Na osnovu člana 254. stav 3. i člana 260. stav 1. tačka a) Zakona o tržištu hartija od vrijednosti ("Službeni glasnik Republike Srpske", br. 92/06, 34/09 i 30/12), Komisija za hartije od vrijednosti Republike Srpske, na sjednici od 19. juna 2012. godine, donijela je

PRAVILNIK

O POSLOVANjU BERZANSKIH POSREDNIKA

(Objavljeno u "Sl. glasnik RS", br. 67 od 18 jula 2012, 5/13)

I- OPŠTE ODREDBE

Član 1.

Ovim pravilnikom utvrđuje se način poslovanja berzanskih posrednika, u skladu sa odredbama Zakona o tržištu hartija od vrijednosti (u daljem tekstu: Zakon), a naročito: obavljanje poslova sa hartijama od vrijednosti, kategorizacija klijenata, informacije koje se dostavljaju klijentima i potencijalnim klijentima, sadržaj i način objavljivanja pravila poslovanja berzanskog posrednika, obavezan sadržaj ugovora o berzanskom posredovanju, sadržaj i vrste naloga, način prijema i postupanje sa nalozima klijenta, izvještavanje klijenta, sadržaj knjige naloga i način njenog vođenja i čuvanja, sprečavanje sukoba interesa, poslovna tajna, kao i druga pitanja koja se odnose na dokumentaciju o poslovanju sa klijentima.

Član 2.

Odredbe ovog pravilnika shodno se primjenjuju u slučajevima kada berzanski posrednik obavlja brokerske poslove, dilerske poslove, poslove podrške tržištu, poslove upravljanja portfeljom, poslove agenta emisije, poslove preuzimanja emisije, poslove investicionog savjetovanja, kastodi poslove i poslove preuzimanja akcionarskih društava.

Član 3.

(1) U smislu ovog pravilnika klijent je pravno ili fizičko lice koje koristi usluge berzanskog posrednika u trgovanju sa hartijama od vrijednosti.
(2) Punomoćnik klijenta - fizičkog lica može biti srodnik u prvom stepenu prave linije i drugom stepenu pobočne linije, bračni drug ili advokat.

Član 4.

(1) Prilikom pružanja usluga klijentima, berzanski posrednik je dužan da stavlja interese svojih klijenata ispred sopstvenih interesa i posluje pravično, pošteno i profesionalno, u skladu sa najboljim interesima klijenata, poštujući načela utvrđena odredbama Zakona.
(2) U obavljanju poslova sa hartijama od vrijednosti zaposleni kod berzanskog posrednika obavezni su da postupaju u skladu sa odredbama čl. od 100. do 104. Zakona.
(3) Zaposleni kod berzanskog posrednika ne smije da navodi klijenta na kupovinu/prodaju određenih hartija od vrijednosti, kao i da čini druge radnje koje bi za cilj imale isključivo ostvarenje provizije.
(4) Ukoliko zaposleni kod berzanskog posrednika smatra da bi izvršenje naloga moglo biti štetno za klijenta, obavezan je da ga na to upozori.

Član 5.

Berzanski posrednik može obavljati poslove sa hartijama od vrijednosti na osnovu ugovora o brokerskom posredovanju sklopljenog sa klijentom i naloga za svaku pojedinačnu kupovinu/prodaju hartija od vrijednosti.

II- OBAVLjANjE POSLOVA SA HARTIJAMA OD VRIJEDNOSTI

1. Osnovne odredbe

Član 6.

(1) Prilikom davanja klijentu na uvid pravila poslovanja, berzanski posrednik je obavezan da klijenta upozna sa vrstama usluga koje vrši na osnovu dozvole za obavljanje djelatnosti, kao i sa visinom naknada za svoje usluge sa svim naknadnim izmjenama i dopunama tih akata.
(2) Odredbe iz stava 1. ovog člana primjenjuju se i u slučaju kada naloge klijenata primaju, u ime i za račun berzanskog posrednika, druga pravna lica, a na osnovu ugovora sa berzanskim posrednikom.
(3) Berzanski posrednik dužan je da u prostorijama u kojima posluje sa klijentima na vidnom i dostupnom mjestu istakne, odnosno omogući uvid u pravila poslovanja i tarifu koja se primjenjuje u radu sa klijentima i da ih objavi na svojoj internet stranici.
(4) Berzanski posrednik je dužan da klijentima omogući uvid u izmjene akata iz stava 1. ovog člana u roku od sedam dana prije početka primjene tih izmjena.
(5) Sa sadržajem pravila poslovanja, akta o naknadama i njihovim izmjenama moraju da budu upoznati svi zaposleni i članovi organa upravljanja berzanskog posrednika.

Član 7.

Kada berzanski posrednik, saglasno ovom pravilniku, pruža informacije klijentima elektronskim putem, dužan je da obezbijedi da su ispunjeni sljedeći uslovi:
a) klijent je dostavio berzanskom posredniku važeću elektronsku adresu,
b) klijent je odabrao takav način dostavljanja informacija,
v) klijent je elektronskim putem obaviješten o adresi internet stranice i mjestu na stranici gdje može da pristupi relevantnim informacijama,
g) informacije se redovno obnavljaju,
d) informacije su neprekidno dostupne u vrijeme kada mogu biti od koristi za klijenta.

Član 8.

U skladu sa odredbama člana 111. Zakona, berzanski posrednik obavezan je da:
a) se upozna sa finansijskim stanjem klijenta, njegovim iskustvom u ulaganju i drugim okolnostima u vezi sa klijentom, da bi mogao klijentu pružiti odgovarajuću uslugu,
b) stavi klijentu na raspolaganje sve informacije (uključujući i informacije o rizicima) koje su potrebne da bi klijent mogao donositi odgovarajuće odluke o ulaganjima,
v) stavi klijentu na raspolaganje sve informacije o eventualnom konfliktu njegovih interesa i interesa berzanskog posrednika, odnosno drugih klijenata.

2. Kategorizacija klijenata

2.1. Obaveza kategorizacije klijenata

Član 9.

(1) Berzanski posrednik je dužan da, prije pružanja usluge, klijenta razvrsta u kategoriju profesionalnih ili malih investitora u smislu čl. 134a. do 134j. Zakona.
(2) Kategorizaciju iz stava 1. ovog člana berzanski posrednik sprovodi saglasno pravilima poslovanja i internim procedurama rada, a na osnovu informacija koje su mu dostupne u vezi sa klijentovim:
a) znanjem i iskustvom,
b) finansijskom situacijom,
v) investicionim ciljevima.
(3) Kada utvrdi da neki klijent više ne pripada početno utvrđenoj kategoriji, berzanski posrednik je dužan da preduzme odgovarajuće mjere radi promjene kategorije klijenta.
(4) Berzanski posrednik je dužan da klijenta - profesionalnog investitora obavijesti o mogućnosti izmjene dogovorenih uslova kako bi mu, na njegov zahtjev, bio pružen viši nivo zaštite.
(5) Klijenti - profesionalni investitori su dužni da berzanskog posrednika čije usluge koriste blagovremeno obavještavaju o svim činjenicama koje bi mogle da utiču na promjenu kategorije klijenata kod berzanskog posrednika.

Član 10.

Berzanski posrednik je dužan da svakog klijenta, u materijalnom obliku, obavijesti o:
a) kategoriji klijenata u koju je razvrstan,
b) nivou zaštite interesa koja će mu biti pružena,
v) mogućnosti da zatraži razvrstavanje u drugu kategoriju klijenata, kao i o svim promjenama nivoa zaštite koje proizilaze iz takve odluke.

2.2. Zahtjev klijenta - profesionalnog investitora za promjenu kategorije klijenata

Član 11.

(1) Klijent - profesionalni investitor koji smatra da nije u stanju da pravilno procijeni, odnosno upravlja rizicima koji karakterišu određenu investiciju, može pisanim putem da zatraži od berzanskog posrednika viši nivo zaštite svojih interesa u odnosu na sve ili pojedinačnu uslugu, vrstu transakcije ili proizvod.
(2) U slučaju zahtjeva iz stava 1. ovog člana, berzanski posrednik i klijent su dužni da zaključe ugovor, odnosno aneks ugovora kojim će biti precizirane usluge, transakcije, odnosno proizvodi u vezi sa kojima klijent ne želi da bude tretiran kao profesionalni investitor.

2.3. Zahtjev za razvrstavanje u kategoriju profesionalnih klijenta

Član 12.

(1) Klijent - mali investitor koji želi