Na osnovu člana 18. stav 2. Zakona o zaštiti od požara ("Službeni glasnik Republike Srpske", broj 71/12) i člana 82. stav 2. Zakona o republičkoj upravi ("Službeni glasnik Republike Srpske", br. 118/08, 11/09, 74/10, 86/10, 24/12 i 121/12), ministar unutrašnjih poslova donosi

PRAVILNIK

O TEHNIČKIM NORMATIVIMA ZAŠTITE OD POŽARA U OBJEKTIMA NAMIJENjENIM ZA JAVNU UPOTREBU U KOJIMA SE OKUPLjA, BORAVI ILI RADI VEĆI BROJ LICA

(Objavljen u "Sl. glasniku RS", br. 64 od 30. jula 2013)

I- OSNOVNE ODREDBE

Član 1.

Ovim pravilnikom propisuju se tehnički normativi zaštite od požara u stambenim, poslovnim i javnim zgradama, odnosno objektima namijenjenim za javnu upotrebu u kojima se okuplja, boravi ili radi veći broj lica, kao što su bolnice, hoteli, pansioni, ugostiteljski objekti, sportske i druge dvorane, robne kuće, tržni centri, škole, željezničke i autobuske stanice, aerodromi, industrijski objekti i drugi slični objekti (u daljem tekstu: objekti).

Član 2.

(1) Odredbe ovog pravilnika koriste se za određivanje:
a) rastojanja između zgrada kako bi se spriječilo širenje požara sa jedne zgrade na drugu,
b) prilaza za vatrogasna vozila u unutrašnja dvorišta zgrada koje formiraju zatvoreni blok i u garaže,
v) stepena otpornosti prema požaru zgrade ili požarnog segmenta,
g) opštih zahtjeva za podjelu zgrada na požarne segmente i požarne sektore,
d) osnovnih arhitektonsko-građevinskih performansi zgrade za efikasnu evakuaciju u slučaju požara i uspješno gašenje i
đ) otpornosti prema požaru konstrukcija koje nisu obuhvaćene Tabelom broj 1. - Veza SOP i otpornosti prema požaruF (h)konstrukcija, koja se nalazi u Prilogu 1. i čini sastavni dio ovog pravilnika, kao i izuzetaka u pogledu otpornosti prema požaru konstrukcija za neke objekte.
(2) Mjere zaštite predviđene ovim pravilnikom imaju cilj:
a) smanjenje brzine širenja i prenošenja požara,
b) lakše spasavanje lica i materijalnih dobara ugroženih požarom i
v) lakšu lokalizaciju požara uz manje opasnosti za vatrogasce.

Član 3.

(1) Objekti iz člana 1. ovog pravilnika grade se na mjestima i na način kojim se ne stvara opasnost od požara za druge objekte i na istima se ne izvode radovi koji bi mogli dovesti do smanjenja bezbjednosti od požara na objektu ili na susjednim objektima.
(2) Izvođač radova na objektima, u pisanoj formi određuje koje su mjere potrebne za sprečavanje izbijanja i širenja požara, preduzima potrebne mjere i obezbjeđuje potrebna sredstva i opremu za gašenje požara.

Član 4.

Odredbe ovog pravilnika ne odnose se na objekte koji pripadaju kategoriji visokih objekata, kao i na zgrade sa etažama na kojima borave lica, a koje su više od 16 m ispod nivoa okolnog terena.

II- TEHNIČKI NORMATIVI ZAŠTITE OD POŽARA U OBJEKTIMA

1. Klasifikacija zgrada

Član 5.

(1) Radi sprovođenja odgovarajućih mjera zaštite od požara, u objektima se omogućuje bezbjedna evakuacija u slučaju požara, a putevi evakuacije imaju dovoljnu propusnost i na siguran su način zaštićeni od vatre i dima, sa efikasnom ventilacijom i odimljavanjem.
(2) Sprovođenje odgovarajućih mjera zaštite od požara zavisi od namjene, izdvojenosti i visine zgrade, te su zgrade klasifikovane na:
a) stambene zgrade:
- izdvojene stambene zgrade i zgrade u nizu visine do 10 m (IS 1 i NS 1),
- izdvojene stambene zgrade i zgrade u nizu visine od 10 m do 16 m (IS 2 i NS 2) i
- izdvojene stambene zgrade i zgrade u nizu visine od 16 m do 22 m (IS 3 i NS 3);
b) poslovne zgrade:
- izdvojene poslovne zgrade i zgrade u nizu visine do 9 m (IP 1 i NP 1),
- izdvojene poslovne zgrade i zgrade u nizu visine od 9 m do 15,5 m (IP 2 i NP 2) i
- izdvojene poslovne zgrade i zgrade u nizu visine od 15,5 m do 22 m (IP 3 i NP 3);
v) javne zgrade:
- izdvojene javne zgrade i javne zgrade u nizu visine do 8 m (IJ 1 i NJ 1),
- izdvojene javne zgrade i javne zgrade u nizu visine od 8 m do 15 m (IJ 2 i NJ 2) i
- izdvojene javne zgrade i javne zgrade u nizu visine od 15 m do 22 m (IJ 3 i NJ 3).
(3) U zavisnosti od broja lica koja borave u zgradi (P) i površine požarnog sektora (A), klasifikacija zgrada određuje se prema Tabeli broj 2. - Uticaj broja lica u požarnom sektoru i površine požarnog sektora, koja se nalazi u Prilogu 2. i čini sastavni dio ovog pravilnika.
(4) Klasa P određena u zavisnosti od broja lica koriguje se usvajanjem prve veće vrijednosti, ukoliko je površina požarnog sektora (A) veća od površine navedene u koloni Tabele broj 2. - Uticaj broja lica u požarnom sektoru i površine požarnog sektora, iz stava 3. ovog člana (ako je u zgradi 200 lica, a površina požarnog sektora veća od 1600 m2, usvaja se da je zgrada klase P5).

2. Rastojanje između zgrada

Član 6.

(1) Potrebno rastojanje između zgrada(R), odnosno najbližih prozora zgrada, s obzirom na prenošenje požara, određuje se iz uslova potrebnih za paljenje zavjese na prozoru susjedne zgrade zračenjem plamena koji izbija kroz prozore prostorija požarnog sektora (PS), odnosno iz uslova da toplotni fluks na zavjesi 30 minuta od nastanka požara bude manji od 8kW/m2.
(2) Potrebno rastojanje između zgrada alternativno se određuje po formuli:R(veće od) a(H / 2) cos b + 4 (m), gdje je:
a) a - faktor otvora (prozora i sl.), a = 1 + 0,001 (p1 x p2),
b)H (m)- visina više zgrade i
v)p1ip2- površina prozora najbližih požarnih sektora dvije posmatrane zgrade.
(3) Površina prozora se zanemaruje za zgrade sa prozorima udaljenim preko 40 m od posmatranog požarnog sektora horizontalno orijentisanih požarnih sektora.
(4) Ako postoji mogućnost posrednog prenošenja požara (gorivi posrednik - drvo sa velikom krošnjom) između zgrada u nivou prozora, rastojanje se uvećava za najmanje šest metara.
(5) Potrebno rastojanje između zgrada, odnosno najbližih prozora zgrada, s obzirom na prenošenje požara prikazano je na Skici 1. - Zračenje plamena, koja se nalazi u Prilogu 3. i čini sastavni dio ovog pravilnika.

3. Prilaz za vatrogasna vozila u unutrašnje dvorište zgrada i u garaže

Član 7.

(1) Za zgrade koje čine blok zgrada, sa površinom dvorišta većom od 400 m2 i najmanje jednom zgradom višom od 15 m, klase P3 ili više, ulaz u dvorište izvodi se na način da se omogući vatrogasna intervencija i sa dvorišne strane.
(2) Za dvorišta veća od 2000 m2 u kojima postoje okretnice u skladu sa odredbama Pravilnika o tehničkim normativima za pristupne puteve, okretnice i uređene platoe za vatrogasna vozila u blizini objekata kod kojih je povećan rizik od požara ("Službeni glasnik Republike Srpske", broj 39/13) izvodi se samo jedan ulaz/izlaz, a u ostalim slučajevima izvode se putevi sa dva ulaza/izlaza u dvorište, što je prikazano na Skici 2. - Ulazi i izlazi u dvorište bloka zgrada, koja se nalazi u Prilogu 4. i čini sastavni dio ovog pravilnika.
(3) Parkiranje na kolovozima iz stava 2. ovog člana onemogućava se ugradnjom prepreka propisanih za navedenu namjenu i postavljanjem znaka upozorenja "Put za vatrogasna vozila".
(4) Za zgrade koje su manje od zgrada iz stava 1. ovog člana i u zgradama koje formiraju blok oko dvorišta izvode se prolazi širine najmanje 2,8 m i visine 3,3 m u nivou ulice, da bi se unijela vatrogasna oprema (oprema za gašenje, ljestve, jastuk, ventilatori i dr.) i omogućilo gašenje požara iz dvorišta.

Član 8.

(1) Garaže u nadzemnim etažama sa preko 1000 m2 i podzemnim etažama sa preko 500 m2 površine poda imaju poseban ulaz i izlaz za vozila pri čemu se i ulaz koristi za izlaz u slučaju požara, a izlazak vozila iz garaže mora biti uvijek moguć.
(2) Podzemna garaža je garaža koja na koti 1,5 m iznad nivoa poda ima okolno tlo čija je dužina veća od 2/3 dužine zidova po obimu, a zasjeci okolnog terena za šahtove i prozore ne uzimaju se u obzir ako u nivou donje ivice prozora do okolnog tla ima manje od 1 m.
(3) Definicija podzemne garaže iz stava 2. ovog člana formulisana je s obzirom na razvoj požara u prostoriji ispod nivoa okolnog terena, kao i mogućnost pristupa