Na osnovu člana 17. stav 2. i člana 54. stav 1. tačka c) Zakona o hrani ("Službeni glasnik BiH", broj 50/04) i člana 17. Zakona o Vijeću ministara Bosne i Hercegovine ("Službeni glasnik BiH", br. 30/03, 42/03, 81/06, 76/07, 81/07, 94/07 i 24/08), Vijeće ministara Bosne i Hercegovine, na prijedlog Agencije za sigurnost hrane Bosne i Hercegovine, u saradnji s nadležnim organima entiteta i Brčko Distrikta Bosne i Hercegovine, na 55. sjednici održanoj 26. juna 2013. godine, donijelo je

PRAVILNIK

O METODAMA ANALIZE MASLINOVOG ULjA

(Objavljeno u "Sl. glasnik BiH", br. 68 od 02 septembra 2013)

DIO PRVI - OPĆE ODREDBE

(Predmet)

Član 1.

Ovim pravilnikom propisuju se analitičke metode radi ispitivanja svojstva ulja od ploda i komine maslina koja se stavljaju na tržište radi prodaje krajnjem potrošaču, a odnose se na:
a) fizikalno-hemijska i organoleptička svojstva,
b) fizikalno-hemijska i organoleptička svojstva sirovina,
c) vrstu i količinu sirovina, dodataka i drugih tvari koje se koriste u proizvodnji i preradi,
d) metode uzorkovanja i metode analiza fizikalno-hemijskih i organoleptičkih svojstava ulja.

DIO DRUGI - POSEBNE ODREDBE

(Utvrđivanje usklađenosti)

Član 2.

(1) Za utvrđivanje usklađenosti fizikalno-hemijskih i organoleptičkih svojstava ulja iz stava (2) ovog člana s propisanim svojstvima koriste se metode uzorkovanja i analize koje se nalaze u aneksima ovog pravilnika.
(2) Ulja se razvrstavaju u kategorije pod sljedećim nazivima:
a) Djevičanska maslinova ulja
1) Ekstra djevičansko maslinovo ulje je ulje dobiveno direktno iz ploda masline isključivo mehaničkim postupcima, koje sadrži najviše 0,8 grama slobodnih masnih kiselina izraženih kao oleinska kiselina na 100 grama ulja i čija svojstva odgovaraju onim navedenim u tački 1. AneksaI. ovog pravilnika;
2) Djevičansko maslinovo ulje je ulje dobiveno direktno iz ploda masline isključivo mehaničkim postupcima, koje sadrži najviše 2 grama slobodnih masnih kiselina izraženih kao oleinska kiselina na 100 grama ulja i čija svojstva odgovaraju onim navedenim u tački 2. AneksaI. ovog pravilnika;
3) Maslinovo ulje lampante je djevičansko maslinovo ulje neprihvatljivih organoleptičkih svojstava, koje sadrži više od 2 grama slobodnih masnih kiselina izraženih kao oleinska kiselina na 100 grama ulja i čija svojstva odgovaraju onim navedenim u tački 3. AneksaI. ovog pravilnika;
b) Rafinirano maslinovo ulje je ulje dobiveno rafinacijom djevičanskog maslinovog ulja, koje ne sadrži više od 0,3 grama slobodnih masnih kiselina izraženih kao oleinska kiselina na 100 grama ulja i čija svojstva odgovaraju onim navedenim u tački 4. AneksaI. ovog pravilnika;
c) Maslinovo ulje sastavljeno od rafiniranih maslinovih ulja i djevičanskih maslinovih ulja je ulje dobiveno miješanjem rafiniranog maslinovog ulja i djevičanskih maslinovih ulja osim maslinovog ulja lampante, koje ne sadrži više od 1 grama slobodnih masnih kiselina izraženih kao oleinska kiselina na 100 grama ulja i čija svojstva odgovaraju onim navedenim u tački 5. AneksaI. ovog pravilnika;
d) Sirovo ulje komine maslina je ulje dobiveno preradom komine maslina mehaničkim postupcima i/ili ekstrakcijom komine maslina organskim rastvaračima, bez rafinacije i reesterifikacije te bez miješanja s uljima druge vrste i čija svojstva odgovaraju onim navedenim u tački 6. AneksaI. ovog pravilnika;
e) Rafinirano ulje komine maslina je ulje dobiveno rafinacijom sirovog ulja komine maslina, koje ne sadrži više od 0,3 grama slobodnih masnih kiselina izraženih kao oleinska kiselina na 100 grama ulja i čija svojstva odgovaraju onim navedenim u tački 7. AneksaI. ovog pravilnika;
f) Ulje komine maslina je ulje dobiveno miješanjem rafiniranog ulja komine maslina i djevičanskih maslinovih ulja osim maslinovog ulja lampante, koje ne sadrži više od 1 grama slobodnih masnih kiselina izraženih kao oleinska kiselina na 100 grama ulja i čija svojstva odgovaraju onim navedenim u tački 8. AneksaI. ovog pravilnika.

(Metode uzorkovanja i analiza fizikalno-hemijskih i organoleptičkih svojstava)

Član 3.

(1) Svojstva ulja navedena u AneksuI. ovog pravilnika određuju se sljedećim analitičkim metodama:
a) za određivanje udjela slobodnih masnih kiselina izraženih kao udio oleinske kiseline, metoda opisana u AneksuII. ovog pravilnika,
b) za određivanje peroksidnog broja, metoda opisana u AneksuIII. ovog pravilnika,
c) za određivanje udjela voskova, metoda opisana u AneksuIV. ovog pravilnika,
d) za određivanje sastava i udjela sterola, metoda opisana u AneksuV. ovog pravilnika,
e) za određivanje eritrodiola i uvaola, metoda opisana u AneksuVI. ovog pravilnika,
f) za određivanje udjela 2-gliceril monopalmitata, metoda opisana u AneksuVII. ovog pravilnika,
g) za spektrofotometrijske analize, metoda opisana u AneksuVIII. ovog pravilnika,
h) za određivanje sastava masnih kiselina, metoda opisana u AneksuIXa. iIXb. ovog pravilnika,
i) za određivanje udjela hlapljivih halogeniranih rastvarača u maslinovom ulju, metoda opisana u AneksuX. ovog pravilnika,
j) za organoleptičko ocjenjivanje djevičanskog maslinovog ulja, metoda opisana u AneksuXI. ovog pravilnika,
k) za određivanje stigmastadiena, metoda opisana u AneksuXII. ovog pravilnika,
l) za određivanje triacilglicerola s ECN 42, metoda opisana u AneksuXIII. ovog pravilnika,
m) za određivanje udjela alifatskih alkohola, metoda opisana u AneksuXIV. ovog pravilnika,
n) određivanje udjela voskova, metil estara masnih kiselina i etil estara masnih kiselina, kapilarnom gasnom hromatografijom, metoda opisana u AneksuXV. ovog pravilnika.

(Provjera organoleptičkih svojstava)

Član 4.

(1) Provjeru organoleptičkih svojstava ulja iz člana 2. stav (2) tačke a) ovog pravilnika provode organi nadležni za provođenje službenih kontrola u Bosni i Hercegovini.
(2) Organoleptička svojstva djevičanskih maslinovih ulja provjeravaju grupe odabranih i osposobljenih ocjenjivača organoleptičkih svojstava djevičanskih maslinovih ulja (u daljnjem tekstu: paneli) koje je, na prijedlog Agencije za sigurnost hrane Bosne i Hercegovine (u daljnjem tekstu: Agencija), ovlastilo Vijeće ministara Bosne i Hercegovine.
(3) Smatra se da su organoleptička svojstva ulja iz člana 2. stav (2) tačke a) ovog pravilnika u skladu sa označenom kategorijom ako ovlašteni panel potvrdi kategorizaciju.
(4) Ako ovlašteni paneli ne potvrde označenu kategoriju, organi nadležni za provođenje službenih kontrola dužna su, na zahtjev zainteresirane stranke, organizirati dvije zasebne provjere koje će provesti drugi ovlašteni paneli, pri čemu najmanje jednu provjeru treba da provede panel ovlašten u zemlji proizvođača.
(5) Ako obje provjere iz stava (4) ovog člana potvrde označenu kategoriju ulja iz stava (1) ovoga člana, smatra se da je ulje ispravno označeno.
(6) U slučaju suprotnom od stava (5)