Na osnovu člana 5a. stav 2. Zakona o zaštiti od požara ("Službeni glasnik Republike Srpske", br. 16/95, 16/02 i 2/05) i člana 112. stav 1. Zakona o administrativnoj službi u upravi Republike Srpske ("Službeni glasnik Republike Srpske", br. 16/02, 62/02, 38/03 i 42/04), ministar unutrašnjih poslova donosi

PRAVILNIK

O OSNOVAMA, MJERILIMA I USLOVIMA ZA RAZVRSTAVANjE PREDUZEĆA I DRUGIH PRAVNIH LICA, DRŽAVNIH I DRUGIH ORGANA I PREDUZETNIKA U ODGOVARAJUĆE KATEGORIJE UGROŽENOSTI OD POŽARA

(Objavljeno u "Sl. glasnik RS", br. 18 od 3. marta 2006, 3/07)

I- OPŠTE ODREDBE

Član 1.

Ovim pravilnikom se bliže propisuju osnovi, mjerila i uslovi za razvrstavanje preduzeća i drugih pravnih lica, državnih i drugih organa i preduzetnika (u daljem tekstu: organizacije i organi) u odgovarajuće kategorije ugroženosti od požara.

Član 2.

Razvrstavanje organizacija i organa u odgovarajuće kategorije ugroženosti od požara vrši se u cilju utvrđivanja odgovarajuće organizacije poslova zaštite od požara i preduzimanja drugih mjera potrebnih za uspješno funkcionisanje i sprovođenje mjera zaštite od požara u organizaciji i organu.

II- ELEMENTI ZA RAZVRSTAVANjE

Član 3.

Prilikom razvrstavanja organizacija i organa u odgovarajuće kategorije ugroženosti od požara utvrđuju se za svaki objekat, kao i za objekte u cjelini, sljedeći elementi:
1) požarna ugroženost objekta,
2) značaj i veličina objekta,
3) povoljnost lokacije objekta,
4) blizina vatrogasne jedinice.

1. Požarna ugroženost objekta

Član 4.

Požarna ugroženost objekta utvrđuje se u zavisnosti od:
1) tehnološkog procesa,
2) materijala koji se proizvodi, koristi ili uskladištava,
3) građevinskog materijala ugrađenog u objekat,
4) primijenjenih mjera zaštite od požara.

Član 5.

Kategorije tehnološkog procesa prema ugroženosti od požara su:
K1 - u ovu kategoriju spadaju pogoni u kojima se koristi materijal koji se može zapaliti ili eksplodirati pod dejstvom vode ili kiseonika, lako zapaljive tečnosti čija je tačka paljenja ispod 23Ci gasovi i pare čija je donja granica eksplozivnosti ispod 10 zapreminskih procenata, kao što su: pogoni u kojima se radi sa metalnim natrijumom ili kalijumom, fosforom i karbidom, pogoni za proizvodnju viskoznih vlakana, ekstrakciju benzinom, hidriranje, rekuperaciju i rektifikaciju organskih rastvarača i skladišta benzina, ugljendisulfida, etera, acetona i slično;
K2 - u ovu kategoriju spadaju pogoni u kojima se radi sa lako zapaljivim tečnostima čija je tačka paljenja između 23Ci 100Ci zapaljivim gasovima čija je donja granica eksplozivnosti iznad 10 zapreminskih procenata, pogoni u kojima se obrađuju čvrste zapaljive materije, pri čemu se razvija eksplozivna prašina, kao što su: pumpna postrojenja i stanica za tečne materije čija je tačka paljenja između 23Ci 100C, pogoni gdje se stvara ugljena prašina, drvene strugotine, brašno, šećer u prahu, sintetički kaučuk u prahu i slično;
KZ - u ovu kategoriju spadaju pogoni u kojima se radi sa zapaljivim tečnostima čija je tačka paljenja od 100Cdo 300Ci čvrstim materijama temperature paljenja do 300C, kao što su: pogoni za mehaničku preradu drveta i proizvodnju hartije, tekstilni pogoni, pogoni za regeneraciju ulja za podmazivanje, skladišta goriva i maziva, sredstva za transport uglja, zatvorena skladišta uglja, pumpne stanice za tečnosti čija je tačka paljenja od 100Cdo 300C, garaže za automobile i javni objekti koji mogu da prime više od 500 lica;
K4 - u ovu kategoriju spadaju pogoni u kojima se radi sa tečnostima čija je tačka paljenja iznad 300C, čvrstim materijama čija je temperatura paljenja iznad 300Ci materijama koje se prerađuju u zagrijanom, razmekšanom ili rastopljenom stanju, pri čemu se oslobađa toplota praćena iskrama i plamenom, kao što su: pogoni za topljenje, livenje i preradu metala, gas-generatorske stanice, odjeljenja za ispitivanje motora sa unutrašnjim sagorijevanjem, kotlarnice, transformatorske stanice i pogoni u kojima sagorijeva čvrsto, tečno i gasovito gorivo, kao i javni objekti koji mogu da prime do 500 lica;
K5 - u ovu kategoriju spadaju pogoni u kojima se radi sa negorivim materijama i hladnim i mokrim materijalom, kao što su: pogoni za mahaničku obradu metala, kompresorske stanice, pogoni za proizvodnju negorivih gasova, mokra odjeljenja industrije tekstila i hartije, pogoni za dobijanje i hladnu obradu minerala, azbesta, soli i za preradu ribe, mesa i mliječnih proizvoda, vodne stanice i pumpne stanice za transport nezapaljivih tečnosti i slično.
Stepen ugroženosti tehnološkog procesa od požara utvrđuje se u zavisnosti da li su u objektima u kojima se odvija tehnološki proces prisutne ili ne eksplozivne smjese gasovitih, tečnih ili čvrstih zapaljivih materijala.
Ugroženost objekta od požara u smislu stava 2. ovog člana je povećana ukoliko su u tehnološkom procesu prisutni trajni ili primarni izvori opasnosti.
Trajnim izvorima opasnosti smatraju se oni izvori koji trajno, često ili duže vrijeme u toku tehnološkog procesa ispuštaju u radni prostor zapaljive gasove ili pare zapaljivih tečnosti ili zapaljive prašine.
Primarnim izvorima opasnosti smatraju se oni izvori koji povremeno kod redovnog procesa rada sadrže ili ispuštaju u radni prostor zapaljive gasove ili pare zapaljivih tečnosti ili zapaljive prašine, što je i predviđeno u tehnološkom procesu pri rukovanju sa uređajima ili usljed očekivanih grešaka u radu.

Član 6.

Prilikom ocjenjivanja požarne ugroženosti objekta utvrđuje se vrsta i količina materijala koji se proizvodi, koristi ili uskladištava u objektu.
Najveća ugroženost od požara je u objektima u kojima se proizvode, koriste ili uskladištavaju eksplozivne materije, zapaljive tečnosti i gasovi.
Povećana ugroženost od požara u objektima u kojima se proizvode, koriste ili uskladištavaju čvrsti zapaljivi materijali, posebno ako se u procesu rada stvaraju povećane temperature i pritisci.
Stepen požarne ugroženosti objekta zavisi i od tačke zapaljivosti, tačke samopaljenja i toplotne vrijednosti zapaljivih materijala, kao i od njihove količine po jedinici površine.
Klasifikacija materijala i robe prema ponašanju u požaru vrši se u skladu sa standardom JUS 3.C0.005, od 1979. godine.
Klasifikacija zapaljivih tečnosti prema temperaturi paljenja i temperaturi ključanja, vrši se u skladu sa standardom JUS 3.C0.007, od 1978. godine.

Član 7.

Ugroženost od požara objekta određuje se u zavisnosti od vrste građevinskog materijala koji je ugrađen u objekat, odnosno od vatrootpornosti građevinske konstrukcije, zidova, podova, kao i tavanice i krova, uključujući termo i hidroizolacioni materijal.
Stepen otpornosti zgrada prema požaru, određuje se prema standardu JUS U.J1.240, od 1981. godine.
Pored elemenata iz stava 1. ovog člana, posebno se utvrđuje da li vatrootpornost objekta odgovara tehnološkom procesu; da li su opasni tehnološki procesi odvojeni u posebne požarne sektore i time onemogućeno širenje požara i smanjeni uslovi za oštećenje objekta od požara u većem obimu.
Povećana ugroženost od požara je u objektima koji su međusobno povezani zapaljivim građevinskim konstrukcijama, zidovima, i krovovima u jednu cjelinu pogodnu za brzo širenje i prenošenje požara ili se nalaze na nedovoljnom međusobnom rastojanju, kao i onda kada nemaju dovoljno bezbjednosno rastojanje (najmanje jednako visini višeg objekta) od objekata susjednih organizacija i organa.

Član 8.

Pod primijenjenim mjerama zaštite od požara, u smislu ovog pravilnika, podrazumijevaju se one mjere koje imaju za cilj sprečavanje brzog širenja požara.
Primijenjene mjere