivanje padobranaca.
c) Operator; fizičko lice, organizacija ili preduzeće angažovano ili nudi da se angažuje u operacijama vazduhoplova.
d) Član posade; osoba na civilnom vazduhoplovu uposlena od operatora i raspoređena na određenu dužnost tokom leta.
e) Član letačke posade; osoba sa letačkom dozvolom čija je dužnost vezana za upravljanje vazduhoplovom tokom leta.
f) Član kabinske posade; osoba sa dozvolom ili ovlaštenjem koja u interesu sigurnosti putnika obavlja dužnosti koje mu odredi operator ili vođa vazduhoplova.
g) Pretpoletni pregled; pregled koji se obavlja prije leta radi osiguranja sposobnosti vazduhoplova za namjeravani let. Pretpoletni pregled ne uključuje otklanjanje kvarova.
h) Odobreni standard; standard kvalitete rada, izvedbe i održavanja koji je odobrila BHDCA.
i) Održavanje; pojedinačni zahvat ili kombinacija remonta, popravke, zamjene pri pregledu, izmjene ili otklanjanja kvara na vazduhoplovu i/ili komponenti vazduhoplova.
j) Modifikacija; izmjena vazduhoplova i/ili vazduhoplovne komponente u skladu sa odobrenim standardom.
k) Remont; rekonstrukcija vazduhoplova i/ili vazduhoplovne komponente prilikom pregleda i zamjena u skladu sa odobrenim standardom kako bi se produžio radni vijek.
l) Popravka; rekonstrukcija vazduhoplova i/ili vazduhoplovne komponente do dovođenja u ispravno stanje u skladu sa odobrenim standardom.
m) Odobrena organizacija za održavanje; organizacija za održavanje odobrena u skladu sa JAR/Part-145 ili u skladu sa Odjeljkom M pododjeljak F (Part M Subpart F).
n) Lista minimalne opreme (MEL); lista koja obezbjeđuje upotrebu vazduhoplova sa određenom neispravnom opremom, pripremljenoj od strane operatora u saglasnosti ili više restriktivnoj od glavne liste minimalne opreme uspostavljenoj za tip vazduhoplova.
o) Opasne materije; predmet ili supstanca koja je u stanju da prouzrokuje opasnost po zdravlje, bezbjednost, imovinu ili okolinu i koja se nalazi na listi opasnih materija u tehničkoj instrukciji.
p) Plan poslovanja; detaljan opis komercijalnih aktivnosti koje nosilac potvrde za pružanje usluga iz vazduha namjerava obaviti u određenom vremenskom periodu s posebnim naglaskom na aktivnosti u vezi s razvojem tržišta i namjeravanim ulaganjima te kako će one uticati na njegovo finansijsko i privredno poslovanje.
lj) Finansijski izvještaj; izvještaj o ostvarenim prihodima i rashodima u određenom vremenskom periodu u kojem su odvojeno prikazane aktivnosti vezane za pružanje usluga iz vazduha od ostalih aktivnosti, te odvojeno prikazane profitabilne i neprofitabilne stavke izvještaja.

(Klasifikacija pružanja usluga iz vazduha)

Član 4.

Pružanje usluga iz vazduha se dijeli na:
a) Izbacivanje hemikalija iz vazduha obuhvata sljedeće operacije vazduhoplovom:
1) uništavanje insekata u poljoprivredi;
2) sprečavanje širenja biljnih bolesti u poljoprivredi i šumarstvu;
3) uništavanje korova i grmlja;
4) uništavanje životinjskih štetočina;
5) nanošenje gnojiva i trasirnih elemenata;
6) uništavanje lišća;
7) sjetva;
8) zasijavanje oblaka radi izazivanja padavina;
9) gašenje šumskih požara;
10) obnavljanje ribljeg fonda i drugih životinjskih vrsta;
11) gašenje požara u naseljenim mjestima.
b) Ispitivanje iz vazduha obuhvata sljedeće operacije vazduhoplovom:
1) topografsko kartografisanje;
2) geološka ispitivanja;
3) očuvanje zemljišta i voda;
4) ispitivanja u poljoprivredi;
5) ispitivanja u šumarstvu;
6) planiranje i razvoj gradova;
7) arheološka ispitivanja;
8) hidrološka ispitivanja;
9) proučavanje kosmičkog zračenja.
c) Osmatranje iz vazduha i nadgledanje obuhvata sljedeće operacije vazduhoplovom:
1) nadzor usjeva, stada i poljoprivrednog zemljišta,
2) nadgledanje šuma;
3) ispitivanje životinjskog svijeta divljine;
4) nadzor drumskog saobraćaja i javnih manifestacija;
5) obalska straža i nadgledanje granice;
6) meteorološka osmatranja;
7) televizijska i filmska snimanja;
8) nadzor građevinskih radova.
d) Izgradnja pomoću vazduhoplova obuhvata sljedeće operacije vazduhoplovom:
1) izgradnja strujnih dalekovoda i željezničkih naponskih vodova;
2) izgradnja cjevovoda;
3) podizanje i premještanje opreme za bušenje;
4) podizanje ograde;
5) izgradnja i opremanje visokih zgrada;
6) postavljanje montažnih građevina;
7) izgradnja lakih mostova.
e) Reklamiranje i saopćavanje iz vazduha obuhvata sljedeće operacije vazduhoplovom:
1) ispisivanje na nebu, vuča transparenata, izbacivanje letaka i objavljivanje pomoću zvučnika;
2) radio i televizijska emitovanja.
f) Proizvođenje vazdušne turbulencije obuhvata sljedeće operacije vazduhoplovom:
1) sprečavanje stvaranja mraza;
2) sprečavanje štete od snijega u šumama;
3) rastjerivanje ptica sa usjeva i ribnjaka.
g) Pružanje usluga u vanrednim prilikama obuhvata sljedeće operacije vazduhoplovom:
1) operacije traženja i spašavanja;
2) izbacivanje ljudstva, hrane i ostalih potrepština.
h) Vuča jedrilica, aeromiting i izbacivanje padobranaca.

(Operativna direktiva)

Član 5.

(1) BHDCA, u interesu sigurnosti, može donijeti operativnu direktivu kojom će određene operacije pružanja usluga iz vazduha zabraniti, ograničiti ili učiniti zavisnim od ispunjenja određenih uvjeta.
(2) Operativna direktiva obavezno sadrži:
a) razlog donošenja;
b) primjenjivost i dužinu trajanja;
c) obaveze nosioca potvrde za pružanje usluga iz vazduha.
: